Komenda Rejonu Uzupełnień Łódź Powiat

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Komenda Rejonu Uzupełnień
Łódź Powiat
Powiatowa Komenda Uzupełnień
Łódź Powiat
Historia
Państwo

 Polska

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

PKU Łódź Powiat[1]

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

Łódź

Podległość

DOK IV

Skład

PKU typ II, typ I

Komendy rejonów uzupełnień OK IV

Komenda Rejonu Uzupełnień Łódź Powiat (KRU Łódź Powiat) – organ wojskowy właściwy w sprawach uzupełnień Sił Zbrojnych II Rzeczypospolitej i administracji rezerw w powierzonym mu rejonie[2].

Historia komendy[edytuj | edytuj kod]

W 1917 roku na terenie Łodzi funkcjonował Główny Urząd Zaciągu[3]. Rozkazem kierownika MSWojsk. nr 144 z 27 listopada 1918 w sprawie organizacji władz zaciągowych powołano do życia między innymi Powiatową Komendę Uzupełnień w Łodzi dla Okręgu Wojskowego VIII obejmującego powiaty: łódzki, brzeziński i łaski[4]. Z chwilą wejścia w życie rozkazu i sformowania nowego PKU, Główny Urząd Zaciągu do Wojska Polskiego zobowiązany był przekazać całość dokumentacji tej PKU na obszarze której znajdował się[5].

Z dniem 1 stycznia 1927 roku została zlikwidowana PKU Brzeziny w Tomaszowie, a administrowany przez nią powiat brzeziński został włączony do okręgu poborowego PKU Łódź Powiat, która otrzymała skład osobowy typ II[6][7].

W marcu 1930 roku PKU Łódź Powiat nadal podlegała Dowództwu Okręgu Korpusu Nr IV i obejmowała swoją właściwością powiaty: łódzki i brzeziński[8]. W grudniu tego roku PKU Łódź Powiat posiadała skład osobowy typ I[9].

31 lipca 1931 roku gen. dyw. Kazimierz Fabrycy, w zastępstwie ministra spraw wojskowych, rozkazem B. Og. Org. 4031 Org. wprowadził zmiany w organizacji służby poborowej na stopie pokojowej. Zmiany te polegały między innymi na zamianie stanowisk oficerów administracji w PKU na stanowiska oficerów broni (piechoty) oraz zmniejszeniu składu osobowego PKU typ I–IV o jednego oficera i zwiększeniu o jednego urzędnika II kategorii. Liczba szeregowych zawodowych i niezawodowych oraz urzędników III kategorii i niższych funkcjonariuszy pozostała bez zmian[10].

1 lipca 1938 roku weszła w życie nowa organizacja służby uzupełnień, zgodnie z którą dotychczasowa PKU Łódź Powiat została przemianowana na Komendę Rejonu Uzupełnień Łódź Powiat przy czym nazwa ta zaczęła obowiązywać 1 września 1938 roku[11], z chwilą wejścia w życie ustawy z dnia 9 kwietnia 1938 roku o powszechnym obowiązku wojskowym[12]. Obok wspomnianej ustawy i rozporządzeń wykonawczych do niej, działalność KRU Łódź Powiat normowały przepisy służbowe MSWojsk. D.D.O. L. 500/Org. Tjn. Organizacja służby uzupełnień na stopie pokojowej z 13 czerwca 1938 roku. Zgodnie z tymi przepisami komenda rejonu uzupełnień była organem wykonawczym służby uzupełnień[13].

Komendant Rejonu Uzupełnień w sprawach dotyczących uzupełnień Sił Zbrojnych i administracji rezerw podlegał bezpośrednio dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV, który był okręgowym organem kierowniczym służby uzupełnień. Rejon uzupełnień nie uległ zmianie i nadal obejmował powiaty: łódzki i brzeziński[2].

Obsada personalna[edytuj | edytuj kod]

Poniżej przedstawiono wykaz oficerów zajmujących stanowisko komendanta Powiatowej Komendy Uzupełnień i komendanta rejonu uzupełnień oraz wykaz osób funkcyjnych (oficerów i urzędników wojskowych) pełniących służbę w PKU i KRU Łódź Powiat, z uwzględnieniem najważniejszych zmian organizacyjnych przeprowadzonych w 1926 i 1938 roku.

