Przejdź do zawartości

Konklawe 2025

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konklawe 2025
Ilustracja
Daty i miejsce
7–8 maja 2025
Kaplica Sykstyńska (Rzym)
Główne postacie
Dziekan

Giovanni Battista Re (nieelektor)

Prodziekan

Pietro Parolin

Kamerling

Kevin Farrell

Protoprezbiter

Michael Michai Kitbunchu (nieelektor)

Protoprezbiter elektorów

Vinko Puljić

Protodiakon

Dominique Mamberti

Wybory
Liczba głosowań

4

Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


133
2

Liczba nieelektorów

117

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Robert Francis Prevost OSA
Przybrane imię: Leon XIV
Multimedia w Wikimedia Commons

Konklawe 2025 – zgromadzenie kardynałów zwołane w dniach 7–8 maja 2025 po śmierci papieża Franciszka, który zmarł 21 kwietnia 2025, po 12 latach pontyfikatu, w celu wyboru 267. biskupa Rzymu i 9. suwerena Państwa Watykańskiego. Było to pierwsze konklawe od 2005 roku zwołane po śmierci papieża. Poprzednie zgromadzenie kardynałów zostało zwołane po rezygnacji 265. papieża i 7. suwerena Państwa Watykańskiego, Benedykta XVI.

Procedury regulujące wybór nowego papieża zawiera konstytucja apostolska Universi Dominici gregis z 22 lutego 1996 roku wydana przez Jana Pawła II. Do czasu dokonania wyboru przez konklawe, Kościołem kierowało Kolegium Kardynalskie, a władzę administracyjną w Watykanie sprawował kamerling Kevin Farrell.

Konklawe zakończyło się wyborem amerykańskiego augustianina kardynała Roberta Prevosta, który przyjął imię Leon XIV.

Papabili

[edytuj | edytuj kod]

Na podstawie roz. VII konstytucji apostolskiej Universi Dominici gregis konklawe może wybrać na papieża każdego ochrzczonego mężczyznę wyznania katolickiego[1], natomiast zgodnie z obowiązującą od XIV wieku tradycją[2], głowa Kościoła jest wybierana przez kardynałów z ich własnego grona. Mianem papabile określa się tych kardynałów, którzy mają zdaniem komentatorów największe szanse na objęcie stolicy piotrowej. Wielokrotnie jednak na papieży byli wybierani kardynałowie nienależący do tego grona (m.in. Jan XXIII, Jan Paweł I i Jan Paweł II). Do najczęściej wymienianych papabile należą[3][4]:

Wydarzenia poprzedzające konklawe

[edytuj | edytuj kod]

Kongregacje generalne Kolegium Kardynalskiego

[edytuj | edytuj kod]
Plan ważniejszych miejsc w Watykanie, związanych z konklawe

Zgodnie z art. 19 konstytucji apostolskiej Universi Dominici gregis dziekan Kolegium Kardynalskiego Giovanni Battista Re, po otrzymaniu wieści o śmierci papieża od kardynała kamerlinga, poinformował o niej wszystkich kardynałów, zwołując ich na kongregację generalną Kolegium Kardynalskiego na godzinę 9:00 następnego dnia[5].

Pierwsze spotkania dotyczą kwestii logistycznych pogrzebu ustępującego papieża i przygotowaniem Domus Sanctae Marthae jako miejsca zakwaterowania kardynałów w trakcie konklawe oraz Kaplicy Sykstyńskiej jako miejsca głosowania[6].

Około ósmego dnia kongregacji generalnych, kardynałowie przechodzą do dyskusji nad potrzebami Kościoła i świata oraz o problemach, przed którymi stoi Kuria Rzymska[7]. Wybierani są wówczas dwaj wybitni i cieszący się autorytetem duchowym kardynałowie, którzy wygłaszają swoje przemówienia[6]. Kardynałowie mają możliwość składania formalnych uwag dotyczących problemów z jakimi mierzy się Kościół[8]. Wszystkie te przemówienia określane są po włosku mianem interventi[9].

Kongregacje generalne odbywają się w Nowej Auli Synodalnej, na pierwszym piętrze westybulu zdecydowanie większej Auli Pawła VI[9].

Dzienne podsumowanie

[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza kongregacja generalna – 22 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

22 kwietnia w Auli Pawła VI odbyła się pierwsza kongregacja generalna Kolegium Kardynalskiego. Sześćdziesięciu kardynałów, zgodnie z konstytucją apostolską Universi Dominici gregis, złożyło tego dnia przysięgę wiernego przestrzegania norm interregnum. Kardynałowie ponadto pomodlili się o spokój duszy zmarłego papieża Franciszka, podjęli decyzję o zawieszeniu wszystkich uroczystości beatyfikacyjnych. Wylosowano ponadto trzech kardynałów, których zadaniem będzie pomoc kardynałowi kamerlingowi w wykonywaniu jego obowiązków do momentu wyboru nowego papieża; wylosowani zostali: Pietro Parolin (kardynał biskup), Stanisław Ryłko (kardynał prezbiter) i Fabio Baggio (kardynał diakon)[10].

Druga kongregacja generalna – 23 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

23 kwietnia o godzinie 17:00, w obecności 103 kardynałów, rozpoczęła się druga kongregacja generalna. Zatwierdzono wówczas program Novemdiales i zaprzysiężono tych kardynałów, którzy nie wzięli udziału w pierwszej kongregacji generalnej[11].

Trzecia kongregacja generalna – 24 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

24 kwietnia o godzinie 9:00, w obecności 113 kardynałów, rozpoczęła się trzecia kongregacja generalna. Uzgodniono wówczas, że o. Donato Ogliari wygłosi pierwszą medytację 28 kwietnia, a kardynał Raniero Cantalamessa drugą, na początku konklawe[12].

Czwarta kongregacja generalna – 25 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

25 kwietnia o godz. 9:00, w obecności 149 kardynałów, rozpoczęła się czwarta kongregacja generalna, podczas której ustalono m.in., że w niedzielę, 27 kwietnia, czyli dzień po pogrzebie papieża Franciszka, członkowie Kolegium Kardynalskiego, obecni w Rzymie, będą się modlić w bazylice Matki Bożej Większej przy grobie zmarłego papieża[13].

Piąta kongregacja generalna – 28 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

28 kwietnia o godzinie 9:00, w obecności 180 kardynałów, rozpoczęła się piąta kongregacja generalna. Podczas zgromadzenia zdecydowano, że Luis Antonio Tagle oraz protodiakon Kolegium Kardynalskiego Dominique Mamberti dołączą do komisji obradującej w ramach kolegium partykularnego, zaś kard. Reinhard Marx, koordynator Rady ds. Ekonomicznych, będzie stałym członkiem komisji, wspierającej kardynała kamerlinga Kevina Farrella. Kardynałowie ustalili ponadto, że konklawe w celu wyboru następcy papieża Franciszka rozpocznie się 7 maja 2025 roku[14].

