Koźliny (województwo pomorskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Koźliny
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Matki Boskiej Różańcowej
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

gdański

Gmina

Suchy Dąb

Liczba ludności (2022)

704[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-022[3]

Tablice rejestracyjne

GDA

SIMC

0174480

Położenie na mapie gminy Suchy Dąb
Mapa konturowa gminy Suchy Dąb, na dole znajduje się punkt z opisem „Koźliny”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Koźliny”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Koźliny”
Położenie na mapie powiatu gdańskiego
Mapa konturowa powiatu gdańskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Koźliny”
Ziemia54°09′36″N 18°48′12″E/54,160000 18,803333[1]

Koźliny (niem. Güttland) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Suchy Dąb na obszarze Żuław Gdańskich. W skład sołectwa wchodzi również osada Ptaszniki.

Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Wioska pierwotnie była wzmiankowana jako dwie osady rozdzielone Motławą: Kösslin, posiadająca krzyżacki dokument lokacyjny z 1353 roku oraz Jetlun (Jetland, Jedlin), późniejsze Güttland, wspomniana w roku 1373 w związku z nadaniem ziemi Janowi Leszczschkaw.

Na początku XVI wieku wieś, określana w źródłach dalej podwójną nazwą, stanowiła jeden organizm administracyjny.

Przynależność administracyjna na przełomie wieków:

Od 1920 miejscowość znajdowała się na granicy polsko-gdańskiej (sekcja D). Znajdowało się tu przejście graniczne (jedno z 3 na sekcji) i całodobowy punkt kontroli celnej dla ruchu pieszego i samochodowego. Po stronie polskiej kontrola graniczna realizowana była przez Policję Państwową i funkcjonariuszy Straży Granicznej w Czatkowach. 1 września 1939 nad ranem przejechała tędy jedna kompania i pięć wozów pancernych SS - Heimwehr Danzig, atakujących Tczew z zamiarem zajęcia mostów wiślanych[5].

W Koźlinach urodził się Max Halbe, dramaturg niemiecki, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska.

Od 2003 patronem szkoły podstawowej w Koźlinach jest ks. prałat Józef Waląg, kapłan archidiecezji lwowskiej i gdańskiej, kapelan AK i WiN, organizator obrony ludności polskiej przez atakami UPA, działacz społeczny[6].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Według rejestru zabytków NID[7] na listę zabytków wpisane są:

  • murowano-szachulcowy kościół filialny pw. MB Różańcowej z 1353, nr rej.: 213 z 11.08.1962 (gotycko-barokowy)
  • szachulcowy spichrz przy domu nr 45, k. XVIII w., nr rej.: 257 z 27.09.1962.

Miejscowy kościół został zbudowany około połowy XIV wieku w stylu gotyckim. Na przełomie XV i XVI wieku został przebudowany. Wieża w konstrukcji szachulcowej została wzniesiona w latach 1684-1686. Kościół jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej Matki Bożej Różańcowej, należącej do dekanatu Żuławy Steblewskie w archidiecezji gdańskiej.

Zachował się czytelny i nie przekształcony układ dawnego przejścia granicznego, obejmujący budynki, resztki polskiej zapory przeciwpancernej, a nawet rów graniczny[8].

2 czerwca 2018 w czasie rekonstrukcji historycznej odsłonięto tablicę pamiątkową, upamiętniającą przebieg granicy przez wieś.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Szachulcowy spichrz

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60969
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 535 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
  5. Polska w Koźlinach (FILM), suchy-dab.pl [dostęp 2018-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-21] (pol.).
  6. Szkola Podstawowa im. Księdza Prałata Józefa Waląga w Koźlinach, Suchy Dąb, Koźliny 50, spkozliny.edupage.org [dostęp 2023-07-30].
  7. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 36 [dostęp 2017-01-22].
  8. Gmina Suchy Dąb: Polska w Koźlinach

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]