49°17′27″N 19°53′18″E/49,290833 19,888333Kościelisko (wieś)
| ||
 Kościół św. Kazimierza | ||
| Państwo |  Polska
| |
| Województwo | małopolskie | |
| Powiat | tatrzański | |
| Gmina | Kościelisko | |
| Wysokość | 950 m.n.p.m 1183 m.n.p.m m n.p.m. | |
| Liczba ludności (2006) | 3900 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 18 | |
| Kod pocztowy | 34-511[1] | |
| Tablice rejestracyjne | KTT | |
| SIMC | 0468447 | |
Położenie na mapie gminy Kościelisko   Kościelisko | ||
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  Kościelisko | ||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Kościelisko | ||
Położenie na mapie Polski  Kościelisko | ||
| 49°17′27″N 19°53′18″E/49,290833 19,888333
| ||
Kościelisko – wieś podhalańska w Polsce w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, siedziba gminy Kościelisko.
W latach 1973–1977 miejscowość była siedzibą gminy Kościelisko-Witów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
We wsi znajduje się drewniany kościół św. Kazimierza, zbudowany w latach 1910–1914 jako świątynię filialną parafii w Zakopanem[2].
Spis treści
Opis miejscowości[edytuj | edytuj kod]
Kościelisko położone jest w Rowie Kościeliskim i na południowych stokach Pogórza Gubałowskiego. Jego zabudowania wkraczają także do dolnej części Doliny Kościeliskiej w Tatrach (Kiry). Jest to duża wieś o charakterze miejscowości wypoczynkowej, składająca się z 21 osiedli (dawnych osad pasterskich, tzw. polan – stąd bierze się potoczna nazwa miejscowości: Polany[3]).
Integralne części wsi Kościelisko: Blachówka, Budzówka, Butorów, Chotarz, Czajki, Górkówka, Gronik, Groń, Karpielówka, Kierpcówka, Kiry, Nędzówka, Pająkówka, Pitoniówka, Rysulówka, Sobiczkowa, Staszelówka, Sywarne, Szeligówka, Wojdyłówka[4][5] oraz nie ujęta w TERYT Antałówka[6]
Liczba ludności: 5369, powierzchnia: 54 km².
Widok na Giewont
Wnętrze kościoła
Historia[edytuj | edytuj kod]
Poszczególne osady pasterskie, które weszły później w skład Kościeliska, wzmiankowane były już od roku 1623[7].
Do roku 1867, kiedy to odbyły się pierwsze autonomiczne wybory rad gminnych, Kościelisko tworzyło jedną osadę z Zakopanem. W latach 70. XX w. Kościelisko połączyło się z Witowem, Dzianiszem i Chochołowem, tworząc gminę Kościelisko-Witów.
Po kilku latach gmina ta została włączona do Gminy Tatrzańskiej, a z początkiem roku 1994 reaktywowała się jako gmina Kościelisko. Obecnie w jej skład wchodzą trzy wsie podhalańskie: Kościelisko, Witów i Dzianisz.
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Kościelisko”[8].
Ludzie związani z Kościeliskiem[edytuj | edytuj kod]
- Jan Krzeptowski (Sabała)
- Stanisław Nędza-Kubiniec
- Andrzej Stopka Nazimek
- Sebastian Karpiel-Bułecka
- Józef Krzeptowski-Jasinek
- Maria Krzeptowska-Jasinek
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Magdalena Michniewska, Artur Michniewski, Marta Duda, Sebastian Wypych. Kościoły drewniane Karpat - Polska i Słowacja: przewodnik. Pruszków, 2006, s. 92. ISBN 83-89188-43-9.
- ↑ Jasiński, Mieczysław, Kościelisko : zarys rozwoju miejscowości do roku 1918, Zakopane 2012, ISBN 978-83-919809-2-7.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Józef Nyka: Tatry polskie. Przewodnik. Wyd. XV. Latchorzew: Trawers, 2007, s. 260. ISBN 978-83-60078-04-4.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.
| ||||||||||||||||