Komendanci
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1921–1925[39][40]
  • I referent
    • por. kanc. Jan Antoni Studencki[41] (1923 – I 1924[42] → I referent PKU Częstochowa)
    • kpt. kanc. Gustaw Riedel (do IV 1925[43] → referent poborowy w Oddziale Ogólnym DOK IV)
    • mjr piech. Antoni Andrusow (w VI 1925 odkomenderowany z PKU Lwów Miasto na 4 miesiace[44])
  • II referent – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Stefan Józefat Zamojski (1923 – 1924)
  • młodszy referent – por. piech. Marian Jan Tadeusz Niedzielski (XI 1925[45] – II 1926[46] → referent PKU Łódź Miasto)
  • oficer instrukcyjny
    • kpt. piech. Józef Martinek (do XII 1923[47]PKU Warszawa Miasto II)
    • por. piech. Feliks Libert (XII 1923[47] – III 1925[48])
    • kpt. piech. Wacław Lenkiewicz (do III 1926[49] → oficer PW w 31 pp)
  • oficer ewidencyjny Łódź-Powiat – urzędnik wojsk. X rangi / por. kanc. Kazimierz Żupnik (od I 1923[50])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych PKU w latach 1926–1938[46][51][52][53]
  • kierownik I referatu administracji rezerw i zastępca komendanta
    • mjr piech. Antoni Andrusow (od II 1926)
    • kpt. / mjr piech. Józef Hryniewicz[d] (I 1927[59] – VIII 1929[60] → dyspozycja dowódcy OK IV)
    • mjr piech. Stefan Kotlarski (XII 1929[61] – X 1930 → komendant PKU)
    • por. kanc. Bronisław Jóźwiak[e] (do 1 VIII 1932[64] → praktykę u płatnika 31 pp)
    • kpt. piech. Piotr Piątkowski (XII 1932[65] – IV 1933[66] → Komenda Miasta Łódź)
    • kpt. art. Bronisław Józef Kuczyński (IV 1933[67] – I 1934[68]PKU Mińsk Mazowiecki)
    • kpt. piech. Hieronim Franciszek Wojciech Dewiński[f] (I[70] – 1 VII 1934[71] → praktyka w Min. Komunikacji)
    • kpt. piech. Franciszek Stanisław Żebrowski (XII 1934[72] – był w VI 1935)
  • kierownik II referatu poborowego
    • por. kanc. Kazimierz I Paprocki[g] (II – VI 1926 → referent)
    • por. piech. Marian Jan Tadeusz Niedzielski (VI 1926[73] – VI 1938 → kierownik II referatu KRU)
  • referent
    • por. kanc. Stefan Zamojski (II – VI 1926[74] → referent PKU Łódź Miasto)
    • por. kanc. Kazimierz I Paprocki (VI 1926[75] – 29 II 1928[76] → stan spoczynku)
    • por. kanc. Bronisław Jóźwiak (od XII 1929[77])
Obsada pozostałych stanowisk funkcyjnych KRU w latach 1938–1939[38][h]
  • kierownik I referatu ewidencji – kpt. adm. (piech.) Tadeusz Alfred Kazimierz Bukowczyk[i]
  • kierownik II referatu uzupełnień – kpt. adm. (piech.) Marian Jan Tadeusz Niedzielski
We wrześniu 1939 roku wymienieni wyżej oficerowie dostali się do niemieckiej niewoli. Przebywali w Oflagu II C Woldenberg.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Augustyn Gezele urodził się 18 czerwca 1889. Służył w 18 Pułku Artylerii Polowej w Ostrowi Mazowieckiej[21]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu majora ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 72. lokatą w korpusie oficerów artylerii[22]. 15 lipca 1924 został przesunięty w tym pułku ze stanowiska dowódcy II dywizjonu na stanowisko kwatermistrza[23]. W styczniu 1925 został przydzielony na stanowisko dowódcy Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Ostrowi-Komorowie, a następnie dowódcy Dywizjonu Szkolnego Artylerii Okręgu Korpusu Nr I. Od 1 października do 27 listopada 1926 pełnił obowiązki komendanta Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. W roku szkolnym 1926/1927 był w tej szkole dowódcą I dywizjonu szkolnego[24]. Na podpułkownika awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1927. W maju 1927 został przeniesiony do 4 Pułku Artylerii Ciężkiej w Łodzi na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[25]. W marcu 1929 został przeniesiony do kadry oficerów artylerii z równoczesnym przeniesieniem służbowym do PKU Łódź Powiat na stanowisko pełniącego obowiązki komendanta. 9 sierpnia 1929 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z jednoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV. Z dniem 28 lutego 1930 przeniesiony w stan spoczynku[26]. W 1934, jako oficer stanu spoczynku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Łódź Miasto II. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr IV. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[27]. Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Gwiazdy Rumunii[28].
