Linia kolejowa nr 254
| Tropy – Braniewo | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dane podstawowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Zarządca | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Numer linii |
254 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Długość |
48,202[1] km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rozstaw szyn |
1435 mm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Prędkość maksymalna |
0[2] km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Kolej Nadzalewowa – rok 2007 (Suchacz) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolej Nadzalewowa (niem. Haffuferbahn – HUB) – linia kolejowa, która w zamyśle niemieckich projektantów miała połączyć Elbląg z Królewcem. W latach 1897–1899 zbudowano odcinek łączący Elbląg z Braniewem, gdzie Kolej Nadzalewowa łączyła się z Koleją Wschodnią umożliwiając dalszą podróż aż do Królewca.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Budowa (1897–1899)[edytuj | edytuj kod]
24 grudnia 1897 uzyskano koncesję na budowę kolei, będącą prywatną inwestycją towarzystwa akcyjnego z Królewca[3]. W maju 1899 roku ukończono budowę odcinka z Elbląga do Fromborka, a we wrześniu oddano do użytku odcinek łączący Frombork z Braniewem. Jednocześnie ukończono prace przy budowie dwóch nowych dworców w Elblągu – Elbląg Miasto oraz Elbląg Angielskie Źródło. Dworzec Elbląg Miasto miał połączenie z dworcem Elbląg Dworzec Wschodni, co włączyło Kolej Nadzalewową do ogólnokrajowej sieci kolejowej, natomiast w Braniewie istniało połączenie między dworcem Braniewo Górna Brama a dworcem państwowej kolei wschodniej.
Lata 1899–1945[edytuj | edytuj kod]
Od momentu powstania Kolej Nadzalewowa stanowiła ważny fragment lokalnej sieci kolejowej w Prusach Wschodnich, łącząc dwa większe miasta (Elbląg i Braniewo). Do 1918 r. na odcinku Elbląg – Kadyny spotkać można było pociąg cesarza Niemiec, Wilhelma II, który w Kadynach miał swoją letnią rezydencję. Linia obsługiwała ruch osobowy oraz towarowy, przewożąc w latach 30. ponad 400 000 pasażerów oraz 250 000 ton towarów. W okresie międzywojennym na trasie kursowały także pociągi turystyczne Niemieckich Kolei Państwowych. W Tolkmicku podróżni mieli możliwość przesiadki na statki „białej floty” do Krynicy Morskiej (budynek dworca położony jest około 200 m od portu).
Lata 1945–1989[edytuj | edytuj kod]
W wyniku działań wojennych zniszczeniu uległy niektóre obiekty jak most nad rzeką Pasłęka koło Braniewa. Odbudowa zniszczeń trwała do 1949 r., a linia przeszła pod zarząd PKP pozostając trasą o znaczeniu lokalnym. Wciąż jednak, ze względu na słabo rozwinięty transport samochodowy, stanowiła doskonały środek transportu dla mieszkańców nadzalewowych miejscowości po polskiej stronie, pracujących przede wszystkim w Elblągu. Dużą część pasażerów stanowili turyści tłumnie wypoczywający w okresie letnim nad Zalewem Wiślanym.
W latach 1975–1982 wybudowano kolejową obwodnicę Elbląga, przenosząc ruch pociągów poza miasto. Zlikwidowano jednocześnie dworzec Elbląg Miasto, a stacją początkową dla kolei stał się dawny Dworzec Wschodni.
Okres po 1989 roku[edytuj | edytuj kod]
Coraz mniejsze zainteresowanie podróżnych doprowadziło do znacznego ograniczenia ruchu pasażerskiego na trasie. W latach 90. znacznie zmalała również liczba turystów nad Zalewem, co także miało duży wpływ na rosnące problemy z utrzymaniem rentowności linii. Na początku 2006 r. trasę przemierzała tylko jedna para pociągów dziennie. 1 kwietnia 2006 ostatecznie zawieszono planowe połączenie na trasie Elbląg – Tolkmicko – Braniewo i od tego czasu na linii zdarza się jeszcze spotkać pociąg specjalny o charakterze turystycznym. Od 2007 r. miejscowe lobby stara się przejąć linię od PKP i uruchomić planowe pociągi turystyczne.