Szósta kongregacja generalna – 29 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

29 kwietnia o godz. 9:00, w obecności 183 kardynałów, rozpoczęła się szósta kongregacja generalna. Poinformowano, że z powodów zdrowotnych dwaj kardynałowie-elektorzy (Kenijczyk John Njue i Hiszpan Antonio Cañizares) nie wezmą udziału w wyborze nowego papieża. Podczas szóstej kongregacji wysłuchano 20 wystąpień, dotyczących wyzwań współczesnego Kościoła, a także podano dokładne informacje dotyczące rozpoczęcia konklawe. 7 maja o godz. 10.00 w bazylice św. Piotra będzie celebrowana Msza Święta w intencji wyboru Papieża, której przewodniczyć będzie kard. Giovanni Battista Re, dziekan Kolegium Kardynałów. Konklawe rozpocznie modlitwa w kaplicy Paulińskiej Pałacu Apostolskiego o godz. 16.30, po której nastąpi uroczysta procesja do kaplicy Sykstyńskiej[15].

Siódma kongregacja generalna – 30 kwietnia
[edytuj | edytuj kod]

30 kwietnia o godz. 9:00, w obecności 180 kardynałów, rozpoczęła się siódma kongregacja generalna. Kardynałowie w pierwszej kolejności wydali oświadczenie odnoszące się do niektórych kwestii proceduralnych dotyczących konklawe, wskazując, że:

Jego Świątobliwość Papież Franciszek, ustalając liczbę kardynałów większą niż 120, ustanowioną przez art. 33 Konstytucji Apostolskiej Universi Dominici Gregis św. Jana Pawła II, z dnia 22 lutego 1996 r., wykonując swoją najwyższą władzę, odstąpił od tego przepisu prawnego, na mocy którego kardynałowie przekraczający liczbę graniczną nabyli, zgodnie z art. 36 tej samej Konstytucji Apostolskiej, prawo wyboru Papieża Rzymu, od momentu ich kreowania i ogłoszenia

Kolegium Kardynałów, Kongregacja kardynałów: komunikat na temat liczby elektorów i kard. Becciu. vaticannews.va, 2025-04-30. [dostęp 2025-05-05]. (pol.).

Ponadto, kardynałowie zaaprobowali decyzję kard. Becciu o rezygnacji przez niego z udziału konklawe. W tym miejscu należy przypomnieć, że kard. Becciu wcześniej zrzekł się ustnie praw elektorskich, a papież Franciszek rezygnację tę przyjął. Nadto, purpuraci omówili sytuację ekonomiczną Stolicy Apostolskiej oraz wygłoszono 14 wystąpień, m.in. na temat synodalności w Kościele[16].

Ósma kongregacja generalna – 2 maja
[edytuj | edytuj kod]

2 maja 2025, w obecności ponad 180 kardynałów, o godz. 9:00 rozpoczęła się ósma kongregacja generalna. Podczas zgromadzenia wysłuchano 25 wystąpień, dotyczących m.in. zagadnienia hermeneutyki ciągłości trzech ostatnich pontyfikatów: Jana Pawła II, Benedykta XVI i Franciszka, skandali finansowych i wykorzystywania seksualnego. Podczas briefingu prasowego dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej Matteo Bruni zdementował rozpowszechnianą przez niektóre media włoskie informację, jakoby kard. Pietro Parolin, który jest jednym z papabile, miał źle się poczuć i wymagał interwencji medycznej[17].

Dziewiąta kongregacja generalna – 3 maja
[edytuj | edytuj kod]

3 maja o godz. 9:00, w obecności 177 kardynałów, w tym 127 kardynałów-elektorów, rozpoczęła się dziewiąta kongregacja generalna, podczas której głos zabrało 26 purpuratów. Wylosowano nowych kardynałów do komisji, która pomaga kamerlingowi w zarządzaniu bieżącymi sprawami Kościoła. Oprócz kard. Marxa, będącego stałym członkiem komisji partykularnej, w skład komisji weszli kardynałowie Prevost i Semeraro. Ponadto, kardynałowie zdecydowali, że w poniedziałek 5 maja, spotkają się na dwóch kongregacjach generalnych, zorganizowanych rano i popołudniu[18].

Dziesiąta kongregacja generalna – 5 maja
[edytuj | edytuj kod]

5 maja o godz. 9:00, w obecności 179 kardynałów, w tym 132 kardynałów-elektorów, rozpoczęła się dziesiąta kongregacja generalna, podczas której wysłuchano 26 wystąpień, dotyczących m.in. zagadnień prawnych, roli Państwa Miasta Watykanu, misyjności Kościoła, roli Caritas w pomocy ubogim. Ponadto, dyrektor Biura Prasowego Stolicy Apostolskiej omówił najnowsze informacje dotyczące przygotowań logistycznych do konklawe. Zarówno w miejscach zakwaterowania, jak i w Kaplicy Sykstyńskiej prace przygotowawcze dobiegają końca. Dziekan Kolegium Kardynalskiego kard. Giovanni Battista Re poinformował, że w sobotę popołudniu kardynał kamerling przydzielił, drogą losowania, pokoje wszystkim uczestnikom konklawe. Kardynałowie-elektorzy zakwaterowani zostaną w Domu św. Marty oraz w sąsiadującym z nim tzw. „starym Domu św. Marty”. Od rana 6 maja kardynałowie będą mogli zająć przydzielone im pokoje. Między miejscem zakwaterowania a Pałacem Apostolskim będą mogli poruszać się pieszo, a trasa ta zostanie odpowiednio zabezpieczona. Nadto, na godz. 17:30 zaplanowano zaprzysiężenie spowiedników, członków służb i personelu, który będzie miał dostęp do kardynałów w trakcie konklawe[19]. Ostatecznie zaprzysiężono około 100 osób, które obowiązuje bezwzględna dyskrecja pod karą zaciągnięcia ekskomuniki[20].

Jedenasta kongregacja generalna – 5 maja
[edytuj | edytuj kod]

5 maja popołudniu odbyła się również jedenasta kongregacja generalna, w której wzięło udział około 170 kardynałów, w tym 132 kardynałów-elektorów. Kardynałowie kontynuowali rozmowy na temat przyszłości Kościoła. Podczas popołudniowego zgromadzenia głos zabrało około 20 purpuratów, którzy poświęcili swoje wystąpienia takim kwestiom jak m.in. etnocentryzm w Kościele, migracja i migranci, toczące się wojny, a także dyskutowali o roli papieża jako osoby zdolnej do prowadzenia dialogu i budowania relacji z innymi religiami i kulturami w obliczu wielokulturowości współczesnego świata[21][22].

