Kolenchyma
Kolenchyma (zwarcica) – tkanka roślinna wzmacniająca złożona z komórek żywych, elastycznych i wydłużonych, otoczonych niezdrewniałą celulozowo-pektynową ścianą[1]. Komórki mogą zawierać chloroplasty, chociaż nie należą do tkanek asymilacyjnych[2]. W ścianie komórkowej występują zwykle nierównomierne zgrubienia. Zwykle komórki kolenchymy ściśle do siebie przylegają[1]. Końce komórek zwężają się i zachodzą na siebie[3]. Pomimo znacznej grubości ściany komórkowe kolenchymy pozostają elastyczne, co umożliwia wzrost rośliny na długość[1]. Czasem w skład ściany komórkowej wchodzi oprócz celulozy protopektyna, zdolna do pęcznienia[4].
Wyróżnia się następujące rodzaje kolenchymy[4]:
- kolenchymę kątową, mającą wzmocnienia celulozowo-pektynowe w narożnikach komórek, na styku trzech lub większej liczby komórek[3] – występuje np. u Solanum tuberosum, Salvia sclarea,
- kolenchymę płatową, mającą wzmocnienia na stycznych powierzchniach ścian komórek, tj. na ścianach równoległych do obwodu organu[3] np. u Sambucus nigra,
- kolenchymę lukową, będącą odmianą kolenchymy kątowej, w której wzmocnienia w kątach komórek otaczają przestwór międzykomórkowy mający postać rurki, widocznej na przekroju w formie „luki”,
- kolenchymę włóknistą o ścianach równomiernie zgrubiałych.
Jest to tkanka pierwotna, czyli wytwór merystemów pierwotnych. Jej komórki mogą często różnicować się w merystemy wtórne, gł. tkankę korkotwórczą.
Kolenchyma występuje przede wszystkim w peryferycznych (młodych) partiach łodyg i w ogonkach liściowych, tj. w organach niezdrewniałych, nadając im wytrzymałość mechaniczną przy zachowaniu elastyczności[3].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Szweykowska Alicja, Szweykowski Jerzy: Botanika t.1 Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 126-127. ISBN 83-01-13953-6.
- ↑ Malinowski Edmund: Anatomia roślin. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 105.
- ↑ a b c d Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 1047. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ a b Hejnowicz Z.: Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych. Warszawa: PWN, 1980, s. 50-53. ISBN 83-01-00420-7.