Latem 2010 r. i 2011 r. wznowiono, na czas wakacji i wyłącznie w soboty i niedziele, kursy ze stacji Grudziądz i Elbląg do Braniewa jako „pociąg turystyczny”. Połączenie zostało uruchomione dzięki dziewięciu partnerom: Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i lokalnym samorządom obszarów leżących wzdłuż linii kolejowej. Operatorem połączenia jest Pomorskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych. W 2012 i 2013 roku pociągi kursowały na trasie Elbląg-Frombork, ponieważ Braniewo nie chciało finansować reaktywacji Kolei Nadzalewowej.
W czerwcu 2015 r. PKP PLK S.A., działając na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, zwróciła się do przewoźników i organów samorządu terytorialnego z informacją o zamiarze likwidacji linii nr 254 Tropy – Braniewo na odc. od km 6,486 do km 44,500 z uwagi na „brak pokrycia kosztów udostępnienia infrastruktury kolejowej wpływami za jej udostępnianie”[4].
Według informacji ministerstwa infrastruktury i budownictwa ruch pociągów odbywa się wyłącznie na odcinkach Tropy – Elbląg Zdrój (o długości 6,4 km) oraz Braniewo Brama – Braniewo (o długości 3,7 km). Na odcinku Elbląg Zdrój – Braniewo Brama (o długości 38 km) od kwietnia 2006 roku nie jest prowadzony ruch pociągów. Od tego czasu na przedmiotowym odcinku prowadzone były jedynie okazjonalne przejazdy komercyjne[5][6].
Na początku grudnia 2022 PKP PLK podpisała umowę z Nadzalewową Koleją Drezynową na nieodpłatne przejęcie linii kolejowej na odcinku Kamienica Elbląska – Frombork na 3 lata w celu jej eksploatacji drezynami kolejowymi[7].
Historyczny przebieg trasy[edytuj | edytuj kod]
- Elbląg Miasto
- Elbląg Angielskie Źródło
- Dworzec Tolkmicko
- Dworzec Frombork
- Braniewo Górna Brama
- Królewiec
Obecny przebieg trasy[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
- Elbląg (daw. Dworzec Wschodni)
- Elbląg Zdrój (daw. Elbląg Angielskie Źródło)
- Rubno Wielkie
- Jagodno
- Kamienica Elbląska
- Nadbrzeże
- Suchacz Zamek
- Kadyny
- Tolkmicko
- Święty Kamień
- Frombork
- Braniewo Brama
- Braniewo
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Id-12 (D29) Wykaz linii. plk-sa.pl, 2021-02-10. [dostęp 2021-06-07]. (pol.).
- ↑ Wykazy prędkości na liniach kolejowych zarządzanych przez PKP PLK: pociągi pasażerskie, autobusy szynowe, pociągi towarowe.
- ↑ Kolej Nazdzalewowa Haffuferbahn.
- ↑ Pismo Dyrektora Zakładu Linii Kolejowych PKP PLK S.A. w Olsztynie ozn. IZEK-071-30/15 z dnia 3 czerwca 2015 r.
- ↑ Michał Szymajda, PLK ma 443 km linii do likwidacji. Ministerstwo nie da zgody [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2016-04-19].
- ↑ Michał Szymajda, MIB zajmuje stanowisko w sprawie Linii Nadzalewowej z Elbląga do Braniewa [online], www.rynek-kolejowy.pl [dostęp 2016-04-20].
- ↑ Reaktywacja Kolei Nadzalewowej. Rusza Nadzalewowa Kolej Drezynowa na odcinku Frombork – Tolkmicko. Pierwsze kursy już w maju. Dziennik Elbląski, 2023-01-24. [dostęp 2023-02-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona Zalewu Wiślanego. zalew.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-07)].