Komproporcjonowanie
Komproporcjonowanie, synproporcjonowanie – rodzaj przemiany chemicznej, w której dwa różne indywidua chemiczne zawierające ten sam pierwiastek ulegają jednoczesnej przemianie chemicznej do wspólnego produktu, zgodnie ze schematem[1][2][3]:
- A′ + A″ → 2A
lub
- A[wyższy st. utl.]
+ A[niższy st. utl.]
→ 2A[średni st. utl.]
Jest to reakcja odwrotna do dysproporcjonowania, w której dane indywiduum chemiczne zarówno utlenia się, jak i redukuje[1][2][3].
Przykłady reakcji komproporcjonowania:
- SIV
O
2 + 2H
2S−
II
→ 3S0
+ 2H
2O[1] (siarka na IV stopniu utlenienia redukuje się, a siarka na stopniu –II utlenia się, dając S0
) - Pb0
+ PbIV
O
2 + 2H
2SO
4 ⟶ 2PbII
SO
4 + 2H
2O[1] - 2NaCl−
I
+ NaClV
O
3 ⟶ 3NaClI
O[1] - CuII
Cl
2 + Cu0
→ 2CuI
Cl[4] - CIV
O
2 + C0
→ 2CII
O - NII
O + NIV
O
2 ⇌ N
2III
O
3
Reakcjami komproporcjonowania są też reakcje odwrotne do autodysocjacji[3], np.:
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Patryk Wiśniewski, Dysproporcjonacja i synproporcjonacja, czyli dziwne reakcje redoks [online], Chemia Maturalna, 21 października 2020 [dostęp 2021-12-16] [zarchiwizowane z adresu 2021-12-16].
- ↑ a b comproportionation, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.C01217, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
- ↑ a b c disproportionation, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.D01799, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
- ↑ H. Wayne Richardson, The Manufacture of Copper Compounds, [w:] H. Wayne Richardson (red.), Handbook of Copper Compounds and Applications, New York: Marcel Dekker, 1985, s. 65, ISBN 978-0-8247-8998-5, OCLC 47009854 [dostęp 2021-12-21] (ang.).