Kolcomysz sawannowa

Kolcomysz sawannowa
	Acomys kempi
	Dollman, 1911
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	sztywniaki
Rodzaj	kolcomysz
Gatunek	kolcomysz sawannowa
Synonimy
	Acomys pulchellus Dollman, 1911; Acomys ignitis montanus Heller, 1914;
	Acomys pulchellus Dollman, 1911; Acomys ignitis montanus Heller, 1914;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Kolcomysz sawannowa^[6] (Acomys kempi) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Wschodniej^[5]^[7].

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Kolcomysz sawannowa występuje w południowej Etiopii i Kennii, na wschód od Wielkich Rowów Afrykańskich; prawdopodobnie występuje w południowej Somalii i północno-wschodniej Tanzanii^[8].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1911 roku brytyjski zoolog Guy Dollman nadając mu nazwę Acomys kempi^[2]. Holotyp pochodził z północnej części rzeki Ewaso Ng’iro, z Chanler Falls, z Kenii^[7].

Po wstępnym opisie stwierdzono, że A. kempi jest spokrewniony z A. ignitus i ostatecznie uznano go za jego podgatunek^[8]. W 1975 roku został umieszczony w A. cahirinus, a następnie przywrócono go w 1991 do rangi odrębnego gatunku, w oparciu o wyraźne różnice genetyczne między nim a A. ignitus i A. cahirinus^[8]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Acomys: gr. ακη akē „ostry punkt”; μυς mus, μυός muos „mysz”^[9].
kempi: Robert „Robin” Kemp (1871–1949), angielski księgowy, przyrodnik, kolekcjoner z Sierra Leone w latach 1902–1904, z Nowej Zelandii w latach 1906–1907, Afryki Wschodniej w latach 1908–1909, Australii w latach 1912–1914 i Argentyny w latach 1916–1917^[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 90–110 mm, długość ogona 82–100 mm, długość ucha 13–18 mm, długość tylnej stopy 15–16 mm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała^[11].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Kolcomysz sawannowa jest spotykana do wysokości 700 m n.p.m. Na suchych nizinach jest rozpowszechniona i pospolita; szczególnie liczna jest w dolinie rzeki Tana. Zamieszkuje podobne tereny co kolcomysz ognista, kolcomysz innozębna (A. louisae) i kolcomysz drobna (A. wilsoni): obszary żwirowe wśród suchej sawanny. Prowadzi naziemny tryb życia, jest owadożerna. Nie wiadomo, czy potrafi przetrwać w zaburzonym środowisku^[5].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje kolcomysz sawannową za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest on szeroko rozpowszechniony, a populacja jest stabilna. Zamieszkuje Park Narodowy Tsavo, Park Narodowy Meru i prawdopodobnie inne obszary chronione^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Acomys kempi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Dollman 1911 ↓, s. 125.
↑ Dollman 1911 ↓, s. 127.
↑ E. Heller. New subspecies of mammals from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 63 (7), s. 12, 1914. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d F.F. Cassola F.F., Acomys kempi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-28] (ang.).
↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) kempi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 222. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 602. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

G. Dollman. New and interesting Mammals from East Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 8, s. 124–132, 1911. (ang.).

[itis-1] Acomys kempi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFDollman1911[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15616918_125]-2] Dollman 1911 ↓, s. 125.

[CITEREFDollman1911[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15616920_127]-3] Dollman 1911 ↓, s. 127.

[Heller-4] E. Heller. New subspecies of mammals from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 63 (7), s. 12, 1914. (ang.).

[iucn-5] F.F. Cassola F.F., Acomys kempi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-28] (ang.).

[Cichocki&inni-6] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 258. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Acomys (Acomys) kempi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-28].

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 440. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Palmer-9] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 75, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-10] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 222. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Denys&inni-11] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 602. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]