Konstanty Ostrogski (hetman)
Ostrogski | |
Rodzina | |
---|---|
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Ojciec | |
Żona | |
Dzieci |
Konstanty Iwanowicz Ostrogski herbu własnego (ur. ok. 1460, zm. 10 sierpnia 1530) – książę, pierwszy hetman wielki litewski w latach 1497–1500 i 1507–1530, wojewoda trocki od 1522 roku, kasztelan wileński od 1511 roku, starosta upicki[1], namiestnik bracławski i winnicki w 1497 roku, starosta bracławski, starosta łucki w latach 1507–1522, marszałek ziemi wołyńskiej w latach 1507–1522[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Za czasów króla Jana Olbrachta walczył z Tatarami, a później z Moskwą. W nagrodę za rozbicie czambułu tatarskiego w bitwie pod Oczakowem dowodzonego przez Mehmeda I Gireja otrzymał, jako pierwszy, tytuł wielkiego hetmana litewskiego. W roku 1500, w czasie wojny litewsko-moskiewskiej 1500–1503, po przegranej bitwie nad Wiedroszą, dostał się do niewoli, w której przebywał trzy lata. Idąc na udawaną współpracę z Iwanem Srogim, dostał swobodę poruszania się, którą wykorzystał do ucieczki. Król Zygmunt Stary przywrócił go na stanowisko hetmańskie. Wspomagany przez Mikołaja Firleja kontynuował wojnę z Moskwą. W 1512 wraz z hetmanem wielkim koronnym, Mikołajem Kamienieckim, pokonał Tatarów w bitwie pod Wiśniowcem.
W 1512 wybuchła wojna litewsko-moskiewska. Konstanty Ostrogski dowodził w tej wojnie połączonymi siłami polsko-litewskimi w sile 35 tys. żołnierzy. Podkomendnymi hetmana byli Jerzy Radziwiłł, przyszły hetman polny i wielki litewski, oraz Janusz Świerczowski i Witold Sampoliński, dowodzący oddziałami koronnymi. W kampanii uczestniczył także przyszły hetman wielki koronny, Jan Amor Tarnowski. Kulminacją kampanii była bitwa pod Orszą w 1514 r., w której Ostrogski odniósł druzgocące zwycięstwo nad Rosjanami.
Wraz z namiestnikiem kijowskim, Andrzejem Niemirowiczem, i starostą czerkaskim, Eustachym Daszkiewiczem, odniósł 27 stycznia 1527 zwycięstwo nad Tatarami, w bitwie pod Olszanicą, gdzie poległo 40 000 Tatarów i uwolniono 80 000 jasyru.
Fundator cerkwi: Objawienia Pańskiego w Ostrogu[3], Trójcy Świętej w Międzyrzeczu Ostrogskim[4], Zaśnięcia Matki Bożej, św. Mikołaja i św. Trójcy (znana obecnie jako część zespołu bazylianów) w Wilnie[5].
Konstanty Ostrogski wyznawał prawosławie i używał języka staroruskiego. Pochowany w Ławrze Peczerskiej w Kijowie.
Jeden z portretów księcia znajduje się na zamku w Nieświeżu[6].
Współczesne upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Od 5 października 2017 imię Konstantego Ostrogskiego nosi wspólna brygada litewsko-polsko-ukraińska[7].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Nagrobek Konstantego Ostrogskiego w Ławrze Peczerskiej w Kijowie
-
Popiersie w Parku Jordana w Krakowie
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Upita, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 814 ., s. 814.
- ↑ Urzędnicy wołyńscy XIV – XVIII w. Marian Wolski (oprac.), Kórnik 2007, s. 174 .
- ↑ Jacek Tokarski , Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie. T. 2, Warszawa: Burchard Edition, 2001, s. 182, ISBN 83-87654-11-6 .
- ↑ Jacek Tokarski , Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie, T. 2, Warszawa: Burchard Edition, 2001, s. 160–162, ISBN 83-87654-11-6 .
- ↑ Koczetow D., Kuźmin A., Szlewis G.: Wilenskij wo imia Swiatoj Troicy mużskoj monastyr’. W: Prawosławnaja Encikłopiedija. T. VIII. Moskwa: Cerkowno-Naucznyj Centr „Prawosławnaja Encikłopiedija”, 2004, s. 49. ISBN 5-89572-005-6.
- ↑ Zamek Radziwiłłów w Nieświeżu, Białoruś. 9:03 – 9:09
- ↑ Sztandar i imię dla LITPOLUKRBRIG. "Będzie mogła brać udział w misjach pokojowych". [dostęp 2017-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-06)].
- Członkowie rady hospodarskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Fundatorzy obiektów sakralnych I Rzeczypospolitej
- Hetmani wielcy litewscy (Wielkie Księstwo Litewskie)
- Kasztelanowie wileńscy (Wielkie Księstwo Litewskie)
- Marszałkowie ziemi wołyńskiej
- Namiestnicy bracławscy
- Ostrogscy herbu własnego
- Pochowani w Ławrze Peczerskiej w Kijowie
- Starostowie Wielkiego Księstwa Litewskiego
- Szlachta prawosławna w Polsce (I Rzeczpospolita)
- Uczestnicy walk z najazdami tatarskimi na I Rzeczpospolitą
- Uczestnicy wojny litewsko-moskiewskiej 1500–1503 (strona polsko-litewska)
- Uczestnicy wojny litewsko-moskiewskiej 1512–1522 (strona polsko-litewska)
- Urodzeni w XV wieku
- Wojewodowie troccy (Wielkie Księstwo Litewskie)
- Zmarli w 1530