Krzysztof Kieślowski

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez KoverasLupus (dyskusja | edycje) o 16:59, 23 maj 2020. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Krzysztof Kieślowski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 czerwca 1941
Warszawa

Data i miejsce śmierci

13 marca 1996
Warszawa

Zawód

reżyser, scenarzysta

Współmałżonek

Maria Cautillo (od 1967)

Lata aktywności

1966–1994

Odznaczenia
Kawaler Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

ⓘKrzysztof Kieślowski (ur. 27 czerwca 1941 w Warszawie, zm. 13 marca 1996 tamże) – polski reżyser i scenarzysta filmowy. Karierę rozpoczął jako reżyser specjalizujący się w filmach dokumentalnych (Życiorys, Z punktu widzenia nocnego portiera), jednak w miarę upływu czasu zaangażował się w realizację filmów fabularnych. Sporadycznie podejmował też działalność teatralną.

Jego wczesna twórczość fabularna, utożsamiana z kinem moralnego niepokoju, stanowiła paradokumentalne filmy ukazujące rzeczywistość ówczesnej Polski (Personel, Blizna, Amator, Przypadek). Potem zwrócił się ku motywom metafizycznym, tworząc filmy psychologiczne podejmujące tematy moralne i egzystencjalne (telewizyjny cykl filmowy Dekalog, Podwójne życie Weroniki, trylogia Trzy kolory). Zmianie podlegała także estetyka: wczesna faza twórczości Kieślowskiego charakteryzowała się ascetyczną, naśladującą dokument formą, natomiast późna – wyrafinowanymi zabiegami wizualnymi.

Reżyser był wielokrotnie nagradzany za swoją twórczość, między innymi Europejską Nagrodą Filmową „Felix” oraz Złotym Lwem w Wenecji. Był także nominowany do Nagrody Akademii Filmowej (Oscara) za Trzy kolory. Czerwony (1994) w kategorii „Najlepszy reżyser” i „Najlepszy scenariusz oryginalny”. Jego kino naśladowali tacy reżyserzy, jak Tom Tykwer czy Jerzy Stuhr.

Od 2001 roku jest patronem Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach[1].

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Dom w Sokołowsku, w którym mieszkał Krzysztof Kieślowski

Krzysztof Kieślowski urodził się 27 czerwca 1941 roku w Warszawie. Rodzina ojca Romana Kieślowskiego wywodziła się z Wołynia, matka – Barbara z domu Szonert, pochodziła z Bydgoszczy. Rodzice pobrali się w Warszawie, na początku września 1939 r. Jego ojciec, Roman, był chorym na gruźlicę inżynierem budownictwa, natomiast jego matka, Barbara, pracowała na stanowisku urzędniczym[2][3]. Jego krewnym był Felicjan Sławoj Składkowski[4][5][6]. Krzysztof Kieślowski we wczesnej fazie życia cierpiał na chorobę płuc[7], więc rodzice jeździli z nim do sanatoriów[8]. Często rodzina zmieniała miejsce zamieszkania, przy czym najczęściej Kieślowscy zamieszkiwali w Strzemieszycach (obecnie dzielnica Dąbrowy Górniczej) w Zagłębiu Dąbrowskim oraz w Sokołowsku na Dolnym Śląsku[9]. Po zdobyciu wykształcenia podstawowego Krzysztof Kieślowski uczęszczał do szkoły pożarnictwa we Wrocławiu, z której zrezygnował po upływie pół roku[10].

W 1957 roku Krzysztof Kieślowski za radą rodziców rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie, w którym dyrektorem był jego wuj[11]. Podczas nauki, trwającej do 1962 roku, był garderobianym takich aktorów jak Tadeusz Łomnicki, Aleksander Bardini i Zbigniew Zapasiewicz[12][13]. Po ukończeniu szkoły pragnął zostać reżyserem teatralnym, jednak nie mógł podjąć studiów na tym kierunku, gdyż nie był absolwentem szkoły wyższej[14]. Wtedy zdecydował się studiować reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, do której został przyjęty za trzecim razem[15]. W 1968 roku ukończył szkołę filmową, a w 1970 roku otrzymał dyplom[2][13].

W trakcie studiów w 1967 roku poślubił Marię Cautillo. Z tego związku miał córkę Martę, urodzoną w 1972 roku[16].