Dwunasta kongregacja generalna – 6 maja
[edytuj | edytuj kod]

6 maja o godz. 9:00, w obecności 173 kardynałów, w tym 130 kardynałów-elektorów, rozpoczęła się dwunasta i ostatnia przed konklawe kongregacja generalna. Podczas zgromadzenia wygłoszono 26 wystąpień, w których poruszono m.in. zagadnienie cech ważnych dla przyszłego papieża, reform przeprowadzanych przez papieża Franciszka, a także roli kardynałów w strukturze Kościoła powszechnego[23]. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, w obecności uczestników kongregacji generalnej dokonano anulowania (czyli: zniszczenia, poprzez przekłucie dłutem) pierścienia Rybaka, który nosił Papież Franciszek oraz ołowianej pieczęci, którą się posługiwał. Niegdyś czynności tych dokonywał kardynał kamerling po stwierdzeniu zgonu Ojca Świętego[24]. Na zakończenie ostatniej kongregacji kardynałowie opublikowali wezwanie do modlitwy o „sprawiedliwy i trwały pokój” o następującej treści:

My, Kardynałowie Świętego Kościoła Rzymskiego, zebrani na Kongregacji Generalnej poprzedzającej rozpoczęcie Konklawe, z żalem stwierdzamy brak postępów wspierających procesy pokojowe na Ukrainie, Bliskim Wschodzie i w wielu innych częściach świata; a także nasilenie ataków, niosących szkodę zwłaszcza ludności cywilnej. Kierujemy gorący apel do wszystkich zaangażowanych stron, aby jak najszybciej doprowadziły do trwałego zawieszenia broni i – bez wstępnych warunków ani dalszych opóźnień – rozpoczęły negocjowanie pokoju, którego od dawna pragną dotknięte narody i cały świat.
Wzywamy wszystkich wiernych by jeszcze usilniej modlili się do Pana, w intencji sprawiedliwego i trwałego pokoju[25].

Przebieg

[edytuj | edytuj kod]
 Zobacz też: Konklawe#Wybory.
Kaplica Sykstyńska

7 maja 2025 o godzinie 10:00 pod przewodnictwem Giovanniego Battisty Re dziekana Kolegium Kardynałów w Bazylice św. Piotra w Watykanie odbyła się z udziałem kardynałów odzianych w szaty liturgiczne Msza Święta w intencji wyboru nowego papieża (łac. „Pro Eligendo Romano Pontifice”)[26].

Po zakończeniu wcześniej wspomnianej Mszy Świętej, kardynałowie udali się do Domus Sanctae Marthae, będącego ich miejscem zakwaterowania na czas konklawe. Około godziny 16:30 zebrani w Kaplicy Paulińskiej kardynałowie elektorzy przeszli uroczystą procesją do Kaplicy Sykstyńskiej[27][28].

W kaplicy wszyscy zgromadzeni kardynałowie, po uprzednim odczytaniu przez kardynała Pietro Parolina treści przysięgi zamieszczonej w konstytucji apostolskiej Universi Dominici Gregis, pojedynczo podchodzili do otwartego Ewangeliarza i wypowiadali następujące zdanie, potwierdzające złożenie przysięgi:

Et ego N. Cardinalis N. spondeo, voveo ac iuro. Sic me Deus adiuvet et haec Sancta Dei Evangelia, quae manu mea tango.

konstytucja apostolska, Universi Dominici Gregis. vatican.va. [dostęp 2025-05-04]. (łac.).

Powyższe zdanie można przetłumaczyć na język polski w ten sposób:

Ja, N. Kardynał N., przyrzekam, zobowiązuję się i przysięgam. Tak mi dopomóż, Panie Boże i te Święte Ewangelie, których moją ręką dotykam.

konstytucja apostolska Universi Dominici Gregis, Tekst przysięgi. papiez.wiara.pl. [dostęp 2025-05-06].

O godzinie 17:46 po wypowiedzeniu przez mistrza papieskich ceremonii liturgicznych, arcybiskupa Diego Ravelliego, formuły extra omnes drzwi do Kaplicy Sykstyńskiej zostały zamknięte[29].

Nowy papież po zakończeniu konklawe na balkonie bazyliki św. Piotra
Głosowania
głosowanie wynik źródło
7 maja
I głosowanie nie wybrano papieża – czarny dym [30]
8 maja
II i III głosowanie nie wybrano papieża – czarny dym [31]
IV głosowanie wybrano papieża – biały dym [32]
papieżem został kardynał Robert Prevost[33]

Biały dym pojawił się o godz. 18:08 czasu rzymskiego, niedługo potem zaczęły bić dzwony. Nowym papieżem w czwartym głosowaniu został wybrany 69-letni amerykańsko-peruwiański kardynał Robert Francis Prevost, który przyjął imię Leon XIV. Jest on pierwszym papieżem z Ameryki Północnej. Jest także pierwszym augustianinem wybranym na ten urząd. Kardynał protodiakon Dominique Mamberti wygłosił formułę Habemus papam o godz. 19:13, a dziesięć minut później nowy papież wygłosił pierwsze przemówienie i udzielił błogosławieństwa Urbi et Orbi[34].

Kardynałowie według porządku starszeństwa

[edytuj | edytuj kod]

Według stanu na 21 kwietnia 2025 roku, czyli w momencie śmierci papieża Franciszka, kardynałów, którzy nie ukończyli 80. roku życia jest 135. Wielokrotnie miało już miejsce przekroczenie ustalonego na 120 osób limitu, jednak po raz pierwszy następuje to w momencie wakatu Stolicy Apostolskiej.

W chwili powstania wakatu Stolicy Apostolskiej do Kolegium Kardynałów należało 252 duchownych, z czego 135 posiadało uprawnienia elektorskie. 41 z nich mianował Jan Paweł II, 62 Benedykt XVI, a pozostałych 149 papież Franciszek.

Kardynałowie elektorzy[35]

[edytuj | edytuj kod]

5 elektorów mianował Jan Paweł II, 22 Benedykt XVI, a pozostałych 108 papież Franciszek[36].

