Kosmodrom Wostocznyj

	Kosmodrom Wostocznyj
	Kosmodrom Wostocznyj
	; Start rakiety Sojuz 2.1a, 28 kwietnia 2016
Status	aktywny
	Położenie i warunki
Państwo	Rosja
Obwód	amurski
Miejscowość	Ciołkowski
	Historia
Data otwarcia	2018 (planowane ukończenie)
Data pierwszego startu	28 kwietnia 2016
	Położenie na mapie obwodu amurskiego Kosmodrom Wostocznyj
	Położenie na mapie Rosji Kosmodrom Wostocznyj
	51°48′56″N 128°17′41″E/51,815556 128,294722
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kosmodrom Wostocznyj (ros. Космодром Восточный, „Kosmodrom Wschodni”) – nowy rosyjski kosmodrom, który będzie służyć do wysyłania w kosmos ładunków komercyjnych oraz statków załogowych. Powstaje na wschodzie Rosji, w obwodzie amurskim, w pobliżu miast Ciołkowski (d. Uglegorsk) i Swobodny. Rosja chce się w ten sposób uniezależnić od Kosmodromu Bajkonur, który po rozpadzie ZSRR znalazł się na terenie innego państwa – Kazachstanu.

Wostocznyj był od samego początku budowany jako obiekt cywilny. Wcześniej wybudowane kosmodromy, Bajkonur czy Plesieck, skonstruowano jako obiekty wojskowe^[1].

Budowa[edytuj | edytuj kod]

Budowę rozpoczęto w 2010 r., a jej koszt przewidziano na ok. 13,5 mld USD^[2]. Kosmodrom ma docelowo zatrudniać 20–25 tys. osób i zajmować teren około 550 km². Pierwszy start rakiety Sojuz 2.1a nastąpił w kwietniu 2016 r^[3]. Start pierwszej załogowej misji orbitalnej ma nastąpić ok. 2024 r. (pierwotnie ok. 2018 r.). Budowa napotykała jednak na duże opóźnienia, czego jednym z powodów jest gigantyczna korupcja^[4].

Wostocznyj ma być wykorzystywany przede wszystkim do wystrzeliwania nowych rakiet nośnych Angara, w tym wersji przeznaczonych dla statków załogowych. Także będą z niego startowały nowsze wersje rakiet Sojuz. Będzie na nim znajdowało się siedem wyrzutni, m.in.:

LD1 - dla rakiet Sojuz 2, począwszy od 2016 r.,
PU1 – dla rakiet Angara-1.2/A3/A5, od 2021 r.^[5],
PU2 - dla rakiet Angara-A5V/A7, od 2022 r.^[6].

Starty[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy start z kosmodromu Wostocznyj odbył się 28 kwietnia 2016 roku. Rakieta Sojuz 2.1a/Wołga wyniosła na orbitę satelity Michajło Łomonosow, przeznaczonego do badań promieniowania kosmicznego oraz Aist-2 i SamSat-218/D. Ze względu na usterkę systemu kontroli lotu start był opóźniony o dobę. Był to jedyny start zaplanowany na 2016 rok^[7]^[8].

W listopadzie 2017 odbył się jeden i nieudany start rakiety Sojuz 2.1/Fregat-M, z satelitą Meteor-M. Przyczyną katastrofy było uruchomienie członu Fregat w niewłaściwym miejscu, który zdeorbitował cały ładunek.

Kolejny lot odbył się w lutym 2018 rakiety Sojuz 2.1/Fregat wyniosła 2 satelity Kanopus.

Czwarty lot rakiety Sojuz 2.1a odbył się 27 grudnia 2018 o godzinie 03:07 czasu polskiego. Głównym ładunkiem były dwa satelity obserwacji Ziemi Kanopus-B noszące numery 5 i 6 oraz 26 mniejszych satelitów. Rakieta wyposażona była w górny stopień "Fregat", który umożliwił rozmieszczenie transportowanych satelitów na odpowiednich niskich orbitach okołoziemskich. Misja zakończyła się powodzeniem. "Fregat" odpalał swój system napędowy aż siedem razy. Ostatnie z tych uruchomień miało na celu wprowadzenie niepotrzebnego już stopnia na trajektorię umożliwiającą jego rychłą deorbitację. Dane teledetekcyjne pozyskiwane z Kanopus-B służą m.in. do monitorowania katastrof i kataklizmów, przyglądaniu się aktywności rolniczej oraz racjonalnemu gospodarowaniu zasobami naturalnymi. Przy okazji Sojuz dostarczył w kosmos 26 mniejszych satelitów dla takich krajów jak USA, Japonia, Niemcy i Hiszpania. Wśród tych urządzeń znalazły się głównie satelity obserwacyjne i służące do identyfikacji statków na morzu. Część z nich należy do firm Planet oraz Spire Global.^[9]