Twórczość filmowa

1966–1969: Pierwsze filmy

Krzysztof Kieślowski zadebiutował w 1966 roku dwiema etiudami szkolnymi: Tramwajem opowiadającym o młodzieńcu goniącym tytułowy pojazd, zrealizowanym przy opiece pedagogicznej Wandy Jakubowskiej[17], oraz dokumentalnym Urzędem będącym satyrą na panującą w urzędach biurokrację, nad którym opiekę sprawował Kazimierz Karabasz[18]. W 1967 roku wyreżyserował Koncert życzeń o zakładowej wycieczce za miasto[19], natomiast w 1968 roku – film dokumentalny Zdjęcie[20]. W 1969 roku ukazała się jego praca dyplomowa pod tytułem Z miasta Łodzi, przedstawiająca życie codzienne mieszkańców Łodzi[21][22].

1970–1974: Przewaga filmów dokumentalnych

Wczesne lata 70. XX wieku Kieślowski spędził na kręceniu filmów dokumentalnych. W 1970 roku zrealizował Fabrykę, w której skontrastował optymistyczną relację z narad w fabryce traktorów w Ursusie z nędznymi warunkami pracy robotników[23]. W tym samym roku nakręcił wspólnie z Andrzejem Titkowem film Byłem żołnierzem ukazujący weteranów II wojny światowej, którzy stracili wzrok podczas działań wojennych[24]. W 1971 roku ukazał się film Przed rajdem, będący relacją z przygotowań polskiego rajdowca Krzysztofa Komornickiego do Rajdu Monte Carlo[25]. W 1972 roku Kieślowski wyreżyserował Refren o pracy zakładu pogrzebowego[26] oraz (wspólnie z Tomaszem Zygadłą) Robotnicy '71: nic o nas bez nas, ukazujący prawdziwe nastroje wśród robotników po przejęciu władzy w Polsce przez Edwarda Gierka. Film Robotnicy '71 otrzymał wówczas zakaz publikacji i ukazał się jedynie w wersji ocenzurowanej[27][28]. Sam reżyser określił ten film mianem najbardziej politycznego w swojej karierze[29]. W 1972 roku ukazały się również dokumentalne filmy kontraktowe ukazujące pracę robotników fabrycznych: Między Wrocławiem a Zieloną Górą[30], Podstawy BHP w kopalni miedzi[31] i Gospodarze[32].

W 1973 roku Kieślowski stworzył pierwszy półgodzinny film fabularny pod nazwą Przejście podziemne, którego tematyką było spotkanie młodego nauczyciela z jego odseparowaną żoną w Warszawie[33]. W nakręconym w ciągu dziesięciu dni, improwizowanym filmie role małżonków zagrali Teresa Budzisz-Krzyżanowska i Andrzej Seweryn[34]. W tym roku nakręcił także film dokumentalny Murarz o byłym robotniku i aktywiście partyjnym[35], natomiast w 1974 roku – inscenizowany dokument Pierwsza miłość o parze licealistów wkraczających w dorosłe życie[36] oraz Prześwietlenie podejmujące temat osób z chorobą płuc[37].

1975–1980: Filmy fabularne i dokumentalne o tematyce społecznej

Pierwszy pełnometrażowy film fabularny Kieślowskiego pod nazwą Personel został wyprodukowany w 1975 roku i był przez krytykę włączany w nurt kina moralnego niepokoju[28]. Bohaterem filmu jest młody idealista (odtwórca roli – Juliusz Machulski) pracujący w teatrze, który przeżywa rozczarowanie tą instytucją i zostaje poddany presji otoczenia, żądającego donosu na kolegę z pracy[38]. Personel stanowił rozrachunek reżysera ze swą przeszłością teatralną[39]. Film, mimo niskiej popularności (miał premierę wyłącznie w telewizji), spotkał się z ciepłym przyjęciem krytyków[40], zdobył też główną nagrodę na festiwalu w Mannheim oraz nagrodę jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni[38]. W roku 1975 Kieślowski wyreżyserował również dokument Życiorys o pracy Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej[41], w którym zainscenizował rozpatrywanie oskarżenia robotnika wyrzuconego z partii[42], a także dokument Legenda o życiu Stefana Żeromskiego[43].

