Krakowskie Przedmieście w Lublinie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Krakowskie Przedmieście
Śródmieście
Ilustracja
Krakowskie Przedmieście, widok w kierunku Starego Miasta
Państwo

 Polska

Miejscowość

Lublin

Długość

1010 m

Przebieg
Brama Krakowska, ul. Bramowa
0m ul. Lubartowska/ul. Królewska
pl. Łokietka
80m ul. Jana Gilasa
100m ul. Świętoduska/ul. Przechodnia
160m ul. Wróblewskiego
260m ul. Stanisława Staszica
310m ul. Kapucyńska
360-560m pl. Litewski
420m ul. Kościuszki, pl. J. Czechowicza
światła 560m ul. 3 Maja/ul. Hugo Kołłątaja
światła 790m ul. Ewangelicka/ul. Fryderyka Chopina
900m ul. Krótka
światła 970m ul. Wieniawska
światła 1010m ul. Lipowa
Al. Racławickie
Położenie na mapie Lublina
Mapa konturowa Lublina, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Krakowskie Przedmieście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Krakowskie Przedmieście”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Krakowskie Przedmieście”
Ziemia51°14′52,3″N 22°33′30,4″E/51,247867 22,558450

Krakowskie Przedmieście – jedna z głównych ulic Lublina, częściowo zamknięta dla ruchu kołowego i przekształcona w strefę pieszą (na odcinku od placu Władysława Łokietka do skrzyżowania z ul. 3 Maja i Kołłątaja).

Przez długi czas najważniejszy trakt komunikacyjny miasta, część drogi biegnącej z Krakowa przez Lublin na wschód. Pełni istotną funkcję handlowo-usługową – wzdłuż niej mieszczą się siedziby najważniejszych urzędów i instytucji miasta.

Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]

Ulicę Krakowskie Przedmieście otwiera plac Władysława Łokietka, przy którym usytuowana jest Brama Krakowska (otwierająca drogę do Starego Miasta) i budynek Nowego Ratusza. Fragment biegnący do placu Litewskiego prawie w całości kształtował się w pierwszej połowie XIX wieku. Jego cechą charakterystyczną jest niewielka szerokość traktu i zwarta zabudowa obu pierzei ulicy. Ta część pod koniec XX wieku została zamknięta dla ruchu kołowego i przebudowana na deptak.

Kolejny, młodszy fragment Krakowskiego Przedmieścia (kształtowany na przełomie XIX i XX wieku), otwiera duży plac z fontanną i pomnikiem Unii Lubelskiej z jednej strony (plac Litewski) i skwer przy centrum handlowym – z drugiej (przy skrzyżowaniu z ul. Kapucyńską). Dalej trakt jest szerszy i biegnie w kierunku skrzyżowania z ulicą Lipową i Alejami Racławickimi.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Jednym z najstarszych budynków przy Krakowskim Przedmieściu jest kościół św. Ducha, zbudowany w XV wieku. W nowszej części ulicę wyróżnia barokowy kościół i klasztor Kapucynów. Plac Władysława Łokietka (wcześniej zwany Królewskim), który otwiera ulicę od północnego wschodu, był skrzyżowaniem dróg biegnących z Krakowa z tymi, które zmierzają na wschód. Przy nim został umiejscowiony w 1828 roku nowy ratusz miejski, przebudowany z kościoła Karmelitów Bosych. Jego dzisiejszy wygląd to wynik odbudowy po zniszczeniach wojennych i prac renowacyjnych z połowy XX wieku. W XIX wieku przy ulicy wzniesiono dwa hotele – Hotel Victoria (zburzony w trakcie II wojny światowej, wznosił się w miejscu obecnego placu przed Galerią Centrum) i Hotel Europejski (Hotel Europa).

W trakcie II wojny światowej duża część zabudowy Krakowskiego Przedmieścia uległa zniszczeniu, w jej miejscu w latach powojennych zbudowano kilka budynków, których architektura tylko w nieznaczny sposób nawiązuje do architektury przedwojennej. Tak jest m.in. w przypadku gmachu oddziału banku PKO BP u zbiegu Krakowskiego Przedmieścia i ul. Wróblewskiego. O ile ta budowla miała jeszcze pewne cechy zabudowy przedwojennej, o tyle konstrukcja żelbetowa domu towarowego przy ul. Kapucyńskiej nie nawiązywała do stylu sprzed 1939 roku. W wyniku przebudowy tego fragmentu przed centrum handlowym powstał plac. Podobnych skwerów Krakowskiemu Przedmieściu po wojnie przybyło kilka. Jednym z nich jest plac Czechowicza, który powstał w miejscu po kamienicy, w której zginął Józef Czechowicz. Jednym z najbardziej wyróżniających się budynków Krakowskiego Przedmieścia jest gmach Poczty Głównej (vis a vis placu Litewskiego), który kilkukrotnie przechodził gruntowną przebudowę zewnętrznej elewacji.

W 1996 przeprowadzono przebudowę Krakowskiego Przedmieścia. Odcinek od placu Władysława Łokietka do ul. Kapucyńskiej stał się miejskim deptakiem. Funkcja mieszkaniowa ponownie ustąpiła miejsca funkcji handlowej[1]. W 2016 rozpoczęto przebudowę placu Litewskiego, która obejmuje przekształcenie następnego odcinka Krakowskiego Przedmieścia (do skrzyżowania z ul. 3 Maja i Kołłątaja) w strefę pieszą[2].

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Kociuba 2011 ↓, s. 310.
  2. Ostatnia okazja na jazdę po takim Krakowskim. Wkrótce zagrodzą ulicę. Powstanie deptak [online], dziennikwschodni.pl, 13 maja 2016 [dostęp 2016-05-13].
  3. Adam Lerue, Album lubelskie. Oddział 2., Warszawa: Zakład Litograficzny Adolfa Pecq & Co. (Warszawa, 1858–1859.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Dagmara Kociuba, Lublin. Rozwój przestrzenny i funkcjonalny od średniowiecza do współczesności, Toruń: Adam Marszałek, 2011, ISBN 978-83-7780-203-8.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]