Kardynałowie biskupi

[edytuj | edytuj kod]

Kardynałowie prezbiterzy

[edytuj | edytuj kod]

Kardynałowie diakoni

[edytuj | edytuj kod]
  • Dominique François Joseph Mamberti (Francja; 14 lutego 2015) – kardynał diakon Santo Spirito in Sassia; protodiakon Kolegium Kardynalskiego; prefekt Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej
  • Mario Zenari (Włochy; 19 listopada 2016) – kardynał diakon Santa Maria delle Grazie alle Fornaci fuori Porta Cavalleggeri; nuncjusz apostolski w Syrii
  • Kevin Joseph Farrell (Irlandia; 19 listopada 2016) – kardynał diakon San Giuliano Martire; prefekt Dykasterii ds. Świeckich, Rodziny i Życia; kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego
  • Konrad Krajewski (Polska; 28 czerwca 2018) – kardynał diakon Santa Maria Immacolata all’Esquilino; jałmużnik papieski; prefekt Dykasterii ds. Posługi Miłosierdzia
  • José Tolentino Calaça de Mendonça (Portugalia; 5 października 2019) – kardynał diakon Santi Domenico e Sisto; prefekt Dykasterii ds. Kultury i Edukacji
  • Michael Czerny, S.J. (Kanada; 5 października 2019) – kardynał diakon San Michele Arcangelo; prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka
  • Mario Grech (Malta; 28 listopada 2020) – kardynał diakon Santi Cosma e Damiano; sekretarz Generalny Synodu Biskupów
  • Marcello Semeraro (Włochy; 28 listopada 2020) – kardynał diakon Santa Maria in Domnica; prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych; prefekt Komisji ds. Nowych Męczenników – Świadków Wiary
  • Mauro Maria Gambetti, O.F.M. Conv. (Włochy; 28 listopada 2020) – kardynał diakon Santissimo Nome di Maria al Foro Traiano; archiprezbiter bazyliki watykańskiej; przewodniczący Fabryki Świętego Piotra; wikariusz generalny Państwa Watykańskiego
  • Arthur Roche (Wielka Brytania; 27 sierpnia 2022) – kardynał diakon San Saba; prefekt Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
  • Lazarus You Heung-sik (Korea Południowa; 27 sierpnia 2022) – kardynał diakon Gesù Buon Pastore alla Montagnola; prefekt Dykasterii ds. Duchowieństwa
  • Claudio Gugerotti (Włochy; 30 września 2023) – kardynał diakon Sant’Ambrogio della Massima; prefekt Dykasterii ds. Kościołów Wschodnich
  • Victor Manuel Fernández (Argentyna; 30 września 2023) – kardynał diakon Santi Urbano e Lorenzo a Prima Porta; prefekt Dykasterii Nauki Wiary
  • Emil Paul Tscherrig (Szwajcaria; 30 września 2023) – kardynał diakon San Giuseppe in via Trionfale
  • Christophe Louis Yves Georges Pierre (Francja; 30 września 2023) – kardynał diakon San Benedetto fuori Porta San Paolo; nuncjusz apostolski w Stanach Zjednoczonych
  • Ángel Fernández Artime, S.D.B. (Hiszpania; 30 września 2023) – kardynał diakon Santa Maria Auxiliatrice in via Tuscolana; pro-prefekt Dykasterii ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego
  • Rolandas Makrickas (Litwa; 7 grudnia 2024) – kardynał diakon Sant’Eustachio; archiprezbiter koadiutor Bazyliki Matki Bożej Większej
  • Timothy Peter Joseph Radcliffe, O.P. (Wielka Brytania; 7 grudnia 2024) – kardynał diakon Santissimi Nomi di Gesù e Maria in Via Lata; emerytowany generał Zakonu Kaznodziejskiego
  • Fabio Baggio, C.S. (Włochy; 7 grudnia 2024) – kardynał diakon San Filippo Neri in Eurosia; podsekretarz Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka
  • George Jacob Koovakad (Indie; 7 grudnia 2024) – kardynał diakon Sant’Antonio di Padova a Circonvallazione Appia; prefekt Dykasterii ds. Dialogu Międzyreligijnego

Nieobecni elektorzy

[edytuj | edytuj kod]

Dwóch kardynałów elektorów (obaj z nominacji Benedykta XVI) nie przybyło na konklawe:

  • Antonio Cañizares Llovera (Hiszpania; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter S. Pancrazio; emerytowany arcybiskup Walencji – z powodu problemów zdrowotnych[38][39],
  • John Njue (Kenia; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Preziossisimo Sangue di Nostro Signore Gesù Cristo; emerytowany arcybiskup Nairobi – według dyrektora Biura Prasowego Watykanu z powodów zdrowotnych; według kardynała Njue z powodu braku zaproszenia spowodowanego kontrowersją dotyczącą jego daty urodzenia[40][41][42].

Kardynałowie bez uprawnień elektorskich

[edytuj | edytuj kod]

117 kardynałów w momencie powstania wakatu Stolicy Apostolskiej nie posiadało uprawnień elektorskich. 116 z nich utraciło uprawnienia w wyniku ukończenia 80. roku życia, a jeden z nich – Giovanni Angelo Becciu – zrezygnował z uprawnień elektorskich[43]. 36 nieelektorów mianował Jan Paweł II, 40 Benedykt XVI, a pozostałych 41 papież Franciszek.

Kardynałowie biskupi

[edytuj | edytuj kod]
  • Giovanni Battista Re (Włochy; 21 lutego 2001) – kardynał biskup Ostii i Sabina-Poggio Mirteto; dziekan Kolegium Kardynalskiego; emerytowany prefekt Kongregacji ds. Biskupów
  • Leonardo Sandri (Argentyna; 24 listopada 2007) – kardynał biskup Santi Biagio e Carlo ai Catinari[37]; subdziekan Kolegium Kardynalskiego; emerytowany prefekt Dykasterii ds. Kościołów Wschodnich
  • Francis Arinze (Nigeria; 25 maja 1985) – kardynał biskup Velletri-Segni; emerytowany prefekt Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów
  • Tarcisio Bertone, S.D.B. (Włochy; 21 października 2003) – kardynał biskup Frascati; emerytowany kamerling Świętego Kościoła Rzymskiego; emerytowany sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej
  • José Saraiva Martins, C.M.F. (Portugalia; 21 lutego 2001) – kardynał biskup Palestriny; emerytowany prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
  • Marc Ouellet, P.S.S. (Kanada; 21 października 2003) – kardynał biskup Santa Maria in Traspontina[37]; emerytowany prefekt Kongregacji ds. Biskupów; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Ameryki Łacińskiej
  • Beniamino Stella (Włochy; 22 lutego 2014) – kardynał biskup Porto-Santa Rufina; emerytowany prefekt Kongregacji ds. Duchowieństwa
  • Béchara Boutros Raï, O.M.M. (Liban; 24 listopada 2012) – maronicki patriarcha Antiochii