W 1976 roku Kieślowski zadebiutował jako twórca fabularnego filmu kinowego Blizna, którego treścią był konflikt dyrektora kombinatu przemysłowego (Franciszek Pieczka) z robotnikami[44]. Reżyser uznał swój film za nieudany, „à rebours socrealistyczny”, ze względu na wyraźne oddzielenie bohaterów dobrych od złych[45]. Krytycy natomiast doceniali Bliznę jako film polityczny, który ukazywał niewydolność gospodarki kraju i korupcję w nim panującą, aczkolwiek zarzucali jej błędy dramaturgiczne i sztucznie wstawione wątki z życia reżysera[46]. Na podstawie ujęć Blizny Kieślowski stworzył dokument Klaps[47]. W tym samym roku wyreżyserował kolejny film fabularny pod nazwą Spokój, którego bohaterem był robotnik wypuszczony z więzienia, próbujący ułożyć sobie życie na nowo (Jerzy Stuhr)[48]. Spokój przez cztery lata nie był dopuszczany do obiegu[48]. Gdy został wyemitowany w roku 1980, krytycy zarzucali mu doraźną wymowę, odnosząc go do wydarzeń sierpniowych 1980 roku; rzadziej wspominali o walorach estetycznych filmu[49].

Popiersie reżysera w Alei Sław na Skwerze Harcerskim w Kielcach

W latach 1977–1978 Kieślowski zrealizował cztery filmy dokumentalne. Tematem Nie wiem była opowieść wyrzuconego z pracy dyrektora huty, który usiłował się przeciwstawić korupcji w zakładzie[50]; film został opublikowany dopiero w 1981 roku[51]. Szpital traktował o pracy chirurgów przy bardzo niekorzystnych warunkach panujących w szpitalu[52]. Bohaterem filmu Z punktu widzenia nocnego portiera, który otrzymał nagrodę FIPRESCI na Krakowskim Festiwalu Filmowym, był strażnik fabryczny o totalitarnych poglądach[53]. Natomiast Siedem kobiet w różnym wieku traktował o siedmiu tancerkach[54].

Wielkim sukcesem Kieślowskiego okazał się film fabularny Amator z 1979 roku. Jego bohater (Jerzy Stuhr) jest filmowcem amatorem, który produkuje dokumenty społeczne sprzeczne z propagandą władz i naraża bohaterów swoich filmów na zwolnienia[55]. Amator zyskał znaczący rozgłos wśród krytyków, którzy dostrzegali w nim traktat o roli kina i sztuki w życiu człowieka – z kulminacyjnym zakończeniem ukazującym filmowca kierującego kamerę na siebie; doceniano też łączenie fabuły z dokumentalną narracją. Powszechnie krytykowano natomiast źle zrealizowany wątek miłosny[56]. Amator otrzymał Złoty Medal na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie oraz Złotego Lwa w Gdyni[55]. W 1980 roku Kieślowski zrealizował dwa filmy dokumentalne: Gadające głowy, w których zadawał pytania egzystencjalne przypadkowym osobom[57], oraz Dworzec, w którym filmował Dworzec Centralny w Warszawie[58]. Z Dworca reżyser był niezadowolony, uznając dokument za niewłaściwą metodę opowiadania o rzeczach intymnych, na dodatek pełną przypadku. Po tej realizacji porzucił kino dokumentalne[59].

1981–1987: Fabularne filmy społeczne

W 1981 roku Kieślowski wyreżyserował dwa filmy. Pierwszy, ukończony tuż przed stanem wojennym Krótki dzień pracy, powstał na podstawie reportażu Hanny Krall Widok z okna na pierwszym piętrze. Jego bohaterem był lokalny sekretarz partii komunistycznej, który musiał się zmierzyć z robotnikami strajkującymi w 1976 roku[60]. Sam reżyser uznał ten film za całkowicie nieudany, gdyż sekretarz partii został w nim przedstawiony schematycznie, bez wejścia w jego psychikę[61]. Drugi film, Przypadek, który został upowszechniony dopiero w 1987 roku, traktował o studencie (Bogusław Linda), który decyduje się na wyjazd do Warszawy. Od tej pory film pokazuje trzy wersje wydarzeń: zależnie od tego, czy student zdąży na pociąg, czy nie, zostaje aktywistą komunistycznym, działaczem „Solidarności” lub człowiekiem niezaangażowanym w politykę. We wszystkich przypadkach ponosi klęskę[62]. Przypadek uzyskał bardzo zróżnicowane opinie krytyków – traktowali go oni jako film polityczny odnoszący się do wydarzeń przełomu lat 70. i 80. XX wieku, z niepotrzebnie rozbudowanym wątkiem erotycznym. Zwracano jednak uwagę na poruszoną w filmie rolę przypadku ludzkiego i podatności człowieka na otoczenie[63].

