50°33′04″N 18°42′04″E/50,551111 18,701111Koty (województwo śląskie)
| |||
| |||
.jpg) Fragment zabudowy w centrum wsi | |||
| Państwo |  Polska
| ||
| Województwo | śląskie | ||
| Powiat | tarnogórski | ||
| Gmina | Tworóg | ||
| Sołectwo | Koty | ||
| Liczba ludności (31.12.2014) | 843[1] | ||
| Strefa numeracyjna | 32 | ||
| Kod pocztowy | 42-690[2] | ||
| Tablice rejestracyjne | STA | ||
| SIMC | 0223303 | ||
Położenie na mapie gminy Tworóg   Koty | |||
Położenie na mapie Polski  Koty | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego  Koty | |||
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  Koty | |||
| 50°33′04″N 18°42′04″E/50,551111 18,701111
| |||
Koty (dawniej także Kot, niem. Kotten, Kottenlust[3]) – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Tworóg.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa katowickiego.
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Koty, otoczone wokół lasem sosnowym, położone są w pobliżu drogi krajowej nr 11, przy drodze powiatowej z Tworoga do Krupskiego Młyna. Przez miejscowość przepływa rzeka Stoła, do której wpływają tutaj Bielawa, Blaszynówka oraz Dębnica.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa miejscowości wywodzi się od nazwiska kuźnika Kota, który miał tu przy rzece Stole prowadzić swój zakład kuźniczy. Walenty Roździeński w swoim poemacie Officina ferraria z początku XVII w. pisze „Kotowska kuźnica” oraz „u Kota”[4].
Pierwotna polska nazwa miejscowości brzmiała Kot, z czasem przekształciła się w Koty. W czasach pruskich miejscowość nazywała się Kotten, a od końca XIX w., po połączeniu z sąsiednią wsią Wesoła, Kottenlust[3].
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0223310 | Wesoła | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Koty wyrosły jako osada przy kuźnicy żelaza funkcjonującej tutaj już w 1530 r[7]. Stanowiły część dóbr tworoskich od czasu utworzenia tychże w 1660 r. i pozostawały prywatną własnością panów Tworoga do 1945 r. Miejscowy zakład hutniczy w różnej formie funkcjonował tutaj do połowy XIX w.
Na początku Koty leżały w granicach księstwa opolsko-raciborskiego, będącego częścią Monarchii Habsburgów. Od 1742 r. przynależały do Królestwa Prus, a od 1918 r. do Rzeszy Niemieckiej. Mimo że podczas plebiscytu górnośląskiego zdecydowana większość mieszkańców wsi głosowała za przyłączeniem do Polski, Koty znalazły się w granicach ówczesnego państwa polskiego dopiero po II wojnie światowej.
Parafię Koty z kaplicami filialnymi w Tworogu i Potępie ustanowiono w 1687 r. staraniem hrabiego Jana Franciszka Verdugo, owcześnego właściciela dóbr tworoskich[7]. Istniejący wtedy drewniany kościół był do tamtej pory filią parafii wielowiejskiej. Stojący tu obecnie i wpisany do rejestru zabytków murowany kościół wzniesiono w stylu barokowym w latach 1714–1715, a jego fundatorami byli Jan Leopold oraz Zygfryd Verdugo, synowie hrabiego Jana Franciszka. Krótko potem to Koty stały się filią parafii w Tworogu, by ponownie stać się samodzielną parafią w XX w.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Oficjalny serwis Urzędu Gminy Tworóg – ludność.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ a b Schlesien: Kreis Tost-Gleiwitz: Ortsliste.
- ↑ Walenty Roździeński: Officina ferraria, abo huta y warstat z kuźniami szlachetnego dzieła żelaznego.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ GUS. Rejestr TERYT.
- ↑ a b Johannes Chrząszcz: Geschichte der Städte Peiskretscham und Tost sowie des Toster Kreises in Ober-Schlesien, Peiskretscham 1900, s 269.
| ||||||||||||
