Kościół św. Anny w Podgórzu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Anny w Toruniu
(nieistniejący)
Ilustracja
Golgota z 1911 roku, prawdopodobna lokalizacja kościoła
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Anny

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, na dole znajduje się punkt z opisem „Przypuszczalna lokalizacja kościoła”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Przypuszczalna lokalizacja kościoła”
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Przypuszczalna lokalizacja kościoła”
Ziemia52°59′31,128″N 18°35′07,408″E/52,991980 18,585391

Kościół św. Anny w Podgórzu – kościół parafialny w Podgórzu (ob. dzielnicy Torunia), istniejący w latach 1582−1813.

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Kościół prawdopodobnie znajdował się przy drodze u wylotu Podgórza, w kierunku Poznania. Jest to teren dzisiejszego cmentarza św. św. Piotra i Pawła, przy ulicy Poznańskiej 104[1]. Na miejscu kościoła stoi obecnie golgota[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki pochodzące z 1582 roku mówią, że była potrzeba wybudowania kościoła z powodu zniszczenia podczas powodzi w 1570 roku pobliskiego kościoła pw. św. Mikołaja w Dybowie. Ok. 1598 roku powstał drewniany kościół w Podgórzu, z budulca pochodzącego z rozbiórki kościoła drewnianego w Karnkowie[3]. Początkowo kościół był pod wezwaniem NMP Wniebowziętej i św. Jacka[1]. Przed 1651 rokiem z nieznanych powodów kościół został zniszczony. Nową świątynię wybudowano (lub rozbudowano[1]) w 1651 roku dzięki kolekcie mieszkańców Podgórza[4]. Nowemu kościołowi nadano nowe wezwanie: św. Anny[1]. Kościół prawdopodobnie nie został zniszczony podczas pożaru miasta w 1661 roku[5].

Kościół uwieczniono na obrazie nieznanego malarza pt. Kazanie na łodzi z 1671 roku. Nie wiadomo, czy na obrazie przedstawiono faktyczny wygląd kościoła[4].

Według dokumentu przeprowadzonego podczas lustracji starostwa z dnia 25 kwietnia 1783 roku, kościół św. Anny był drewnianym budynkiem, pokrytym prawdopodobnie dachówką. Kościół wraz z plebanią wymagał naprawy. Podczas wizytacji kościoła (przeprowadzonej 12 października 1808 roku) oceniono, że kościół popadał w ruinę[4].

21 stycznia 1813 roku wojska francuskie spaliły kościół podczas przygotowań do obrony przed wojskami rosyjskimi[6]. Przed spaleniem kościoła zabezpieczono najcenniejsze wyposażenie[7]. Kościół św. Anny nie został odbudowany. Rolę kościoła parafialnego przejął kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła[8].

Wyposażenie kościoła[edytuj | edytuj kod]

Kościół był bogato wyposażony. W skład wyposażenia wchodziły: cztery srebrne kielichy (dwa były pozłacane), krzyże srebrny i miedziany, srebrna monstrancja z, dwa małe srebrne pacyfikały, cynowe tabernakulum, dziewięć ornatu i cztery kapy. Większość przedmiotów znajdowało się pierwotnie w kościele zamkowym w Dybowie[5]. W 1702 roku właściciel młyna Grzegorz Skibicki ofiarował kościołowi kielich, a Katarzyna Wieczorkiewiczowa zapisała w testamencie dwa cynowe świeczniki, które kościół otrzymał w 1709 roku. Kielich i cynowe świeczniki znajdują się dzisiaj w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Toruniu[9]. Ołtarz z płaskorzeźbą św. Anny Samotrzeć w 1813 roku podarowano kościołowi w Orłowie[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e Kościół św. Anny. turystyka.torun.pl. [dostęp 2022-01-05].
  2. ↑ Stary cmentarz przy parafii św. Ap. Piotra i Pawla w Toruniu - Podgórz. franciszkaniewtoruniu.net. [dostęp 2022-01-05].
  3. ↑ Ciesielska 1998 ↓, s. 66.
  4. ↑ a b c Ciesielska 1998 ↓, s. 69.
  5. ↑ a b Ciesielska 1998 ↓, s. 68.
  6. ↑ Rozynkowski 2017 ↓, s. 22.
  7. ↑ Ciesielska 1998 ↓, s. 73.
  8. ↑ Ciesielska 1998 ↓, s. 77.
  9. ↑ Ciesielska i Zakrzewski 2005 ↓, s. 44.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Karola Ciesielska. Kościół Świętej Anny w Podgórzu. „Rocznik Toruński”. 25, 1998. 
  • Karola Ciesielska, Tadeusz Zakrzewski: 450 lat toruńskiego Podgórza 1555-2005. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2005. ISBN 83-900852-9-1.
  • Waldemar Rozynkowski: Rozwój sieci parafialnej w Toruniu od średniowiecza do czasów współczesnych. W: Jarosław Kłaczkow, Piotr Oliński, Waldemar Rozynkowski: Toruń. Miasto wielu wyznań. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2017. ISBN 978-83-927097-9-4.
Nieistniejące obiekty sakralne w Toruniu
Kościoły/kaplice
katolickie
ewangelickie
judaistyczne
Inne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kościół_św._Anny_w_Podgórzu&oldid=72654202”