Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
![]() Zamek myśliwski Eremitageslottet w parku Jægersborg Dyrehave (2009) | |
Państwo | |
---|---|
Typ |
kulturowy |
Spełniane kryterium |
II, IV |
Numer ref. | |
Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
Historia wpisania na listę | |
Wpisanie na listę |
2015 |
Położenie na mapie Regionu Stołecznego ![]() | |
Położenie na mapie Danii ![]() | |
![]() | |
Krajobraz polowań par force w północnej Zelandii (duń. Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland[1], ang. The par force hunting landscape in North Zealand[2]), Królewskie tereny myśliwskie w północnej Zelandii[3] – obiekt dziedzictwa kulturowego znajdujący się w Danii, ok. 30 km na północ od Kopenhagi, obejmujący dawne królewskie lasy łowieckie wpisane w 2015 roku na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Obszary te zajmują łączną powierzchnię 4543 ha i stanowią zaprojektowany od podstaw krajobraz, w którym duńscy władcy wraz ze swoim dworem udawali się na widowiskowe polowania par force (konno i z psami gończymi[4][5]), głównie na jelenie szlachetne[6]. Tradycja ta była jednym z symboli władzy w monarchii absolutnej, a szczyt swojej popularności osiągnęła w XVII i XVIII wieku[2].
Charakterystyka
[edytuj | edytuj kod]Wpisem na listę światowego dziedzictwa UNESCO objęte są najbardziej reprezentatywne kompleksy królewskich lasów łowieckich znajdujące się w północnej części duńskiej wyspy Zelandia – Store Dyrehave i Gribskov wraz z sześcioma ścieżkami je łączącymi[2] oraz park Jægersborg Dyrehave /Jægersborg Hegn , który na dwie części dzieli rzeka Mølleåen[6].
Krajobraz tej części wyspy ukształtowany został pod koniec ostatniej epoki lodowcowej i obejmuje nieurodzajne, zbudowane głównie ze żwirów i porośnięte lasami wzgórza, które otoczone są żyznymi równinami wykorzystywanymi w rolnictwie[6].
Krajobraz polowań par force ze swoimi gwiaździście rozchodzącymi się ścieżkami o ortogonalnym wzorze siatki, numerowanymi kamiennymi słupkami i ogrodzeniami reprezentuje założenia barokowej sztuki ogrodowej użytej do zagospodarowania terenów leśnych[2]. Tworzony od 1670 roku[7] z inicjatywy króla Chrystiana V, wzorowany na modelach francuskich i niemieckich oraz dostosowany do duńskiej specyfiki terenu układ lasów łowieckich w północnej Zelandii tworzył symboliczną i funkcjonalną jednostkę przestrzenną, która w praktyce umożliwiała szybkie przemieszczanie się po terenie polowania[8], a w znaczeniu symbolicznym stanowiła wyraz królewskiej siły, kontroli nad naturą, bogactwa oraz mądrości[9][2].
W Jægersborg Dyrehave znajduje się zamek myśliwski Eremitageslottet wzniesiony w latach 1735–1736[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ UNESCO verdensarvsområdet Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-20] (duń.).
- ↑ a b c d e UNESCO World Heritage Centre, The par force hunting landscape in North Zealand [online], whc.unesco.org [dostęp 2024-10-20] (ang.).
- ↑ Polski Komitet ds. UNESCO, Dania [online], www.unesco.pl [dostęp 2024-10-20] (pol.).
- ↑ par force, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-10-21] .
- ↑ par force – definicja w słowniku łowieckim. [online], slowniklowiecki.pl [dostęp 2024-10-21] .
- ↑ a b c d Jette Baagøe , Ida Marianne Grundahl , Helle Serup (red.), The par force hunting landscape in North Zealand – Nomination file 1469 [online], UNESCO World Heritage Centre, 2014 [dostęp 2024-10-21] (ang.).
- ↑ Her begyndte det – Parforcejagtlandskabet i Jægersborg Dyrehave og Hegn [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-21] (duń.).
- ↑ UNESCO verdenarv – kongernes jagtlandskab i Nordsjælland [online], parforce.dk [dostęp 2024-10-21] (duń.).
- ↑ Parforcejagtlandskabet i Nordsjælland – Historien. En ambitiøs konge [online], Parforce [dostęp 2024-10-21] (duń.).