Kruszownica szara

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kruszownica szara
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

miseczniaki

Rząd

kruszownicowce

Rodzina

kruszownicowate

Rodzaj

kruszownica

Gatunek

kruszownica szara

Nazwa systematyczna
Umbilicaria grisea Hoffm.
Deutschl. Fl., Zweiter Theil (Erlangen): 111 (1796)

Kruszownica szara (Umbilicaria grisea Hoffm.) – gatunek grzybów z rodziny kruszownicowatych (Umbilicariaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Umbilicaria, Umbilicariaceae, Umbilicariales, Incertae sedis, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej[3]:

  • Gyrophora grisea (Hoffm.) Turner & Borrer 1819
  • Gyrophora murina (Ach.) Ach. 1803
  • Lichen deustus Huds. 1762
  • Lichen dillenii With. 1796
  • Lichen griseus Sw. ex Westr. 1793
  • Lichen murinus Ach. 1799
  • Umbilicaria grisea Ach. 1794
  • Umbilicaria murina (Ach.) DC. 1805
  • Umbilicaria varia var. grisea (Hoffm.) Leight. 1856

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Plecha listkowata z glonami protokokkoidalnymi, złożona z pojedynczych listków o średnicy 1-3 cm. Listki mają okrągławy lub nieregularny kształt, często są na bokach wcinane. Do podłoża przyrastają uczepem. Listki są dość grube i podczas suchej pogody są bardzo kruche, kruszą się w palcach. Górna powierzchnia jest gładka, delikatnie popękana, szara, szarozielona, czasami ma brunatny odcień. Na brzegach brak wyrostków.

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje głównie w Europie, poza tym odnotowano jej występowanie w USA oraz na Nowej Zelandii[4]. W Polsce gatunek pospolity, nie znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych[5]. W latach 2004-2014 podlegała ochronie ścisłej, od października 2014 wykreślona została z listy chronionych gatunków porostów[6].

Występuje na skałach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2015-02-16]. (ang.).
  2. a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2015-02-16]. (ang.).
  4. Discover Life Maps. [dostęp 2015-02-08].
  5. Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765) [1]