Królestwo Niemieckie
| 962–1273/1356[a] (de facto) 962–1806 (de jure) | |||||
| |||||
| |||||
| Język urzędowy | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
| Typ państwa | |||||
| Pierwszy władca | |||||
| Ostatni władca | |||||
| Status terytorium | |||||
| Zależne od | |||||
| Przekształcenie się z Królestwa wschodniofrankijskiego | |||||
| • (nieoficjalnie) postępująca defragmentacja królestwa • (oficjalnie) likwidacja w efekcie decyzji Franciszka II |
• XII-XIV wiek | ||||
| Religia dominująca | |||||
| Terytoria zależne | |||||
 Niemcy w 962 r. | |||||
Królestwo Niemieckie (łac. Regnum Teutonicum / Regnum Teutonicorum, niem. Reich der Deutschen / Königreich Deutschland) – średniowieczne i nowożytne państwo na terenie dzisiejszych Niemiec, Austrii, Holandii, Belgii, Luksemburga, Słowenii oraz częściowo Szwajcarii i Francji. Instytucjonalnie tożsame z Królestwem wschodniofrankijskim – nazwę Królestwo Niemieckie stosuje się dla epoki po wymarciu dynastii Karolingów. Od 962 część składowa i rdzeń terytorialny Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Instytucje polityczne Świętego Cesarstwa Rzymskiego i Królestwa Niemieckiego były po roku 962 w zasadzie tożsame. Ustrój i historia obu organizmów pokrywają się w dużej mierze, choć należy pamiętać, że Święte Cesarstwo obejmowało także Włochy i Burgundię. Władca tytułowany był po koronacji przez papieża cesarzem rzymskim, a bez niej od XI wieku – królem Rzymian (Rex Romanorum). Od czasu Maksymiliana I każdy wybrany władca stawał się od razu cesarzem, a wybranego za jego życia następcę tytułowano królem Rzymian.
W epoce nowożytnej nastąpiło utożsamienie Świętego Cesarstwa z państwem niemieckim i nazwa Królestwo Niemieckie praktycznie wyszła z użycia, chociaż cesarze używali konsekwentnie obu tytułów. Stąd zamienne stosowanie pojęć Święte Cesarstwo Rzymskie i Rzesza Niemiecka.
Instytucjonalny kres Królestwa Niemieckiego nastąpił w 1806 kiedy, po secesji kilkunastu księstw i klęsce Austriaków w bitwie pod Austerlitz, ostatni cesarz rzymski i król niemiecki Franciszek II ogłosił rozwiązanie Świętego Cesarstwa Rzymskiego.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Formalnie Królestwo Niemieckie było częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego, nigdy nie ogłoszono jego likwidacji, ale od wielkiego bezkrólewia władza królewska zaczęła stawać się coraz bardziej iluzoryczna, a władza na poszczególnych terytoriach należała do lokalnych władców. Złota Bulla Karola IV nadała elektorom praktyczną niezależność od władzy centralnej. Pojęcia Królestwa Niemieckiego i Cesarstwa jeszcze w późnym średniowieczu zlały się ze sobą, a tytuły króla i cesarza były przez władców traktowane łącznie.
- ↑ Brak stałej siedziby władcy i nominalnej stolicy. Akwizgran był tradycyjnym miejscem koronacji władców i dawną rezydencją Karola I Wielkiego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Averkorn R., The Process of Nationbuilding in Medieval Germany. A Brief Overview.
- Bernhardt, J. W., Itinerant Kingship and Royal Monasteries in Early Medieval Germany, c. 936–1075. Cambridge: Cambridge University Press, 1993.
- Beumann H., "Die Bedeutung des Kaisertums für die Entstehung der deutschen Nation im Spiegel der Bezeichnungen von Reich und Herrscher", in Nationes, 1 (1978), pp 317–366.
- Fuhrmann H., "Quis Teutonicos constituit iudices nationum? The Trouble with Henry." Speculum, Vol. 69, No. 2. (Apr., 1994), pp 344–358.
- Gillingham J., The Kingdom of Germany in the High Middle Ages (900–1200). Historical Association Pamphlets, General Series, no. 77. London: Historical Association, 1971.
- Gillingham J., "Elective Kingship and the Unity of Medieval Germany". German History, 9:2 (1991:June), pp. 124–135.
- MacLean S., Kingship and Politics in the Late Ninth Century: Charles the Fat and the end of the Carolingian Empire. Cambridge University Press: 2003.
- Mierow Ch. Ch., The Two Cities: A Universal Chronicle to the Year 1146 A.D., by Otto, Bishop of Freising, (Records of Western Civilization), New York: Columbia University Press, 2002.
- Mitchell O. C., Two German Crowns: Monarchy and Empire in Medieval Germany. Lima, Ohio: Wyndham Hall Press, 1985.
- Reindal R., "Herzog Arnulf und das Regnum Bavariae", in Zeitschrift für bayerische Landesgeschichte, 17 (1954), pp 187–252.
- Timothy R., Germany in the Early Middle Ages, c. 800–1056. Longman, 1991.
- Reynolds S., Kingdoms and Communities in Western Europe, 900–1300, 2nd Ed., Oxford, 1997.
- Robinson, I. S., "Pope Gregory VII, the Princes and the Pactum 1077–1080." The English Historical Review, Vol. 94, No. 373. (Oct., 1979), pp 721–756.
- Thompson J. W., Feudal Germany. 2 vol. New York: Frederick Ungar Publishing Co., 1928.
