Konstanty Mrozowicki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Konstanty Stanisław Mrozowicki
Herb
Prus III
sekretarz królewski
Rodzina

Mrozowiccy herbu Prus III

Data urodzenia

ok. 1649

Data śmierci

1717

Ojciec

Jerzy Mrozowicki

Matka

Jadwiga Oleśnicka herbu Radwan

Rodzeństwo

Marcin, Paweł, Jan Franciszek

Konstanty Stanisław Mrozowicki herbu Prus III (ur. ok. 1649, zm. 1717) – sekretarz królewski, prezydent Lubelskiego Trybunału Koronnego, ksiądz, administrator sede vacante Archidiecezji Lwowskiej, kanclerz kapituły metropolitalnej, oficjał, wikariusz generalny i archidiakon lwowski, proboszcz buski i rohatyński.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Jerzego, sekretarza królewskiego i pisarza ziemskiego halickiego oraz Jadwigi Oleśnickiej herbu Radwan, sędzianki bełskiej, urodził się około 1649 roku. Nauki pobierał w Kolegium Jezuickim we Lwowie, gdzie w 1668 roku wydał zbiór tekstów oratoryjnych przeznaczonych dla młodzieży „Messis oratoria e campo Eloquentiae collecta et in usum Poloniae Juventutis proposita anno ... 1668 in Collegio Leopoliensi S. J. scripta a Constantino Stanislao Mrozowicki”[1].

Wcześnie rozpoczął karierę na dworze królewskim Jana III Sobieskiego i podobnie jak ojciec, w młodym wieku został sekretarzem królewskim, poświęcił się jednak karierze duchownej. Po przyjęciu święceń kapłańskich rychło został członkiem Kapituły Metropolitalnej Lwowskiej[2] i jako jej członek w 1677 roku wziął udział w rokowaniach z władzami miasta Lwowa w sprawie rozliczeń z tytułu wypłaty okupu dla Turków w czasie oblężenia Lwowa w 1672 roku[3]. W 1680 roku w Grodzie Lwowskim darował swojemu bratu, Janowi Franciszkowi swoje części dziedziczne[4].

Przez około dwadzieścia lat pełnił godność archidiakona, w latach 1679–1686 był również kanclerzem kapituły metropolitarnej lwowskiej. W 1684 roku jako kanclerz kapituły przyjmował Jana III Sobieskiego w Jaworowie, gdy król z Marią Kazimierą rozpoczął swój szczęśliwy przyjazd na Ruś. Wówczas uzyskał u króla asygnację na sól drohobycką[2]. W latach 1681, 1685 i 1886 pełnił funkcję prezydenta Lubelskiego Trybunału Koronnego[5].

11 lipca 1695 roku obronił wyróżniająco dysertację doktorską z zakresu prawa na Akademii Zamojskiej (dyplom datowany na 14 lipca 1695 roku)[6][7][8].

19 stycznia 1686 roku król Jan III Sobieski wydał w Żółkwi przywilej, potwierdzający mianowanie Mrozowickiego na proboszcza w Rohatynie[9]. Od 1688 roku został również prepozytem buskim, które to beneficjum było inkorporowane do archidiakonatu lwowskiego. W latach 1693–1695, po zmarłym Jerzym Giedzińskim, był oficjałem i wikariuszem generalnym archidiecezji lwowskiej[2]. W 1691 roku potwierdził fundację Andrzeja Potockiego, kasztelana krakowskiego i jego żony Anny z Rysińskich na rzecz o.o. Trynitarzy Lwowskich[10].

Po śmierci arcybiskupa Konstantego Samuela Lipskiego był w okresie od 28 czerwca 1698 roku do 21 czerwca 1700 roku administratorem archidiecezji lwowskiej sede vacante. W sierpniu 1698 roku podejmował w archikatedrze króla Augusta II Mocnego w czasie jego jedynego pobytu we Lwowie. Dokonał restytucji administracji na terenach metropolii lwowskiej, które powróciły do Polski po zawarciu pokoju w Karłowicach z sułtanem Mustafą II, w województwach kijowskim i bracławskim oraz na terenie Podola. W 1700 roku administrując archidiecezją lwowską odegrał znaczącą rolę w nakłonieniu hierarchii prawosławnej lwowskiej do przystąpienia do Unii Brzeskiej[11].