Kardynałowie prezbiterzy

[edytuj | edytuj kod]
  • Michael Michai Kitbunchu (Tajlandia; 2 lutego 1983) – kardynał prezbiter San Lorenzo in Panisperna; protoprezbiter Kolegium Kardynalskiego; emerytowany arcybiskup Bangkoku
  • Paul Joseph Jean Poupard (Francja; 25 maja 1985) – kardynał prezbiter Santa Prassede; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury
  • Friedrich Wetter (Niemcy; 25 maja 1985) – kardynał prezbiter Santo Stefano al Monte Celio; emerytowany arcybiskup Monachium-Fryzyngi
  • Nicolás de Jesús López Rodríguez (Dominikana; 28 czerwca 1991) – kardynał prezbiter San Pio X alla Balduina; emerytowany arcybiskup Santo Domingo i prymas Dominikany; emerytowany ordynariusz Sił Zbrojnych Dominikany
  • Roger Michael Mahony (Stany Zjednoczone; 28 czerwca 1991) – kardynał prezbiter Santi Quattro Coronati; emerytowany arcybiskup Los Angeles
  • Camillo Ruini (Włochy; 28 czerwca 1994) – kardynał prezbiter Sant’Agnese fuori le Mura; emerytowany wikariusz generalny Rzymu; emerytowany archiprezbiter Świętego Jana na Lateranie
  • Julius Riyadi Darmaatmadja, S.J. (Indonezja; 26 listopada 1994) – kardynał prezbiter Sacro Cuore di Maria; emerytowany arcybiskup Dżakarty
  • Emmanuel Wamala (Uganda; 26 listopada 1994) – kardynał prezbiter Sant’Ugo; emerytowany arcybiskup Kampali
  • Adam Joseph Maida (Stany Zjednoczone; 26 listopada 1994) – kardynał prezbiter Santi Vitale, Valeria, Gervasio e Protasio; emerytowany arcybiskup Detroit; emerytowany zwierzchnik samodzielnej misji na Kajmanach
  • Juan Sandoval Íñiguez (Meksyk; 26 listopada 1994) – kardynał prezbiter Nostra Signora di Guadalupe e San Filippo Martire; emerytowany arcybiskup Guadalajary
  • James Francis Stafford (Stany Zjednoczone; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter San Pietro in Montorio; emerytowany penitencjariusz większy
  • Salvatore De Giorgi (Włochy; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter Santa Maria in Ara Coeli; emerytowany arcybiskup Palermo
  • Antonio María Rouco Varela (Hiszpania; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter San Lorenzo in Damaso; emerytowany arcybiskup Madrytu
  • Polycarp Pengo (Tanzania; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter Nostra Signora de La Salette; emerytowany arcybiskup Dar-es-Salaam
  • Christoph Schönborn, O.P. (Austria; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter Gesù Divin Lavoratore; emerytowany arcybiskup Wiednia
  • Norberto Rivera Carrera (Meksyk; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter San Francesco d’Assisi a Ripa Grande; emerytowany arcybiskup Meksyku
  • Jānis Pujats (Łotwa; 21 lutego 1998) – kardynał prezbiter Santa Silvia; emerytowany arcybiskup Rygi
  • Crescenzio Sepe (Włochy; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter Dio Padre Misericordioso; emerytowany arcybiskup Neapolu
  • Walter Kasper (Niemcy; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter Ognissanti in Via Appia Nuova; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan; emerytowany przewodniczący Komisji ds. Kontaktów Religijnych z Żydami
  • Audrys Juozas Bačkis (Litwa; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter Natività di Nostro Signore Gesù Cristo a Via Gallia; emerytowany arcybiskup Wilna
  • Francisco Javier Errázuriz Ossa, I.SchP (Chile; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter Santa Maria della Pace; emerytowany arcybiskup Santiago de Chile
  • Wilfrid Fox Napier, O.F.M. (Republika Południowej Afryki; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter San Francesco d’Assisi ad Acilia; emerytowany arcybiskup Durbanu
  • Óscar Andrés Rodríguez Maradiaga, S.D.B. (Honduras; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter Santa Maria della Speranza; emerytowany arcybiskup Tegucigalpy;
  • Juan Luis Cipriani Thorne (Peru; 21 lutego 2001) – kardynał prezbiter San Camillo de Lellis; emerytowany arcybiskup Limy i prymas Peru
  • Julián Herranz Casado (Hiszpania; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Sant’Eugenio; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych
  • Angelo Scola (Włochy; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Santi XII Apostoli; emerytowany arcybiskup Mediolanu
  • Anthony Olubunmi Okogie (Nigeria; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Beata Vergine Maria del Monte Carmelo a Mostacciano; emerytowany arcybiskup Lagos
  • Gabriel Zubeir Wako (Sudan; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Sant’Atanasio a Via Tiburtina; emerytowany arcybiskup Chartumu
  • Justin Francis Rigali (Stany Zjednoczone; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Santa Prisca; emerytowany arcybiskup Filadelfii
  • Ennio Antonelli (Włochy; 21 października 2003) – kardynał prezbiter Sant’Andrea delle Fratte; emerytowany arcybiskup Florencji; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Rodziny
  • Jean-Baptiste Phạm Minh Mẫn (Wietnam; 21 października 2003) – kardynał prezbiter San Giustino; emerytowany arcybiskup Ho Chi Minh
  • Franc Rodé, C.M. (Słowenia; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter San Francesco Saverio alla Garbatella; emerytowany prefekt Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego
  • Agostino Vallini (Włochy; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter San Pier Damiani ai Monti di San Paolo; emerytowany wikariusz generalny diecezji rzymskiej; emerytowany archiprezbiter Świętego Jana na Lateranie; legat papieski ds. Bazyliki św. Franciszka i Bazyliki Najświętszej Marii Panny od Aniołów
  • Gaudencio Borbon Rosales (Filipiny; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter Santissimo Nome di Maria in Via Latina; emerytowany arcybiskup Manili
  • Jean-Pierre Bernard Ricard (Francja; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter Sant’Agostino; emerytowany arcybiskup Bordeaux
  • Seán Patrick O’Malley, O.F.M. Cap. (Stany Zjednoczone; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter Santa Maria della Vittoria; emerytowany arcybiskup Bostonu; członek Rady Kardynałów; przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Ochrony Osób Małoletnich
  • Stanisław Dziwisz (Polska; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter Santa Maria del Popolo; emerytowany arcybiskup Krakowa
  • Joseph Zen Ze-kiun, S.D.B. (Chiny; 24 marca 2006) – kardynał prezbiter Santa Maria Madre del Redentore a Tor Bella Monaca; emerytowany arcybiskup Hongkongu
  • Giovanni Lajolo (Włochy; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Santa Maria Liberatrice a Monte Testaccio; emerytowany Prezydent Gubernatoratu Państwa Watykańskiego
  • Angelo Comastri (Włochy; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter San Salvatore in Lauro; emerytowany wikariusz generalny Państwa Watykańskiego; emerytowany archiprezbiter bazyliki watykańskiej
  • Raffaele Farina, S.D.B. (Włochy; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter San Giovanni della Pigna; emerytowany archiwista i bibliotekarz Świętego Kościoła Rzymskiego
  • Seán Baptist Brady (Irlandia; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Santi Quirico e Giulitta; emerytowany arcybiskup Armagh i prymas całej Irlandii
  • Lluís Martínez Sistach (Hiszpania; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter San Sebastiano alle Catacombe; emerytowany arcybiskup Barcelony
  • André Armand Vingt-Trois (Francja; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter San Luigi dei Francesi; emerytowany arcybiskup Paryża
  • Angelo Bagnasco (Włochy; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Gran Madre di Dio; emerytowany arcybiskup Genui
  • Théodore-Adrien Sarr (Senegal; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Santa Lucia a Piazza d’Armi; emerytowany arcybiskup Dakaru
