Kosmos pierzasty

Kosmos pierzasty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	kosmos
Gatunek	kosmos pierzasty
	Nazwa systematyczna
	Cosmos bipinnatus Cav.; Icon. 1(1):10, t. 14. 1791
Synonimy
	Bidens formosa (Bonato) Sch. Bip.; Coreopsis formosa Bonato;
	Bidens formosa (Bonato) Sch. Bip.; Coreopsis formosa Bonato;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Kosmos pierzasty^[4], kosmos podwójnie pierzasty, onętek^[5] (Cosmos bipinnatus Cav.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Rodzimy obszar jego występowania to Ameryka Środkowa i południowa część Ameryki Północnej, ale rozprzestrzenił się także na niektórych obszarach Azji, na Karaibach i w innych obszarach Ameryki^[3]. W wielu krajach świata jest uprawiany jako roślina ozdobna.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Roślina roczna dorastająca do wysokości 1,2 m.
Łodyga: Wzniesiona, wydłużona, silnie rozgałęziona.
Liście: Podwójnie pierzastosieczne.
Kwiaty: Zebrane w koszyczki o średnicy do 9 cm. Brzeżne kwiaty w koszyczku języczkowate, do 25 mm długości, purpurowoczerwone, różowe lub białe. Kwiaty środkowe rurkowe, żółte, dające nektar i pyłek. Kwitnie od lipca do października.
Owoc: Wrzecionowatego kształtu, brązowa niełupka o długości 1,5 mm.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Uprawiany jako roślina ozdobna. Wymaga słonecznego stanowiska. Nie ma specjalnych wymagań co do gleby, ale lepiej, aby nie była ona zbyt żyzna, gdyż wówczas rozwija się bujnie, ale słabo kwitnie. Rozmnaża się przez wysiew nasion wiosną lub jesienią. Przekwitnięte kwiaty usuwa się. Podczas kwitnienia może wymagać podparcia. Nowsze kultywary mają zwykle bardziej zwarty pokrój i są bardziej odporne na przewracanie się podczas kwitnienia.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 63, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Herbi: Kosmos podwójnie pierzasty (Cosmos bipinnantus). [w:] Encyklopedia roślin [on-line]. kwiaty-ogrody.pl, 28.02.2010. [dostęp 2011-10-29]. (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].

[checklist-4] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 63, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[5] Herbi: Kosmos podwójnie pierzasty (Cosmos bipinnantus). [w:] Encyklopedia roślin [on-line]. kwiaty-ogrody.pl, 28.02.2010. [dostęp 2011-10-29]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]