Kopalnia węgla brunatnego Kalor

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Górnicy rozpoczynający prace przy kopalni węgla brunatnego Kalor w Nowosielicy, 1931 r.

Kopalnia węgla brunatnego Kalor – nieistniejąca podziemna kopalnia węgla brunatnego działająca w latach 1934–1944 w Nowosielicy[1], obecnie na terenie Ukrainy.

Warunki geologiczne[edytuj | edytuj kod]

  1. PATRZ Kopalnia węgla brunatnego Leopold#Warunki geologiczne

Wcześniejsze wydobycie węgla w Nowosielicy[edytuj | edytuj kod]

Węgiel brunatny w rejonie Nowosielicy był eksploatowany co najmniej od XIX wieku. W 1905 roku wydobycie zostało czasowo zaniechane[2]. W 1906 roku wcześniejsza od Kalora kopalnia w Nowosielicy została wymieniona łącznie jako Dżurów-Nowosielice, której właścicielem był Leopold Lityński. Wydobycie roczne obu kopalń wyniosło w 1905 roku 34634,2 tony[3].

Historia kopalni[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze przygotowawcze prace górnicze w celu rozpoczęcia działania kopalni ruszyły w 1931 roku[4] i trwały do 1933 roku[5].
14 lipca 1932 roku Urząd Górniczy w Stanisławowie zatwierdził plan kopalni[6].
2 grudnia 1932 podpisano umowę na eksploatację węgla na polu górniczym Jakub pomiędzy firmą Kalor, której założycielami byli: Kornel Serbiński, absolwent Akademii Górniczej w Krakowie, oraz inż. Jan Janowicz[7] z jednej strony, a Gustawem, Ludwikiem i Ferdynandem Chałupami z drugiej[8], od których firma Kalor ponadto kupiła inną kopalnię[8].
Zakład obejmował cztery szyby: jeden wentylacyjny i trzy szyby wydobywcze o maksymalnej głębokości 30 metrów[9], a także kuźnię i sortownię[6]. Sprzęt zakupiono od nieczynnej kopalni węgla brunatnego Zygmunt w Dżurowie[7].
Pierwszy urobek został wydobyty na powierzchnię z początkiem 1934 roku[5]. Praca kopalni została zatrzymana 11 kwietnia 1936 roku w wyniku spadku popytu na węgiel produkowany przez ten zakład na rzecz węgla kamiennego ze Śląska[1]. Szyb kopalni został zlikwidowany poprzez zasypanie[10]. W 1939 roku na teren Nowosielicy wkroczyła armia radziecka, co skutkowało znacjonalizowaniem kopalni i wznowieniem jej pracy[11]. Na początku października 1939 roku wydobycie wynosiło około 1 tonę na dzień, w następnym miesiącu wzrosło do 10 ton dziennie[11]. 1 sierpnia 1941 Nowosielica została zajęta przez wojska hitlerowskie, co wiązało się również z przejęciem kopalni przez Niemców. Zakład pracował w tym czasie całą dobę[12]. W 1944 roku kopalnia ponownie trafiła w ręce radzieckie, górnicy zostali wysłani na front, maszyny wywiezione do kopalni węgla[1] w Trościańcu, a praca zakładu została ponownie zatrzymana[11].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Мирослав trl. Miroslav Атаманюк trl. Atamanûk: Вугільні копальні Джурова і Новоселиці : Краєзнавчий нарис trl. Vugìlʹnì kopalʹnì Džurova ì Novoselicì : Kraêznavčij naris. Снятин trl. Snâtin język = uk: Музично-видавничий дім "В. Лазаренко trl. Muzično-vidavničij dìm "V. Lazarenko, 2013.
  • Tadeusz Dybczyński: Skarby kopalne ziem polskich. Warszawa: M. Arct, 1919, seria: Nasz Kraj.
  • Zdzisław Kamiński. Przemysł górniczo-hutniczy w Galicyi w r. 1905. „Przegląd Techniczny”. XLIV (45), s. 498, 1906-11-08. Maurycy Wortman.