Kobra królewska

Kobra królewska

Ophiophagus hannah
(Cantor, 1836)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Rząd	łuskonośne
Podrząd	węże
Rodzina	zdradnicowate
Rodzaj	Ophiophagus Günther, 1864
Gatunek	kobra królewska
Kategoria zagrożenia (CKGZ)
narażony na wyginięcie
Zasięg występowania
Dystrybucja kobry królewskiej

Kobra królewska (Ophiophagus hannah) – gatunek jadowitego węża z rodziny zdradnicowatych. Jest największym z jadowitych węży, osiąga do 5,7 m długości i waży do 9 kg. Stosownie do rozmiarów wytwarza dużą ilość silnego jadu, typowego dla kobr. Świetnie pływa i wspina się po drzewach.

Występowanie i biotop

Jej siedliskiem są gęste górskie lasy oraz bambusowe dżungle, lubi także osiedlać się opodal strumieni i bajorek. Występuje na obszarze Bangladeszu, Mjanmy, Kambodży, Indii, Indonezji, Laosu, Tajlandii, Wietnamu, zachodniej Malezji, południowych Chin i na Filipinach.

Kobra połykająca zdobycz

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1836 roku duński zoolog Theodore Cantor, nadając mu nazwę Hamadryas hannah. Jako miejsce typowe odłowu holotypów Cantor wskazał „Sunderbun” (tj. Sunderbans, Bengal Zachodni, wschodnie Indie) i „dżunglę niedaleko Kalkuty”. Jedyny przedstawiciel rodzaju Ophiophagus utworzonego w 1864 roku przez brytyjskiego zoologa Alberta Günthera.

Etymologia

Nazwa rodzajowa: gr. οφιοφαγος ophiophagos – jedzący węże, od οφις ophis, οφεως opheōs – wąż; -φαγος -phagos – jedzący, od φαγειν phagein – jeść. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy nimf mieszkających na drzewach w mitologii greckiej (ze względu na nadrzewny styl życia kobry królewskiej).

Pożywienie

Żywi się przeważnie wężami. Potrafi zjeść nawet węże własnego gatunku. Je także inne zwierzęta np. szczury, myszy.

Rozród

Samica po zniesieniu jaj przykrywa je opadłymi liśćmi i rozmaitymi odpadami. Potem opiekuje się nimi, owinięta wokół gniazda. Wykazuje w tym czasie bardzo dużą agresję i jest niebezpieczna dla przechodzących w pobliżu zwierząt i ludzi. Niedługo przed wykluciem młodych, matka opuszcza gniazdo, aby nie ulec pokusie zjedzenia własnego potomstwa.

Jad

Jad wydzielany jest przez parzyste gruczoły znajdujące się po bokach głowy, które są łączone z zębami jadowymi za pomocą kanalików. Wstrzykiwanie jadu do ciała ofiary odbywa się poprzez skurcz mięśni otaczających gruczoły. Kobra nie zawsze używa jadu – jest dla niej bardzo cenny, czasami więc kąsając, nie aplikuje trucizny. Takie przypadki zdarzają się jednak rzadko i nazywane są „suchymi ukąszeniami”.

Jednym ukąszeniem potrafi nawet zabić dorosłego słonia (śmierć następuje po 3 godzinach). Człowiek, który został zaatakowany, przy braku pomocy medycznej może umrzeć w ciągu kwadransa. Śmierć następuje w wyniku porażenia mięśni oddechowych. Ból odczuwany w przypadku dostania się jadu do organizmu może nastąpić po fakcie samego ukąszenia, ze względu na opóźnioną reakcję komórek. Kobra królewska przejawia dużą napastliwość i jest znacznie agresywniejsza od innych kobr.

Jad kobry królewskiej nie zabija przedstawicieli własnego gatunku, spowodowane jest to wrodzoną odpornością.

Status i zagrożenia

Jest gatunkiem rzadkim i z kolejnymi latami jej liczebność maleje. Nie podjęto jednak jeszcze decyzji o nadania jej statusu zagrożenia.

Ze względu na to, iż kobra królewska jest w swojej faunie niemalże na szczycie łańcucha pokarmowego, zagrożenia wynikające z agresji innych zwierząt są bardzo małe. Obecnie największym zagrożeniem dla tego węża jest działalność człowieka – wiele z tych gadów ginie pod kołami samochodów. Inną przyczyną coraz niższej liczebności kobry królewskiej jest niszczenie jej naturalnego środowiska.