  • Oswald Gracias (Indie; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter San Paolo della Croce a “Corviale”; emerytowany arcybiskup Bombaju; członek Rady Kardynałów
  • Estanislao Esteban Karlic (Argentyna; 24 listopada 2007) – kardynał prezbiter Beata Maria Vergine Addolorata a Piazza Buenos Aires; emerytowany arcybiskup Parany
  • Francesco Monterisi (Włochy; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter San Paolo alla Regola; emerytowany archiprezbiter Bazyliki Świętego Pawła Za Murami
  • Mauro Piacenza (Włochy; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter San Paolo alle Tre Fontane; emerytowany penitencjariusz większy
  • Gianfranco Ravasi (Włochy; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter San Giorgio in Velabro; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury; emerytowany przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Archeologii Sakralnej
  • Paolo Romeo (Włochy; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter Santa Maria Odigitria dei Siciliani; emerytowany arcybiskup Palermo
  • Donald William Wuerl (Stany Zjednoczone; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter San Pietro in Vincoli; emerytowany arcybiskup Waszyngtonu
  • Raymundo Damasceno Assis (Brazylia; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter Immacolata al Tiburtino; emerytowany arcybiskup Aparecidy
  • Walter Brandmüller (Niemcy; 20 listopada 2010) – kardynał prezbiter San Giuliano dei Fiamminghi; emerytowany przewodniczący Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych
  • Manuel Monteiro de Castro (Portugalia; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Domenico di Guzman; emerytowany penitencjariusz większy
  • Santos Abril y Castelló (Hiszpania; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Ponziano; emerytowany archiprezbiter Bazyliki Matki Bożej Większej
  • Antonio Maria Vegliò (Włochy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Cesareo in Palatio; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących
  • Giuseppe Bertello (Włochy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Santi Vito, Modesto e Crescenzia; emerytowany Prezydent Gubernatoratu Państwa Watykańskiego
  • Francesco Coccopalmerio (Włochy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Giuseppe dei Falegnami; emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych
  • Edwin Frederick O’Brien (Stany Zjednoczone; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Sebastiano al Palatino; emerytowany arcybiskup Baltimore i prymas Stanów Zjednoczonych
  • Domenico Calcagno (Włochy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Annunciazione della Beata Vergine Maria a Via Ardeatina; emerytowany przewodniczący Administracji Dóbr Stolicy Apostolskiej; członek Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego
  • Giuseppe Versaldi (Włochy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Sacro Cuore di Gesù a Castro Pretorio; emerytowany prefekt Kongregacji Edukacji
  • George Alencherry (Indie; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter San Bernardo alle Terme; emerytowany arcybiskup większy Ernakulam-Angamaly i zwierzchnik Kościoła syromalabarskiego
  • Dominik Jaroslav Duka, O.P. (Czechy; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Santi Marcellino e Pietro; emerytowany arcybiskup Pragi
  • John Tong Hon (Chiny; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Regina Apostolorum; emerytowany biskup Hongkongu
  • Lucian Mureşan (Rumunia; 18 lutego 2012) – kardynał prezbiter Sant’Atanasio; arcybiskup większy Fogaraszu i Alba Iulia i głowa Rumuńskiego Kościoła Greckokatolickiego
  • John Olorunfemi Onaiyekan (Nigeria; 24 listopada 2012) – kardynał prezbiter San Saturnino; emerytowany arcybiskup Abudży
  • Rubén Salazar Gómez (Kolumbia; 24 listopada 2012) – kardynał prezbiter San Gerardo Maiella; emerytowany arcybiskup Bogoty
  • Lorenzo Baldisseri (Włochy; 22 lutego 2014) – kardynał prezbiter Sant’Anselmo all’Aventino; emerytowany Sekretarz Generalny Synodu Biskupów
  • Gualtiero Bassetti (Włochy; 22 lutego 2014) – kardynał prezbiter Santa Cecilia; emerytowany arcybiskup Perugii
  • Andrew Yeom Soo-jung (Korea Południowa; 22 lutego 2014) – kardynał prezbiter San Crisogono; emerytowany arcybiskup Seulu
  • Ricardo Ezzati Andrello, S.D.B. (Chile; 22 lutego 2014) – kardynał prezbiter Santissimo Redentore a Valmelaina; emerytowany arcybiskup Santiago de Chile
  • Orlando Beltran Quevedo, O.M.I. (Filipiny; 22 lutego 2014) – kardynał prezbiter Santa Maria “Regina Mundi” a Torre Spaccata; emerytowany arcybiskup Cotabato
  • Edoardo Menichelli (Włochy; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter Sacri Cuori di Gesù e Maria a Tor Fiorenza; emerytowany arcybiskup Ankony
  • Pierre Nguyễn Văn Nhơn (Wietnam; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter San Tommaso Apostolo; emerytowany arcybiskup Hanoi
  • Alberto Suárez Inda (Meksyk; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter San Policarpo; emerytowany arcybiskup Morelii
  • Ricardo Blázquez Pérez (Hiszpania; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter Santa Maria in Vallicella; emerytowany arcybiskup Valladolid
  • José Luis Lacunza Maestrojuán, O.A.R. (Panama; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter San Giuseppe da Copertino; emerytowany biskup David
  • Luis Héctor Villalba (Argentyna; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter San Girolamo a Corviale; emerytowany arcybiskup Tucuman
  • Júlio Duarte Langa (Mozambik; 14 lutego 2015) – kardynał prezbiter San Gabriele dell’Addolorata; emerytowany biskup Xai-Xai
  • Patrick D’Rozario, C.S.C. (Bangladesz; 19 listopada 2016) – kardynał prezbiter Nostra Signora del Santissimo Sacramento e Santi Martiri Canadesi; emerytowany arcybiskup Dhaki
  • Baltazar Enrique Porras Cardozo (Wenezuela; 19 listopada 2016) – kardynał prezbiter Santi Giovanni Evangelista e Petronio; emerytowany arcybiskup Caracas
  • Maurice Evenor Piat, C.S.Sp. (Mauritius; 19 listopada 2016) – kardynał prezbiter Santa Teresa al Corso d’Italia; emerytowany biskup Port Louis
  • Jean Zerbo (Mali; 28 czerwca 2017) – kardynał prezbiter Sant’Antonio da Padova in Via Tuscolana; emerytowany arcybiskup Bamako
  • Louis-Marie Ling Mangkhanekhoun, I.V.Dei (Laos; 28 czerwca 2017) – kardynał prezbiter San Silvestro in Capite; administrator apostolski Luang Prabang
  • Gregorio Rosa Chávez (Salwador; 28 czerwca 2017) – kardynał prezbiter Santissimo Sacramento a Tor de’ Schiavi; emerytowany biskup pomocniczy San Salvadoru
  • Pedro Ricardo Barreto Jimeno, S.J. (Peru; 28 czerwca 2018) – kardynał prezbiter Santi Pietro e Paolo a Via Ostiense; emerytowany arcybiskup Huancayo
  • Toribio Sergio Ticona Porco (Boliwia; 28 czerwca 2018) – kardynał prezbiter Santi Gioacchino ed Anna al Tuscolano; emerytowany prałat Corocoro
  • Sigitas Tamkevičius, S.J. (Litwa; 5 października 2019) – kardynał prezbiter Sant’Angela Merici; emerytowany arcybiskup Kowna
  • Celestino Aós Braco, O.F.M. Cap. (Hiszpania/Chile; 28 listopada 2020) – kardynał prezbiter Santi Nereo ed Achilleo; emerytowany arcybiskup Santiago de Chile
  • Felipe Arizmendi Esquivel (Meksyk; 28 listopada 2020) – kardynał prezbiter San Luigi Maria Grignion de Montfort; emerytowany biskup San Cristóbal de Las Casas
  • Jorge Enrique Jiménez Carvajal, C.I.M. (Kolumbia; 27 sierpnia 2022) – kardynał prezbiter Santa Dorotea; emerytowany arcybiskup Cartegena de Indias
  • Arrigo Miglio (Włochy; 27 sierpnia 2022) – kardynał prezbiter San Clemente; emerytowany arcybiskup Cagliari
  • Diego Rafael Padrón Sánchez (Wenezuela; 30 września 2023) – kardynał prezbiter San Gaetano; emerytowany arcybiskup Cumaná

