Koszty zmienne

Koszty zmienne są to koszty przedsiębiorcy wykazujące reakcję na zmiany wolumenu działalności przedsiębiorstwa. Ich poziom zależy od rozmiarów tego wolumenu. Rosną gdy wzrasta liczba jednostek wolumenu a zmniejszają się gdy ta liczba zmniejsza się.

Popularnie twierdzi się, że koszty zmienne zmieniają się wraz ze zmianami wielkości produkcji, co błędnie zawęża tę kategorię tylko do przedsiębiorstw produkcyjnych. Jednostki handlowe czy usługowe również mogą ponosić koszty zmienne. W związku z czym w definicji należy uwzględnić nie tylko "produkcję" tylko szeroko "wolumen działalności".

Kosztami zależnymi od zmian wielkości wolumenu działalności mogą być koszty bezpośrednie (surowce, towar, itp.) oraz niektóre koszty wydziałowe (tzw. koszty ruchu), na przykład: energia lub paliwo na cele technologiczne i napędowe.

Koszt zmienny obejmuje więc te wszystkie rodzaje kosztów w przedsiębiorstwie, które nie wchodzą w skład kosztów stałych. Tak więc koszty całkowite (TC – od ang. Total Cost) równają się sumie kosztów stałych (FC – od ang. Fixed Costs ) i kosztów zmiennych (VC – od ang. Variable Costs ), co można zapisać:

• TC = FC + VC

Podział na koszty stałe i zmienne wiąże się z zastosowaniem kryterium klasyfikacyjnego uwzględniającego reakcję kosztu na zmiany wolumenu działalności. Informacje o kosztach zmiennych i stałych wykorzystywane są na potrzeby podejmowania decyzji krótkookresowych oraz rachunku kosztów zmiennych. Od 2002 roku w Polsce podział ten stosuje się w rachunkowości finansowej do obliczania kosztu wytworzenia.