  2. Ppłk Stefan Kotlarski ur. 16 sierpnia 1891 w Jaśle, w rodzinie Jana. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 20. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 sierpnia 1916 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Został odznaczony Srebrnym Medalem Waleczności 1 klasy i Krzyżem Wojskowym Karola[31]. W kwietniu 1928 został przesunięty w 31 pp ze stanowiska dowódcy II batalionu na stanowisko kwatermistrza[32]. W grudniu 1929 został przeniesiony do PKU Łódź Powiat na stanowisko kierownika I referatu administracji rezerw. W październiku 1930 został przesunięty na stanowisko komendanta PKU. W marcu 1934 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr IV, a z dniem 31 sierpnia tego roku przeniesiony w stan spoczynku[33]. Zmarł 21 marca 1973. Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie.
  3. Ppłk piech. Rafał Zieleniewski (ur. 6 listopada 1893) był odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 roku w korpusie oficerów piechoty[36].
  4. Mjr piech. Józef Hryniewicz (ur. 2 grudnia 1889) był odznaczony Krzyżem Walecznych i Medalem Zwycięstwa. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 roku i 341. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a jego oddziałem macierzystym był 21 pp w Warszawie[54]. W latach 1923–1925 pełnił służbę w 72 pp w Radomiu. We wrześniu 1925 roku został przydzielony do PKU Brzeziny w Tomaszowie na stanowisko I referenta[55]. W lutym 1926 roku został zatwierdzony w PKU Brzeziny w Tomaszowie na stanowisku kierownika I referatu administracji rezerw i zastępcy komendanta. W styczniu 1927 roku, w zwliązku z likwidacją PKU Brzeziny w Tomaszowie, został przydzielony do PKU Łódź Powiat na takie samo stanowisko. 18 lutego 1928 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku i 1. lokatą w korpusie oficerów piechoty[56]. Z dniem 31 marca 1930 roku został przeniesiony w stan spoczynku[57]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji PKU Grodzisk Maz. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[58].
  5. Kpt. int. Bronisław Jóźwiak ur. 7 sierpnia 1898 roku w Siemienicach, w rodzinie Walentego i matki z Jaworskich. Z dniem 1 sierpnia skierowany został na czteromiesięczną praktykę u płatnika 31 pp. Po zakończeniu praktyki przeniesiony został do 4 pac na stanowisko płatnika[62], a z dniem 15 sierpnia 1933 roku przeniesiony do korpusu oficerów intendentów[63]. 6 września 1939 roku w Kocku kapitan intendent Jóźwiak dostał się do niemieckiej niewoli. przebywał w Oflagach: II A, IC C Prenzlau i II E Neubrandenburg.
  6. Hieronim Franciszek Wojciech Dewiński ur. 10 października 1891 w Glinianach, w ówczesnym powiecie przemyślańskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Bronisława. W styczniu 1934 został przeniesiony z KOP do PKU Łódź Powiat. Z dniem 31 grudnia 1934 przeniesiony został do rezerwy z równoczesnym przeniesieniem w rezerwie do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr VIII[69]. Był odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi.
  7. por. kanc. Kazimierz I Paprocki ur. 10 lipca 1895 w Kaliszu lub Sieradzu. Był odznaczony Medalem Zwycięstwa.
  8. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939 roku[78].
  9. Kpt. adm. (piech.)Tadeusz Alfred Kazimierz Bukowczyk ur. 23 lutego 1896 w Tarnopolu[79], w rodzinie Kazimierza. W czasie I wojny światowej walczył w szeregach cesarskiej i królewskiej Armii. Jego oddziałem macierzystym był Pułk Piechoty Nr 95. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1918 w korpusie oficerów rezerwy piechoty. Został odznaczony Brązowym Medalem Waleczności i Krzyżem Wojskowym Karola[80]. W czerwcu 1935 pełnił służbę w PKU Kałusz na stanowisku kierownika I referatu administracji rezerw[81]. Po uwolnieniu z niewoli wrócił do kraju i został zarejestrowany w jednej z rejonowych komend uzupełnień.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 36.
  2. a b Dz.U. z 1939 r. nr 20, poz. 131.
  3. Szandrocho 2011 ↓, s. 42.
  4. Szandrocho 2011 ↓, s. 44, 46.
  5. Szandrocho 2011 ↓, s. 47.
  6. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 2 z 21 stycznia 1927 roku, poz. 15.
  7. Jarno 2001 ↓, s. 169–170.
  8. Dz.U. z 1930 r. nr 31, poz. 270.
  9. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 40 z 23 grudnia 1930 roku, poz. 471.
  10. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 23 z 31 lipca 1931 roku, poz. 290.
  11. Jarno 2001 ↓, s. 173.
  12. Dz.U. z 1938 r. nr 25, poz. 220.
  13. Historia WKU Suwałki ↓.
  14. Jarno 2001 ↓, s. 170.
  15. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1470.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 134 z 24 grudnia 1924 roku, s. 757.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 14 stycznia 1925 roku, s. 14.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 5 lutego 1927 roku, s. 38, 44.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 11 kwietnia 1927 roku, s. 112.
  20. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1929 roku, s. 78.
  21. Spis oficerów 1921 ↓, s. 303, 628.