Kardynałowie diakoni

[edytuj | edytuj kod]
  • Ernest Simoni (Albania; 19 listopada 2016) – kardynał diakon Santa Maria della Scala; prezbiter archidiecezji Szkodry-Pultu
  • Luis Francisco Ladaria Ferrer, S.J. (Hiszpania; 28 czerwca 2018) – kardynał diakon Sant’Ignazio di Loyola a Campo Marzio; emerytowany prefekt Dykasterii Nauki Wiary
  • Giovanni Angelo Becciu (Włochy; 28 czerwca 2018) – kardynał diakon San Lino; emerytowany prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych
  • Aquilino Bocos Merino, C.M.F. (Hiszpania; 28 czerwca 2018) – kardynał diakon Santa Lucia del Gonfalone; emerytowany Przełożony Generalny Zgromadzenia Misjonarzy Klaretynów
  • Michael Louis Fitzgerald, M. Afr. (Wielka Brytania; 5 października 2019) – kardynał diakon Santa Maria in Portico (Campitelli); emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady ds. Dialogu Międzyreligijnego
  • Silvano Maria Tomasi, C.S. (Włochy; 28 listopada 2020) – kardynał diakon San Nicola in Carcere; delegat specjalny przy Suwerennym Zakonie Maltańskim
  • Raniero Cantalamessa, O.F.M. Cap. (Włochy; 28 listopada 2020) – kardynał diakon Sant’Apollinare alle Terme Neroniane-Alessandrine; emerytowany Kaznodzieja Domu Papieskiego
  • Enrico Feroci (Włochy; 28 listopada 2020) – kardynał diakon Santa Maria del Divino Amore a Castel di Leva; proboszcz parafii Matki Bożej Miłości w Rzymie
  • Fernando Vérgez Alzaga, L.C. (Hiszpania; 27 sierpnia 2022) – kardynał diakon Santa Maria della Mercede e Sant’Adriano a Villa Albani; emerytowany prezydent Gubernatoratu Państwa Watykańskiego i przewodniczący Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego; członek Rady Kardynałów
  • Gianfranco Ghirlanda, S.J. (Włochy; 27 sierpnia 2022) – kardynał diakon Santissimo Nome di Gesù; patron Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty
  • Fortunato Frezza (Włochy; 27 sierpnia 2022) – kardynał diakon Santa Maria in Via Lata; kamerling Bazyliki Świętego Piotra
  • Agostino Marchetto (Włochy; 30 września 2023) – kardynał diakon Santa Maria Goretti
  • Luis Pascual Dri, O.F.M. Cap. (Argentyna; 30 września 2023) – kardynał diakon Sant’Angelo in Pescheria; spowiednik w Sanktuarium Matki Bożej Pompejańskiej w Buenos Aires
  • Angelo Acerbi (Włochy; 7 grudnia 2024) – kardynał diakon Santi Angeli Custodi a Città Giardino; emerytowany prałat Suwerennego Rycerskiego Zakonu Szpitalników Świętego Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty

