Tendencja samoobronna

Tendencja samoobronna – zjawisko polegające na przypisywaniu sobie (na zasadzie atrybucji dyspozycyjnej) odpowiedzialności za sukcesy, a odpowiedzialności za swoje porażki (poprzez atrybucję sytuacyjną) czynnikom zewnętrznym. Służy ono ochronie poczucia własnej wartości.

Przykład zaczerpnięty z protokołów policyjnych, opisujący wypowiedź kierowcy, który spowodował wypadek: „Słup telefoniczny zbliżał się szybko, próbowałem zejść mu z drogi, gdy uderzył w przód mojego auta”.

Tendencja samoobronna uważana jest za zdrowe zjawisko, pojawia się u większości zdrowych psychicznie ludzi. Może jednak przyjmować skrajną postać – samoutrudniania – wtedy traktowana jest jako objaw patologii.

Bibliografia

• Zimbardo P.G., Gerrig Richard J., Psychologia i życie, PWN, 2004