Kopiec Józefa Piłsudskiego w Krakowie
50°03′36″N 19°50′50″E/50,060000 19,847222 nr rej. A-607 z 22 czerwca 1981[1]
| |
 Widok na kopiec od zachodu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ obiektu | |
| Całkowita wysokość |
35 m |
| Data budowy | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
| 50°03′36″N 19°50′50″E/50,060000 19,847222
| |
.jpg)
Kopiec Józefa Piłsudskiego (Kopiec Niepodległości, Kopiec Wolności, Sowiniec, Kopiec na Sowińcu[2], Mogiła Mogił[3]) – najwyższy z pięciu istniejących w Krakowie kopców[4], usypany na szczycie Sowińca (najwyższego wzniesienia Pasma Sowińca) znajdującego się w Lesie Wolskim, w zachodniej części Krakowa na terenie dzielnicy Zwierzyniec. Największy kopiec w Polsce.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pomysłodawcą powstania kopca był por. Franciszek Supergan. W 1934 Związek Legionistów Polskich zatwierdził pomysł usypania kopca-pomnika walki narodu o niepodległość. W Warszawie powstał Komitet Budowy Kopca na czele którego stanął płk Walery Sławek. Kopiec rozpoczęto sypać 6 sierpnia 1934 r. w dwudziestą rocznicę wymarszu z Krakowa I kompanii kadrowej Legionów. Autorem projektu był Franciszek Mączyński, a kierownikami robót byli inż. Stanisław Kuźmiński, a później inż. Kacper Marchewka.
Po śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego postanowiono kopiec nazwać jego imieniem. Sypanie zakończono 9 lipca 1937 r. W kopcu złożono ziemię z wszystkich pól bitewnych I wojny światowej, na których walczyli Polacy, w tym ze szczytu Krzemieniuchy. W 1941 r. generalny gubernator Hans Frank wydał rozkaz zniwelowania kopca, który nie został wykonany[5].
5 kwietnia 1938 na kopcu Józefa Piłsudskiego w Krakowie złożono ziemię z wyspy Graciosa, gdzie zginął mjr pilot Ludwik Idzikowski (do Polski przesłał ją tamtejszy gubernator w urnie, wykonanej z cylindra od silnika lotniczego, którą przekazano do Muzeum przy kopcu)[6].
Po II wojnie światowej władze starały się, aby kopiec wymazać z pejzażu miasta i ze świadomości krakowian. W 1953 r. przy użyciu czołgu usunięto ze szczytu kopca granitową płytę z wyrytym na niej Krzyżem Legionowym. Zniszczono wówczas cały stok kopca.
Nad kopcem czuwa Komitet Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego powstały w czerwcu 1980 r. W 1981 r. ruszyła akcja odnowy kopca. U jego podnóża spoczęła ziemia z pobojowisk II wojny światowej. Kopiec zaczęto nazywać Mogiłą Mogił.
W wyniku ulewnych deszczy w latach 1996 i 1997 65% zboczy kopca uległo procesowi podmycia (erozji) i zniszczenia. Remont kopca trwał 5 lat. W 2010 r. w wyniku intensywnych opadów 50-70 m² zbocza uległo zniszczeniu[3].
Wokół kopca znajduje się największa polana Lasu Wolskiego – Polana na Sowińcu z ławkami, wiatami, boiskiem i placem zabaw dla dzieci[7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Kopiec i okolica[edytuj | edytuj kod]
-
Widok na kopiec, 1938 -
Widok na kopiec od wschodu -
Głaz narzutowy, ustawiony na pamiątkę 20 rocznicy wymarszu I Kadrowej i krzyż, przy wejściu na kopiec -
Płyta z Krzyżem Legionowym znajdująca się na szczycie kopca -
Kopiec Piłsudskiego widziany z Kopca Kościuszki -
Kopiec Piłsudskiego (po lewej) i Kopiec Kościuszki widziane z Kopca Kraka -
Na wpół opustoszały pawilon wystawowy koło Kopca Piłsudskiego
Panorama z kopca[edytuj | edytuj kod]
-
-
-
-
Kraków widziany z Kopca Piłsudskiego -
Tatry widziane z Kopca Piłsudskiego -
Panorama z opisami
Wymiary[edytuj | edytuj kod]
- wysokość: ok. 35 m (393,6 m n.p.m.)
- średnica podstawy: 111 m
- objętość: 130 tysięcy m³
- wysokość wzniesienia Sowiniec, na którym stoi: 358 m n.p.m.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Kopiec Piłsudskiego w Bronisławce
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2010-12-03].
- ↑ Zofia Dworak (red.), Plan Krakowa, nakład 75210 egz., Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1976, kwadrat 7B.
- ↑ a b PAP: Deszcz spowodował zniszczenia kopca Piłsudskiego.. gazeta.pl Wiadomości, 17 maja 2010. [dostęp 2010-05-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (20 maja 2010)]. (pol.).
- ↑ Kraków. Ile jest kopców w mieście i okolicy? [online], krajoznawcy.info.pl [dostęp 2018-01-10].
- ↑ Rocznik Krakowski. T. 52 (1986). s. 127.
- ↑ Ziemia z wyspy Graciosa na kopiec Marszałka Piłsudskiego. „Wschód”. Nr 81, s. 7, 20 kwietnia 1938.
- ↑ Na podstawie tablic informacyjnych zamontowanych przy polanie
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jolanta Załęczny: Tradycje patriotyczne elementem kształtowania zbiorowej świadomości historycznej w II Rzeczypospolitej. Warszawa: 2017, s. 285-288. ISBN 978-83-65439-03-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
| Rodzina |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Wydarzenia | |||||
| Organizacje |
| ||||
| Spuścizna piśmiennicza | |||||
| Inne |
| ||||
