Koło (technika)

Koło – nazwa elementu maszyny lub urządzenia o geometrycznym kształcie koła, często stosowane w transporcie.

Wynalezione w połowie IV tysiąclecia p.n.e. w Mezopotamii. Najstarsze znane pisemne świadectwa pochodzą z cywilizacji sumeryjskiej (XXXII wiek p.n.e.). Prawie równocześnie dotarło do Europy. Najstarsze znaleziono w Słowenii datowane na 3200 lat p.n.e. Aby ułatwić transport ciężkich przedmiotów (np. bloków kamiennych), podkładano pod nie okrągłe belki. Najstarsze wykopaliska udowadniają, że już starożytni Egipcjanie używali tej metody do budowy piramid. Najstarszy na świecie wizerunek pojazdu kołowego znaleziono w Polsce podczas wykopalisk w Bronocicach – badanie radiowęglowe 3635–3370 r. p.n.e. (według innej teorii, miano to należy się znalezisku z Tell Halaf).

W XX wieku p.n.e. ze względu na konieczność zmniejszenia ciężaru zostały wynalezione koła szprychowe. Ich szerokie zastosowanie w lekkich wozach bojowych (rydwanach) prawdopodobnie przyczyniło się do sukcesów militarnych Ariów, wynalazek koła szprychowego przypisywany jest też indoeuropejskim Hetytom (na ich pieczęciach widnieją koła z czterema szprychami^[1]).