Zmarł w 1717 roku (ostatnia wzmianka dotycząca Mrozowickiego w aktach lwowskich grodzkich pochodzi z 30 czerwca 1716 roku)[12], jak napisał współczesny jemu duchowny „...przedwczesna śmierć pozbawiła Kościół wybitnego pasterza a Polskę światłego senatora”[13].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Messis oratoria e campo Eloquentiae collecta et in usum Poloniae Juventutis proposita anno ... 1668 in Collegio Leopoliensi S. J. scripta a Constantino Stanislao Mrozowicki, Lwów 1668
  • Tribvnał Swiętych Oycow Greckich starszenstwo biskvpom rzymskim nad patriarchami wschodniemi przysądzaiący z Tribvnałv łacińskiego, Lwów 1692 (z Mikołajem Cichowskim i Teofilem Rutką)

Wywód przodków[edytuj | edytuj kod]

4. Jan Mrozowicki      
    2. Jerzy Mrozowicki
5. Zofia Raszowska        
      1. Konstanty Stanisław Mrozowicki
6. Łukasz Oleśnicki    
    3. Jadwiga Oleśnicka    
7. Katarzyna Podfilipska      
 

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

 Wykaz literatury uzupełniającej: Konstanty Mrozowicki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rękopis w Bibliotece hr. Tarnowskich w Dzikowie, obecnie w depozycie w Bibliotece Jagiellońskiej, Przyb. 114/51. P. 1 N. 28.
  2. a b c Józef Krętosz, Organizacja archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego od XV wieku do 1772 roku, Lublin 1986, s. .
  3. Jan Tomasz Józefowicz, Kronika miasta Lwowa od roku 1634 do 1690, Lwów 1854, s. 304 nn.
  4. Materiały genealogiczne różnych rodzin, Lit. M. (Contr. aut. 10. p. 195-200), [w:] Lwowska Biblioteka im. Stefanyka, Oddział rękopisów, Zespół (fond) 141, poz. 450, s. 125.
  5. Archiwum Państwowe w Lublinie, sygn. 791, „Rejestr dla spraw osób skazanych na wypędzenie” z lat 1685–1686” i „Exscriptione termini a Regestro Causarum Palatinatus Belzensis Arestorum Compositi Iudicy ad Regestrum Officy Reiection[um] Compositi Iudicy Futuri Tribunalis facta Causa[e] iudicanda[e] 1681” i sygn. 731, dokumentacja aktowa z lat 1685–1686 z zespołu: Trybunał Koronny Lubelski (35/16/0/5.8/960, sygn. dawna 354).
  6. Acta Academiae Zamosciensis praecipua, Biblioteka Narodowa w Warszawie, Biblioteka Ordynacji Zamojskiej 1604, s. 389.
  7. Henryk Gmiterek, Promocje doktorskie w Akademii Zamojskiej, [w:] W kręgu akademickiego Zamościa, red. H. Gmiterek, Lublin 1996, s. 229.
  8. M. H. Dyjakowska, Promocje doktorskie z obojga praw w Akademii Zamojskiej w XVIII wieku, [w:] Plenitudo legis dilectio. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Bronisławowi W. Zubertowi OFM z okazji 65. rocznicy urodzin, red. A. Dębiński, E. Szczot, Lublin 2000, s. 106, 115-116.
  9. K. Jabłoński, Podpisy i wzory pism sławnych w Polsce osób począwszy od końca XV wieku, Lwów 1840, s. 8.
  10. Akademia Umiejętności w Krakowie, rękopis nr 911.
  11. M. Kojałowicz, Litowskaja cerkownaja Unija, t. II, s. 235, 436.
  12. Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie wskutek fundacyi śp. Aleksandra hr. Stadnickiego, t. XXV (Castr. Hal. Laud. 451 p. 557-564; Castr. Hal. RII. 211 p. ICKW -1101), s. 247–250.
  13. Wenanty Tyszkowski, Kostka Nayosobliwsza Całey Polski Korpus mocny y nieprzełamany Szczegulnie Czyniąca. S. Stanisław Kostka Kazaniem Panegirycznym na Fest Iego mianym dowodnie w Kościele S. J. Collegium Lwowskiego Ukazana, a J. W. Wielmożnym Adamowi Mrozowickiemu y Ewie z Puzynow Mrozowickiey Stęgwilskim &c. Starostom Przy Imieninach Oboyga, na SS. SS. Adama y Ewy za Wiązanie Ofiarowana..., Lwów 1746.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Józef Krętosz, Organizacja archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego od XV wieku do 1772 roku, Lublin 1986.
  • Jan Tomasz Józefowicz, Kronika miasta Lwowa od roku 1634 do 1690, Lwów 1854.
  • Jan Tomasz Józefowicz, Lapotis sobytia w jużnoj Rosyi lwowskowo kanonika Jana Józefowicza, 1624-1700.
  • M. Kojałowicz, Litowskaja cerkownaja Unija, Petersburg 1859-1861, Petersburg 1859–1861, t. II.