W 1984 roku Kieślowski wyreżyserował film Bez końca, którego bohaterem był zmarły adwokat (Jerzy Radziwiłowicz), wracający między żywych w celu obrony robotnika sądzonego w procesie politycznym[64]. Początkowo reżyser planował zrobienie filmu dokumentalnego o pracy sądów w trakcie stanu wojennego, jednak gdy okazało się, że represje ustały, zdecydował się na fabułę. Nawiązał kontakt z adwokatem Krzysztofem Piesiewiczem, po czym obaj wspólnie napisali scenariusz, rozpoczynając wieloletnią współpracę[65]. Po premierze Bez końca spotkał się z ostrą krytyką zarówno pism reżimowych, które zarzucały filmowi ukazywanie pesymistycznego obrazu Polski, jak i krytyków opozycyjnych, którzy doszukiwali się w nim przejawów kolaboracji Kieślowskiego z władzą; film był krytykowany również za stronniczość i nielogiczność fabularną. Obrońcy filmu wskazywali natomiast jako zaletę sugestywny obraz Polski 1982 roku oraz elementy symboliczne[66]. Mimo to Kieślowski zraził się do polskiej krytyki[66].

1987–1993: Fabularne filmy metafizyczne

Mimo negatywnego przyjęcia Bez końca Kieślowski nadal tworzył w Polsce. Krzysztof Piesiewicz wysunął propozycję stworzenia cyklu filmów telewizyjnych, który nazwano Dekalogiem[67]. Akcja cyklu, składającego się z dziesięciu filmów-moralitetów luźno inspirowanych Dekalogiem, obraca się wokół życia mieszkańców osiedla mieszkaniowego w Warszawie[68]. Poszczególne części łączyła muzyka Zbigniewa Preisnera[69], a także postać obserwatora, która pojawiła się w ośmiu filmach cyklu[70]. Za granicą Dekalog został odebrany przychylniej niż w Polsce[71]; po premierze w 1989 roku cykl otrzymał nagrodę FIPRESCI na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji[69]. W trakcie kręcenia Dekalogu dwa filmy opublikowano w wersji pełnometrażowej. Pierwszy, stworzony w 1987 roku Krótki film o zabijaniu, jest opowieścią o młodzieńcu (Mirosław Baka) skazanym na śmierć za morderstwo[72]. Po wyświetleniu na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes film zebrał entuzjastyczne recenzje francuskich krytyków, którzy okrzyknęli go arcydziełem i doszukali się w Kieślowskim estety poruszającego tematykę metafizyczną[73]; Krótki film o zabijaniu otrzymał nagrodę FIPRESCI w Cannes, Złotego Lwa w Gdyni oraz Europejską Nagrodę Filmową „Felix”, przyznaną po raz pierwszy[72]. Pod jego wrażeniem w Polsce wstrzymano wykonywanie kary śmierci[74]. Kolejny film pełnometrażowy pod nazwą Krótki film o miłości, opublikowany w 1988 roku, traktował o młodym człowieku (Olaf Lubaszenko), który zakochuje się w dojrzałej kobiecie (Grażyna Szapołowska)[75]. Krótki film o miłości również zyskał uznanie krytyków[76], zdobywając kolejną nagrodę FIPRESCI (tym razem na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián) oraz pięć nagród w Gdyni, w tym Złotego Lwa[75]. W 1988 roku ukazał się również ostatni dokument Kieślowskiego pod nazwą Siedem dni w tygodniu, opublikowany w ramach holenderskiej serii Życie miejskie[77].

Po sukcesie Dekalogu Kieślowski nakręcił koprodukcję polsko-francuską Podwójne życie Weroniki, która była metafizyczną opowieścią o dwóch identycznych kobietach żyjących w Polsce i we Francji (obie grane przez Irène Jacob)[78]. Podwójne życie Weroniki zyskało pozytywne opinie krytyków, otrzymując kolejną nagrodę FIPRESCI w Cannes[78].

