Przejdź do zawartości

Kodeks Tang

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kodeks Tang (chiń. 唐律; pinyin Táng lǜ) – zbiór praw powstały w 624 roku w Cesarstwie Chin, w okresie panowania dynastii Tang. Łączył on zarówno postulaty legistów, jak i konfucjanistów. Zgodnie z Nową Księgą Tang, kodeks obok ustaw (ling), dekretów (ge) i przepisów (shi) stanowił jeden z filarów prawodawstwa chińskiego. Kodeks Tang pozostawał w mocy przez sześć wieków, do czasu zniesienia go w 1323 roku przez nową regulację wydaną przez dynastię Yuan.

Układ Kodeksu

[edytuj | edytuj kod]

Kodeks Tang zawiera ponad 500 artykułów. Zostały one pogrupowane w 12 rozdziałach.

Rozdział Przedmiot
I Przepisy ogólne
II Przepisy związane z ochroną dworu cesarskiego i innych miejsc zakazanych
III Przewinienia urzędników popełnione w związku z pełnieniem funkcji
IV Prawa związane z małżeństwem i rodziną
V Przepisy regulujące funkcjonowanie magazynów zbożowych i utrzymanie koni
VI Mobilizacja wojska
VII Gwałt i kradzież
VIII Bójka i fałszywe oskarżenia
IX Fałszerstwa i oszustwa
X Przepisy mieszane
XI Przepisy regulujące chwytanie uciekających przestępców
XII Przepisy regulujące proces sądowy

System kar

[edytuj | edytuj kod]

System kar w Kodeksie Tang miał charakter stopniowy – każdy rodzaj kary dzielił się na stopnie ciężkości. Łącznie system karny posiadał 20 stopni.
Kodeks Tang wymieniał następujące kary i ich stopnie:

  • kara uderzenia lekkim bambusem – 5 stopni, od 10 do 50 uderzeń;
  • kara uderzenia ciężkim bambusem – 5 stopni, od 50 do 100 uderzeń;
  • kara zesłania – 5 stopni, od 1 roku do 3 lat;
  • kara banicji – 3 stopnie, od 2000 do 3000 mil oddalenia od miejsca zamieszkania;
  • kara śmierci – 2 stopnie, przez powieszenie lub ścięcie.

W Kodeksie Tang istniały przesłanki złagodzenia kary w postaci tzw. 8 przywilejów. Były nimi:

  • pokrewieństwo z cesarzem;
  • długoletnia służba rodzinie cesarskiej;
  • zasługi dla państwa (w szczególności podbicie nowych terytoriów);
  • niesienie przykładu moralnego i dawanie dobrych rad;
  • przydatność dla administracji i armii;
  • obowiązkowość;
  • pochodzenie arystokratyczne lub pełnienie wysokiego stanowiska w administracji;
  • bycie potomkiem wcześniejszych dynastii.

Oprócz tego przesłanką do złagodzenia kary był wiek sprawcy (powyżej 70 i poniżej 15 lat).

Pomimo istnienia szeregu przesłanek łagodzących, nie mógł powołać się na nie sprawca jednego z dziesięciu przestępstw głównych (十惡). Były nimi:

  • rebelia;
  • zdrada stanu;
  • zdrada państwa
  • morderstwo krewnego;
  • okrucieństwo;
  • brak szacunku wobec starszych;
  • brak szacunku wobec rodziców;
  • spory rodzinne;
  • nieuczciwość;
  • kazirodztwo.

Jedną z form uniknięcia odpowiedzialności było również złożenie donosu na samego siebie (zishou), które skutkowało uzyskaniem przebaczenia i uniknięciem kary.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • A. Kość, "Prawo a etyka konfucjańska w historii myśli prawnej Chin", Lublin 1998, ISBN 83-907308-3-9