Podział kardynałów elektorów według kontynentów

[edytuj | edytuj kod]
  1. Europa: 53 (39,3%)
  2. Azja: 23 (17,0%)
  3. Ameryka Północna: 20 (14,8%)
  4. Ameryka Południowa: 17 (12,6%)
  5. Afryka: 18 (13,3%)
  6. Oceania: 4 (2,96%)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Robert Plummer: What comes now after the death of Pope Francis?. bbc.com, 2025-04-21. [dostęp 2025-04-21]. (ang.).
  2. ↑ Esther Anderson: Popes and conclaves: everything you need to know. religionnews.com, 2013-03-03. [dostęp 2025-04-21]. (ang.).
  3. ↑ Tomasz Waleński (oprac.): To oni mogą zostać papieżem. Giełda nazwisk już ruszyła. wiadomosci.wp.pl, 2025-02-19. [dostęp 2025-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-02-21)].
  4. ↑ Christian Holmes, Next Pope Betting Odds: Pietro Parolin Favored to Succeed Pope Francis [online], covers.com, 28 kwietnia 2025 [zarchiwizowane z adresu 2025-04-29] (ang.).
  5. ↑ Francesco Antonio Grana, Papa Francesco morto – Cosa succede ora nella Curia, la fase del lutto (funerali e novendiali) e poi l'apertura del Conclave. Tutte le tappe [online], ilfattoquotidiano.it, 21 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-21] (wł.).
  6. ↑ a b Lisa Zengarini, What happens after the Pope dies? [online], vaticannews.va, 22 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01] (ang.).
  7. ↑ Courtney Mares, EXPLAINER: What happens during the Vatican’s 9 days of mourning for the pope? [online], ewtnvatican.com, 23 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01] (ang.).
  8. ↑ The Pillar, A ‘sede vacante’ lexicon: Know your congregations from your conclaves [online], www.pillarcatholic.com [dostęp 2025-05-01] (ang.).
  9. ↑ a b The 149 Cardinals present in Rome held their fourth General Congregation on Friday morning in the Vatican’s New Synod Hall. [online], x.com, 25 kwietnia 2024 [dostęp 2025-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2025-04-25] (ang.).
  10. ↑ General Congregations of Cardinals begin in the Vatican [online], vaticannews.va, 22 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-25] (ang.).
  11. ↑ Second General Congregation of Cardinals held in the Vatican [online], vaticannews.va, 23 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-25] (ang.).
  12. ↑ Cardinals hold third General Congregation, begin conversation about Church. vaticannews.va, 24 kwietnia 2025. [dostęp 2025-04-28].
  13. ↑ Kardynałowie będą się modlić przy grobie Franciszka – Vatican News [online], www.vaticannews.va, 25 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01].
  14. ↑ Konklawe rozpocznie się 7 maja [online], vaticannews.va, 28 kwietnia 2025 [dostęp 2025-04-28] (pol.).
  15. ↑ Dwóch kardynałów elektorów nie weźmie udziału w konklawe | eKAI [online], ekai.pl, 29 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01] (pol.).
  16. ↑ Kardynałowie omówili sytuację ekonomiczną Stolicy Apostolskiej – Vatican News [online], www.vaticannews.va, 30 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01].
  17. ↑ Kardynałowie rozmawiali o ciągłości trzech ostatnich pontyfikatów [online], vaticannews.va, 2 maja 2025 [dostęp 2025-05-02] (ang.).
  18. ↑ IX Kongregacja Generalna, w poniedziałek kardynałowie spotkają się dwa razy [online], vaticannews.va, 3 maja 2025 [dostęp 2025-05-03] (pol.).
  19. ↑ Przed konklawe odbędą się jeszcze 2 kongregacje generalne - Vatican News [online], www.vaticannews.va, 5 maja 2025 [dostęp 2025-05-05].
  20. ↑ Ok. 100 osób złożyło przysięgę na czas konklawe [online], vaticannews.va, 5 maja 2025 [dostęp 2025-05-05] (pol.).
  21. ↑ 11th General Congregation focuses on migration, synodality, unity [online], vaticannews.va, 5 maja 2025 [dostęp 2025-05-05] (ang.).
  22. ↑ Ok. 100 osób złożyło przysięgę na czas konklawe [online], vaticannews.va, 5 maja 2025 [dostęp 2025-05-05].
  23. ↑ 12th General Congregation focuses on necessary qualities for a future Pope [online], vaticannews.va, 6 maja 2025 [dostęp 2025-05-06] (ang.).
  24. ↑ Zakończyły się kongregacje generalne, kardynałowie anulowali papieski pierścień [online], vaticannews.va, 6 maja 2025 [dostęp 2025-05-06] (pol.).
  25. ↑ Kolegium Kardynalskie wzywa do modlitwy o pokój [online], vaticannews.va, 6 maja 2025 [dostęp 2025-05-06] (pol.).
  26. ↑ Jak przebiega procedura wyboru papieża - Vatican News [online], www.vaticannews.va, 30 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-04].
  27. ↑ Romano Pontifici Eligendo [online], vatican.va [dostęp 2025-05-04] (lit.).
  28. ↑ Extra omnes. Rozpoczęło się konklawe. 2025-05-07. [dostęp 2025-05-07]. (pol.).
  29. ↑ Extra omnes. Rozpoczęło się konklawe. vaticannews.va, 7 maja 2025. [dostęp 2025-05-08].
  30. ↑ Dym z komina na dachu Kaplicy Sykstyńskiej. Wybrano papieża?. wiadomosci.wp.pl. [dostęp 2025-05-07].
  31. ↑ Kolejny czarny dym nad Watykanem! [online], niedziela.pl [dostęp 2025-05-08].
  32. ↑ Wybrano nowego papieża. Biały dym nad Kaplicą Sykstyńską w Watykanie - Wiadomości Radio ZET [online], wiadomosci.radiozet.pl, 8 maja 2025 [dostęp 2025-05-08].
  33. ↑ Leon XIV - nowy Papież. vaticannews.va. [dostęp 2025-05-08].
  34. ↑ Nowy papież przyjął imię Leona XIV. 150 tys. wiernych na placu Świętego Piotra. rmf24.pl. [dostęp 2025-05-09].
  35. ↑ Cardinal Electors. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2025-04-21]. (ang.).
  36. ↑ Kardynałowie rozmawiali o ciągłości trzech ostatnich pontyfikatów - Vatican News [online], www.vaticannews.va, 2 maja 2025 [dostęp 2025-05-02].
  37. ↑ a b c d e Kardynałowie Parolin, Filoni, Tagle, Sandri i Ouellet zostali dokooptowani do rangi kardynałów biskupów na zasadzie przywileju ad personam; nie przydzielono im żadnych diecezji suburbikarnych i zachowali swoje dotychczasowe kościoły prezbiterialne lub diakonie.
  38. ↑ Pierwsi kardynałowie rezygnują z udziału w konklawe. Onet.pl, 2025-04-23. [dostęp 2025-04-24].
  39. ↑ Adam Zygiel: Kardynał wycofuje się z konklawe. Podano powód. Wp.pl, 2025-04-22. [dostęp 2025-04-23].
  40. ↑ Dwóch kardynałów rezygnuje z udziału w konklawe. Wskazano powód [online], Onet Wiadomości, 30 kwietnia 2025 [dostęp 2025-05-01].
  41. ↑ Ines San Martin: Kenyan cardinal claims he wasn’t invited for conclave; Vatican says invite is automatic. Catholic Review, 2025-05-06. [dostęp 2025-05-08]. (ang.).
  42. ↑ Mateusz Ćwierz: Kardynał z Kenii uderza w Watykan. Mieli wykluczyć go z konklawe. Onet.pl, 2025-05-07. [dostęp 2025-05-08].
  43. ↑ Kardynał Becciu zrzekł się uprawnień elektorskich i innych prerogatyw przysługujących mu jako kardynałowi, a papież Franciszek przyjął jego decyzję 24 września 2020.
Papieskie elekcje i konklawe
XI wiek
XII wiek
XIII wiek
XIV wiek
XV wiek
XVI wiek
XVII wiek
XVIII wiek
XIX wiek
XX wiek
XXI wiek

Papież Franciszek
  • 13 marca 2013 – 21 kwietnia 2025

Biografia
Pontyfikat
Dokumenty papieskie
Książki Franciszka
Współpracownicy

Papież Leon XIV
  • od 8 maja 2025

Biografia
Pontyfikat
Współpracownicy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Konklawe_2025&oldid=76792580”