Kordylina krzewiasta

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kordylina krzewiasta
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

kordylina

Gatunek

kordylina krzewiasta

Nazwa systematyczna
Cordyline fruticosa L. (A. Chev.)
Cat. Pl. Jard. Bot. Saigon 66 1919.[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Multimedia w Wikimedia Commons

Kordylina krzewiasta, maczużnia graniczna[5] (Cordyline fruticosa) – gatunek z rodziny szparagowatych. Według niektórych źródeł pochodzi z Nowej Gwinei[6], podczas gdy inne wskazują wyspy na Pacyfiku tylko jako prawdopodobną ojczyznę tego gatunku, którego pochodzenie trudno ustalić jednoznacznie z powodu szerokiego rozprzestrzenienia przez człowieka[7]. Roślina jest uprawiana w całej strefie międzyzwrotnikowej[7], zwłaszcza na tropikalnych obszarach Azji i Polinezji[6], w różnych miejscach ucieka z upraw i dziczeje[7]. Strefy mrozoodporności: 10-11[6]. W uprawie znajduje się wiele odmian.

Kwiatostany

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Roślina krzewiasta, słabo rozgałęziona lub o łodydze pojedynczej, osiągającej 3 m wysokości i 3 cm średnicy[7] (według niektórych źródeł do 7 m wysokości[5]), odgałęzienia ukośne[5].
Liście
Naprzemianległe i ogonkowe (ogonek długości 10-30 cm[7]), skupione na końcach pędów, o długości od 20 do 60 cm i szerokości do 12 cm. Użyłkowanie pierzaste, z nerwami bocznymi odchodzącymi pod kątem ostrym. Wiązka centralna wyraźna. Blaszka liściowa jest podłużnie pasiasta, zielona do różnobarwnej, zwłaszcza u odmian uprawnych kolorowa – różowa, czerwona i purpurowa[5]. Nasada liścia obejmuje łodygę i inne nasady liści. Koniec blaszki zaostrzony[7].
Kwiaty
Zebrane w wielokwiatowe kłosy o długości do 20 cm, a te z kolei w wiechę długości do 60 cm. Kwiaty drobne (do 15 mm), od białych po czerwono-fioletowe, o delikatnym zapachu[5]. Wyrastają na krótkich szypułkach (do 4 mm długości), wspartych 3 błoniastymi przysadkami. Listki okwiatu zrośnięte u dołu w rurkę, górne ich końce są zaokrąglone, wzniesione lub odwinięte. Pręciki zwykle nie wystają poza rurkę[7].
Owoc
Okrągła ciemnoczerwona jagoda o średnicy 8 mm, zwykle z 1 nasieniem[5].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • W Polinezji i Azji Południowo-Wschodniej tradycyjnie sadzona wokół domostw w celu odpędzenia złych duchów[5].
  • Na wyspach Polinezji korzenie, zawierające 20 % cukru, były głównym produktem żywnościowym. Wytwarza się z nich również napoje alkoholowe[5].
  • Ponieważ liście nie kurczą się po wyschnięciu, używane są do wyplatania mat, tradycyjnych "spódniczek z trawy" itp.[5]
  • Na wyspach Polinezji liście wykorzystuje się do wytwarzania girland lei[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-04-02] (ang.).
  3. ↑ Cordyline fruticosa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-03-01].
  4. ↑ Cordyline fruticosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ a b c d e f g h i j Jens G. Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Wyd. 1. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 152. ISBN 83-7311-378-9.
  6. ↑ a b c Kirsten Albrecht Llamas: Tropical Flowering Plants. A Guide to Identification and Cultivation. Portland: Timber Press, 2003, s. 246. ISBN 0-88192-585-3. (ang.).
  7. ↑ a b c d e f g Cordyline fruticosa. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-04-03]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kordylina_krzewiasta&oldid=72327922”