Kocanki
| ||
 Morfologia (kocanki piaskowe) | ||
| Systematyka[1][2] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Podkrólestwo | rośliny zielone | |
| Nadgromada | rośliny telomowe | |
| Gromada | rośliny naczyniowe | |
| Podgromada | rośliny nasienne | |
| Nadklasa | okrytonasienne | |
| Klasa | Magnoliopsida | |
| Nadrząd | astropodobne | |
| Rząd | astrowce | |
| Rodzina | astrowate | |
| Podrodzina | Asteroideae | |
| Rodzaj | kocanki | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Helichrysum Mill. Gard. Dict. Abr. ed. 4. 1754 | ||
Kocanki (Helichrysum Mill.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Należą do niego liczne gatunki występujące głównie na obszarach o ciepłym klimacie, głównie w południowej Afryce i Australii, w basenie Morza Śródziemnego, w zachodniej i środkowej Azji i w Nowej Zelandii[3]. Dawniej zaliczano do niego około 500 gatunków, ostatnie jednak prace botaników wykazały, że były one nieprawidłowo sklasyfikowane. Obecnie większość tych gatunków botanicy wyłączyli w odrębne rodzaje i prace te nadal trwają[3]. Gatunkiem typowym jest Helichrysum orientale L.[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Kwiaty zebrane w koszyczki, w których występują wyłącznie kwiaty rurkowate, brak kwiatów języczkowych[3]. Listki okrywy koszyczków papierowate, przeważnie białawe. Wykazują wyraźne ruchy higroskopowe w odpowiedzi na zmiany wilgotności powietrza[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)
Angiosperm Phylogeny Website adoptuje podział na podrodziny astrowatych (Asteraceae) opracowany przez Panero i Funk w 2002[6], z późniejszymi uzupełnieniami[7]. Zgodnie z tym ujęciem rodzaj Dimorphoteca należy do plemienia Gnaphalieae (Cass.) Lecoq & Juillet, podrodziny Asteroideae (Juss.) Chev. W systemie APG III astrowate są jedną z kilkunastu rodzin rzędu astrowców (Asterales), wchodzącego w skład kladu astrowych w obrębie dwuliściennych właściwych[2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe (Asteridae Takht.), nadrząd astropodobne (Asteranae Takht.), rząd astrowce (Asterales Lindl), rodzina astrowate (Asteraceae Dumort.), plemię Helichryseae (Link) Berg & C.F. Schmidt, podplemię Helichrysinae Benth., rodzaj kocanki (Helichrysum Mill.)[8].
- Gatunki dziko rosnące w Polsce[9]
- kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium (L.) Moench)
- Gatunki uprawiane (wybór)
- kocanki włochate (Helichrysum petiolare Hilliard & B. L. Burtt)
- kocanki włoskie (Helichrysum italicum (Roth) G. Don)
- kocanki wspaniałe (Helichrysum splendidum (Thunb.) Less.)
- Lista gatunków
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Niektóre gatunki są uprawiane jako rośliny ozdobne lub lecznicze. Nadają się na rabaty kwiatowe, szczególnie w ogrodach skalnych. W Polsce ze względu na klimat są uprawiane jako rośliny jednoroczne. Wymagają żwirowatego, przepuszczalnego i niezbyt żyznego podłoża oraz słonecznego stanowiska. Rozmnaża się je z nasion, sadzonek pędowych lub przez podział kłączy.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b c Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
- ↑ Marek Ples, A jednak się porusza! Ruchy higroskopowe roślin, „Biologia w Szkole”, Poznań: Forum Media Polska Sp. z o.o., 2016, s. 52-56 [dostęp 2016-06-07].
- ↑ Panero J.L., Funk V.A.. Toward a phylogenetic subfamilial classification for the Compositae (Asteraceae). „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 115 (4), s. 909–922, 2002. Biological Society of Washington.
- ↑ B. Baldwin, J.M. Bonifacino, T. Eriksson, V. A. Funk, C.A. Mannheimer, B. Nordenstam, N. Roque, I. Ventosa: Compositeae classification (ang.). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2010-05-24].
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Helichrysum (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-04].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.