Kolcomysz południowoafrykańska
| Acomys spinosissimus[1] | |||
| Peters, 1852 | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kolcomysz południowoafrykańska | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Kolcomysz południowoafrykańska[4] (Acomys spinosissimus) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w południowo-wschodniej Afryce[3][5].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Kolcomysz południowoafrykańska występuje od południowej Demokratycznej Republiki Konga, północno-wschodniej Zambii i północnego Malawi na południe do Zimbabwe i Mozambiku, na północ od rzeki Limpopo; granice południowe niepewne[6].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1852 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters nadając mu nazwę Mus (Acomys) spinosissimus[2]. Holotyp pochodził z Buio i Tete, w Mozambiku[5].
Analizy genetyczne i molekularne A. spinosissimus potwierdzają jego ważność, granice morfologiczne i odrębność od A. selousi i A. subspinosus[6]. Ostatnio przeprowadzone analizy molekularne i morfometryczne dotyczące kompleksu gatunkowego A. spinosissimus wykazały, że składa się on z trzech trzy różnych kladów, a okazy z Mozambiku i Malawi należą do A. spinosissimus sensu stricto, w przeciwieństwie do okazów z Tanzanii przypisywanych do A. muzei i A. ngurui oraz okazów z Zambezi należących do A. selousi[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”[7].
- spinosissimus: łac. spinosissimus „bardzo ciernisty”, forma wyższa od spinosus „ciernisty”, od spina „cierń”[8].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 79–97 mm, długość ogona 67–90 mm, długość ucha 12–15 mm, długość tylnej stopy 12–19 mm; masa ciała 20–31 g[9].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Kolcomysz południowoafrykańska występuje do wysokości 1800 m n.p.m., na skalistych wzniesieniach na terenach leśno–sawannowych. Gryzonie te są owadożerne[3].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Kolcomysz południowoafrykańska żyje na rozległym obszarze, jej populacja jest prawdopodobnie duża i stabilna; szczególnie pospolita jest w południowej części obszaru występowania. Nie wiadomo, czy potrafi dostosować się do antropogenicznych zmian środowiska. Występuje w wielu obszarach chronionych. Jest ona uznawana za gatunek najmniejszej troski[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Acomys spinosissimus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b W.C.H. Peters: Naturwissenschaftliche Reise nach Mossambique, auf Befehl Seiner Majestät des Königs Friedrich Wilhelm IV, in den Jahren 1842 bis 1848 ausgeführt. Zoologie. I Säugethiere. Berlin: G. Reimer, 1852, s. 160. (niem.).
- ↑ a b c d D. MacFadyen & K. Medger, Acomys spinosissimus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-29] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species: Acomys (Acomys) spinosissimus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-10].
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
- ↑ U. Eggli & L.E. Newton: Etymological Dictionary of Succulent Plant Names. Berlin: Springer Science & Business Media, 2004, s. 225. ISBN 3-540-00489-0. (ang.).
- ↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 604. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Edmund C. Jaeger, Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).