  22. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 190.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 70 z 25 lipca 1924 roku, s. 403.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 17 listopada 1926 roku, s. 404.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 23 maja 1927 roku, s. 147.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1930 roku, s. 36.
  27. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 342, 909.
  28. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 412.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 7 z 22 marca 1929 roku, s. 101.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 257.
  31. Ranglisten 1918 ↓, s. 302, 510.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 173.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 283.
  34. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  35. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 30 marca 1934 roku, s. 133.
  36. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 12.
  37. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 159.
  38. a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 852.
  39. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1470, 1571.
  40. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1339.
  41. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 38 z 12 czerwca 1923 roku, s. 392, 4 czerwca 1923 roku został przeniesiony z korpusu oficerów piechoty (31 pp) do korpusu oficerów administracyjnych, dział kancelaryjny, z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w PKU Łódź.
  42. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 24 stycznia 1924 roku, s. 36.
  43. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 45 z 23 kwietnia 1925 roku, s. 218.
  44. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 65 z 18 czerwca 1925 roku, s. 329.
  45. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 122 z 19 listopada 1925 roku, s. 657.
  46. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Dodatek do Nr 9 z 4 lutego 1926 roku, s. 11.
  47. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 75 z 6 grudnia 1923 roku, s. 701.
  48. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 4 marca 1925 roku, s. 123.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 marca 1926 roku. Dodatek „Obsada personalna przysposobienia wojskowego”, s. 6.
  50. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 20 stycznia 1923 roku, s. 55.
  51. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 120, 125, 142.
  52. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. XII, 517.
  53. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 13, 57, 85.
  54. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 43.
  55. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 96 z 25 września 1925 roku, s. 522.
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 45.
  57. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 14 lutego 1930 roku, s. 49.
  58. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 327, 842.
  59. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 22 stycznia 1927 roku, s. 12.
  60. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 sierpnia 1929 roku, s. 254.
  61. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 382.
  62. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 88.
  63. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 15 września 1933 roku, s. 185.
  64. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 436.
  65. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 417.
  66. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 82.
  67. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933 roku, s. 84.
  68. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 15.
  69. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 marca 1935 roku, s. 29.
  70. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 19, 29.
  71. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 276.
  72. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 259.
  73. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 156.
  74. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 157.
  75. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 8 maja 1926 roku, s. 158.
  76. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 28.
  77. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 403.
  78. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  79. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 296.
  80. Ranglisten 1918 ↓, s. 375, 784.
  81. Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 49.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]