Kopalnia Jacob

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
kopalnia Jacob
Państwo

 Królestwo Prus

Data założenia

17 lutego 1840

Data likwidacji

1901

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej znajduje się punkt z opisem „kopalnia ''Jacob''”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „kopalnia ''Jacob''”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „kopalnia ''Jacob''”
Ziemia50°12′56,7″N 19°03′29,6″E/50,215750 19,058222

Kopalnia Jacob – zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego, która znajdowała się na terenie dzisiejszych Katowic, na obszarze jednostki pomocniczej Giszowiec, przy obecnej ulicy Pszczyńskiej[1].

Kopalnia Jacob została nadana 17 lutego 1840 roku. Pierwszy szyb kopalni, będący szybem sztolniowym, wybudowano w miejscu obecnej dzwonnicy kościoła św. Stanisława Kostki. Wydobycie węgla kamiennego rozpoczęto w niej w 1851 roku. Kopalnia należała wówczas w połowie do Marii Winckler[2], wdowie po zmarłym w tym samym 1851 roku Franzu Wincklerze, a w drugiej połowie do Daniela Henryka Dalibora z Wełnowca i Wojciecha Dudzika[3].

W 1859 r., w miejscu przyszłej willi dyrektora kopalni Giesche, wybudowano szyb Maszynowy, przy którym mieściła się maszyna parowa. W późniejszym czasie prowadzono w kopalni roboty górnicze, mające doprowadzić do udostępnienia nowych pokładów. Przed 1883 rokiem, w miejscu obecnej stacji kontroli pojazdów przy ulicy Pszczyńskiej, powstał szyb Grundmann[3].

Pokład węgla Jacob miał miąższość 1,4 m. W 1858 roku wydobycie w zakładzie, zatrudniającym wówczas 97 górników, wyniosło 29,1 tys. ton węgla kamiennego. W 1873 roku wydobyto z niego 27,9 tys. ton węgla, zaś w 1894, najlepszym w całej historii kopalni - 78,1 tys. ton[2].

12 grudnia 1896 roku wszystkie kuksy posiadali już Wincklerowie, wykupując je od Dalibora i Duzika. W 1899 roku kopalnię "Jacob" wraz z polem górniczym Reserve sprzedano spółce Georg von Giesches Erben, a rok później całość połączono z kopalnią Giesche (obecnie Wieczorek). Wydobycie w kopalni Jacob prowadzono do 1901 roku[3]. Obecnie na terenie dawnej kopalni Jacob (szyb Grundmann) znajduje się stacja kontroli pojazdów, położona przy ulicy Pszczyńskiej, przy jezdni w kierunku południowo-zachodnim. Pozostałością po kopalni jest Hałda Jakuba, przy której w okresie I wojny światowej, powstań i w późniejszych okresach prowadzono plany konspiracyjne, w tym rozbrojenia oddziału Grenzschutzu w czasie powstań lub przed wybuchami strajków w latach międzywojennych[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Paweł Grzywocz: Plany i mapy Giszowca. www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-11]. (pol.).
  2. a b Jerzy Jaros: Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, wyd. II poprawione i zaktualizowane, Śląski Instytut Naukowy, Katowice 1984, ISBN 83-00-00648-6, s.55
  3. a b c Adam Frużyński, Grzegorz Grzegorek, Piotr Rygus, Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo „Prasa i Książka” Grzegorz Grzegorek, 2017, s. 135, ISBN 978-83-63780-23-4 (pol.).
  4. Paweł Grzywocz: Dawne kopalnie. www.giszowiec.info. [dostęp 2020-11-14]. (pol.).