Kotek kusy
| ||
| Prionailurus planiceps[1] | ||
| (Vigors & Horsfield, 1827) | ||
| ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | drapieżne | |
| Rodzina | kotowate | |
| Rodzaj | kotek | |
| Gatunek | kotek kusy | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
 Prawdopodobieństwo występowania kota kusego: kolor niebieski - zerowe, kolor ciemnoczerwony - 96% | ||
Kotek kusy[4], kot kusy[5] (Prionailurus planiceps) – słabo poznany gatunek drapieżnego ssaka z podrodziny kotów (Felinae) w rodzinie kotowatych (Felidae). Był uważany za gatunek wymarły w 1985 roku, ale został ponownie odkryty w 1995.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisali w 1827 roku irlandzki zoolog Nicholas Aylward Vigors i amerykański przyrodnik Thomas Horsfield nadając mu nazwę Felis planiceps[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Vigors i Horsfield wskazali Sumatrę[2].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Prionailurus: gr. πριων priōn, πριονος prionos „piła”; αιλουρος ailouros „kot”[6].
- planiceps: łac. planus „płaski”; -ceps „-głowy”, od caput, capitis „głowa”[7].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Kotek kusy występuje w Brunei, w Indonezji (Kalimantan, Sumatra) i w Malezji (Półwysep Malajski, Sabah i Sarawak)[3].
Biotop[edytuj | edytuj kod]
Koty kuse żyją w lasach deszczowych, blisko wody oraz plantacji palm olejowych.
Wygląd[edytuj | edytuj kod]
Wielkości kota domowego, przypomina nieco wyglądem łasicę z uwagi na wydłużony kształt ciała i krótkie łapy. Posiada krótki ogon oraz małe, okrągłe, nisko osadzone uszy. Futro jest gęste, długie i puszyste, barwy brązoworudej z ciemnymi cętkami na gardle i wewnętrznej stronie kończyn. Głowa i klatka piersiowa są jaśniejsze, rudawe, z jasnymi znaczeniami. Samce są trochę większe od samic. Kot kusy jest jednym z czterech kotów, które nie potrafią schować swoich pazurów (tak jak gepard grzywiasty, kotek wyspowy i kotek cętkowany). Posiadają również dobrze wykształcone błony pławne.
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Prawdopodobnie samotniczy. Prowadzi nocny tryb życia, ale niektóre osobniki są najbardziej aktywne o świcie i zmierzchu[8]. W niewoli często obserwuje się je w wodzie, gdzie chętnie spędzają czas. Podobnie jak inne koty znaczą swój teren, jednak w przeciwieństwie do nich zostawiają ślad zapachowy czołgając się po ziemi.
Kot kusy jest bardzo rzadko spotykany, prawie nie ma informacji o reprodukcji tego gatunku. Odnotowano tylko trzy mioty w niewoli, przy czym w jednym były 2 kocięta, a w pozostałych 1. Prawdopodobnie najczęściej rodzi się 1-4 kociąt, ponieważ dorosłe samice kota kusego posiadają cztery sutki. Na wolności widziano kocię w styczniu, ciąża trwała około 56 dni[8].
Pokarm[edytuj | edytuj kod]
Poluje przede wszystkim na ryby, jak również płazy i raki. Obserwowano koty, które podobnie jak szopy pracze, "myły" swoje jedzenie w wodzie. W niewoli skaczą na swój posiłek i odciągają go na około dwa metry od miejsca, w którym go położono[9]. Na wolności koty te najprawdopodobniej odciągają ryby i żaby od brzegu, by nie uciekły.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Prionailurus planiceps, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b c N.A. Vigors & T. Horsfield. Descriptions of two Species of the genus Felis, in the collection of the Zoological Society. „The Zoological Journal”. 3, s. 450, 1827 (fr.).
- ↑ a b A. Wilting i inni, Prionailurus planiceps, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2018 [online], wersja 2017-3 [dostęp 2018-06-21] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 137. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ K. Kowalski (red.), A. Krzanowski, H. Kubiak, B. Rzebik-Kowalska & L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 142, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 562, 1904 (ang.).
- ↑ J.A. Jobling: Key to Scientific Names in Ornithology. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2018-06-21]. (ang.)
- ↑ a b Flat-headed cat (Prionailurus planiceps) (ang.). ARKive. [dostęp 23 września 2011].
- ↑ Mairin Balisi: Prionailurus planiceps (ang.). Animal Diversity Web. [dostęp 23 września 2011].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Prionailurus planiceps. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 8 grudnia 2007]