Krupci
Krupci (крупці[1][2]), kaczana kasza (качана каша[1][3][2][4]), kaczanka (качанка[3]), terta kasza (терта каша[2][4]) – kasza jaglana zacierana ręcznie całymi jajkami i mąką, tradycyjny wyrób kuchni ukraińskiej w obwodzie połtawskim[1], znany też w rosyjskim Starym Oskole[5]. Jest to swoiste połączenie kaszy z zacierką. Porównaj z: kuskus.
Połtawskie krupci wytwarzane jest głównie na terenie dawnych rejonów dykańskiego i zinkowskiego[1][6]. Według jednych źródeł znane od XVIII wieku[3], według innych popularne od końca XIX wieku do pierwszej połowy XX wieku[1]. Ponieważ było to danie nie tylko pracochłonne ale i wymagające drogich składników, przygotowywano ją głównie z okazji świąt[1]. Pierwotnie przy narodzinach dziecka (podawana kobietom w połogu), później zagościła też na stołach weselnych[3]. Współcześnie stopniowo popada w zapomnienie[1].
Krupci przygotowuje się dodając do kaszy jaglanej partiami niewielkie ilości rozkłóconych jaj i mąki pszennej[1]. Składniki te dodaje się na zmianę[4][7][8], każdorazowo dokładnie zacierając nimi wszystkie ziarna[1]. Powtarzanie tych zabiegów trwa 2–3 godziny – do momentu, w którym ziarna kaszy osiągną rozmiary ziaren pieprzu[3] lub soi[1]. Następnie kaszę należy lekko podsuszyć – tradycyjna metoda polega na rozłożeniu jej cienką warstwą na tkaninie[1]. Można użyć do tego celu lekko nagrzanego piekarnika (40 min w 60 °C)[6][7][8]. Przykładowe proporcje składników: 28 szt. jaj, 250 g kaszy jaglanej i 1,5 kg mąki[1]. Prawidłowo osuszona kasza zachowuje przydatność do spożycia przez miesiąc[3].
Tak przygotowaną kaszę gotuje się w rosole (z kury) w proporcjach objętościowych 1:3[9]. Gotowanie trwa ok. 40 minut[7][8].
-
Zacieranie kaszy jaglanej jajami i mąką – materiał wideo, Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (ukr.) (rozmowa z Ołeną Szczerbań)
-
Zacieranie i gotowanie krupci – materiał wideo, Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (ukr.)
-
składniki na krupci -
rozkłócone jaja na krupci -
mąka na krupci -
wlewanie porcji jaj do kaszy -
zacieranie kaszy -
zacieranie kaszy podsypanej mąką -
gotowanie krupci -
porcja ugotowanych krupci (po prawej)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i j k l Poltava Millet Kruptsi. [w:] Arc of Taste [on-line]. Slow Food/CINEA. [dostęp 2024-12-19]. (ang. • wł.).
- ↑ a b c Полтавщина має ситну візитівку, яку зберегли здавна два райони області. Агрокарта 4sg.com.ua, 2017-11-21. [dostęp 2025-01-21]. (ukr.).
- ↑ a b c d e f Катерина Пулатова (Kateryna Pułatowa): Що таке качана каша: полтавський рецепт від умілих господинь. УНИАН (Украинское Независимое Информационное Агентство Новостей), 2024-12-11. [dostęp 2025-01-21]. (ukr. • ros.).
- ↑ a b c Krupci_01.webm materiał wideo z Wikiekspedycji na Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (sierpień 2016) (ukr.). Rozmowa z Ołeną Szczerbań.
- ↑ Праздник каши в с. Роговатое [online], Мир Белогорья / YouTube, 23 maja 2021 [dostęp 2025-01-22] (ros.).
- ↑ a b Нина Бабур: Качана каша — забытое украинское блюдо. shuba.life / Fozzy Media Group. [dostęp 2025-01-22]. (ros. • ukr.).
- ↑ a b c Jewhen Kłopotenko (autor przepisu): Автентична українська страва: що таке качана каша і як її приготувати. gre4ka.info, 2023-12-10. [dostęp 2025-01-22]. (ukr.).
- ↑ a b c Jewhen Kłopotenko (autor przepisu): Качана каша з білими грибами та куркою | Перевірений рецепт Євгена Клопотенка. Все буде смачно / YouTube, 2023-06-25. [dostęp 2025-01-22]. (ukr.).
- ↑ Krupci_02.webm materiał wideo z Wikiekspedycji na Festiwal „Barszcz w glinianym garnku” w Opiszni (sierpień 2016) (ukr.)