Korba

Korba w układzie przewijania liny

Korba, element mechanizmów dźwigniowych, służący do przeniesienia ruchu obrotowego długiego ramienia R na ruch obrotowy wału o mniejszym promieniu r. Korba ma zazwyczaj konstrukcję w kształcie jednokrotnie lub dwukrotnie zagiętego pręta zaklinowanego jednym końcem na osi wału. Przykładem tego rodzaju korby jest np. korba rowerowa, w której ruch stóp kolarza po obwodzie koła wywołuje obrót całego mechanizmu wokół osi. Ruch tego mechanizmu potem przekazywany jest poprzez przekładnię łańcuchową do koła napędowego. Klamka u drzwi też jest odmianą korby (z pręta zagiętego jeden raz).

Zastosowanie korby (z lewej) do napędu ślimacznicy i noży w maszynce do mięsa

Korba jest jedną z maszyn prostych, złożeniem koła i dźwigni jednostronnej. Jest też elementem innej maszyny prostej, kołowrotu. Działanie korby polega na wykorzystaniu faktu, że iloczyn małej siły Q przyłożonej do długiego ramienia korby o długości R obracającej ramię korby o kąt α przekłada się na proporcjonalną do ilorazu promienia ramienia R i promienia wału r siłę F działającą na obwodzie tego wału, czyli faktu, że momenty obrotowe na czopie („uchwycie”) korby i na jej osi obrotu są równe:

${\frac {QR}{\alpha }}={\frac {Fr}{\alpha }}$, a zatem: ${\frac {Q}{F}}={\frac {r}{R}}$

Korba występuje też jako element układu korbowego przenosząc ruch obrotowy wału na ruch posuwisto-zwrotny.

Zobacz też

• korbowód
• wał korbowy