Dorobek Kieślowskiego zwieńczyła międzynarodowa, francusko-polsko-szwajcarska trylogia Trzy kolory kręcona w latach 1993–1994, która odwoływała się do hasła rewolucji francuskiej: „Wolność, równość, braterstwo”[79]. Pierwszy film z trylogii, Niebieski, był opowieścią o żonie (Juliette Binoche) wybitnego kompozytora, która po utracie swojej rodziny w wypadku samochodowym zostaje pozbawiona zobowiązań, lecz odczuwa w związku z tym wewnętrzną pustkę[80]. Niebieski zyskał pozytywny odbiór krytyków, otrzymując Złotego Lwa w Wenecji oraz trzy Cezary[80]. Drugi film należący do trylogii, Biały traktował o polskim fryzjerze (Zbigniew Zamachowski), który zostaje porzucony przez swoją francuską żonę i usiłuje zemścić się na niej[81]. Biały, pomimo rozczarowania krytyków zmianą stylu przez reżysera i płytkością fabularną[82], otrzymał Srebrnego Niedźwiedzia za reżyserię na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie[81]. Tematem ostatniego filmu z trylogii, Czerwonego, była samotność występująca wśród ludzi[83]. Czerwony uzyskał bardzo pozytywne recenzje krytyków, którzy zachwycili się zdjęciami Piotra Sobocińskiego oraz sposobem opowiadania fabuły[82]; był też nominowany do Oscara w trzech kategoriach[83]. Film miał też duże szanse na otrzymanie Złotej Palmy w Cannes, lecz ostatecznie przegrał z Pulp Fiction Quentina Tarantino[84].

Działalność filmowa, edukacyjna i teatralna

Stowarzyszenie Filmowców Polskich

Kieślowski działał nie tylko jako reżyser filmowy. W 1971 roku został członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, a w latach 1978–1981 był jego wiceprezesem[85].

Nauczanie akademickie

Kieślowski wykładał reżyserię i pisanie scenariuszy na kilku uczelniach filmowych:

  • w Katowicach (1979–1982) - na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego (obecna Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego).
  • w Berlinie Zachodnim (1984),
  • w Helsinkach (1988),
  • w Szwajcarii (1985, 1988, 1992),
  • w Łodzi (1993–1996)[2].

W 2001 roku Wydział Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego przyjął Krzysztofa Kieślowskiego za swojego patrona[1]. W 2019 roku sejm Uniwersytetu Śląskiego przekształcił WRiTV na Szkołę Filmową im. Krzysztofa Kieślowskiego.

Teatr oraz Teatr Telewizji

Pod koniec 1977 roku zadebiutował jako reżyser teatralny, realizując sztukę Życiorys na podstawie własnego filmu dokumentalnego[86]. Współpracował z Teatrem Telewizji, reżyserując trzy sztuki: Szach królowi Stefana Zweiga (1972)[87], Dwoje na huśtawce Williama Gibsona (1976)[88] oraz Kartotekę Tadeusza Różewicza (1977)[89].

Śmierć

Grób Kieślowskiego na cmentarzu Powązkowskim (2006)

W ostatnich miesiącach życia Kieślowski wraz z Krzysztofem Piesiewiczem przygotowywał scenariusz do planowanego filmowego tryptyku[28]. Latem 1995 przeszedł pierwszy zawał serca[90]. Zmarł przed południem 13 marca 1996 w szpitalu w Warszawie po przebytej operacji serca, z którym miewał coraz częstsze problemy[85][90]. Został pochowany 19 marca 1996 na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[91](kwatera 25 wprost-4-11)[92].

Rzeźbę nagrobną, która przedstawia kadrujące dłonie reżysera, zaprojektował Krzysztof M. Bednarski[93].

Styl filmowy

Kinematografia Krzysztofa Kieślowskiego po jego międzynarodowym sukcesie była porównywana do dzieł takich reżyserów, jak Ingmar Bergman, Robert Bresson czy też Roberto Rossellini[76], aczkolwiek wytworzył on swój odrębny styl filmowy[94]. Kieślowski inspirował się także literaturą, jako najważniejszych dla niego twórców wskazując Fiodora Dostojewskiego, Thomasa Manna, Franza Kafkę i Alberta Camusa[94].

Styl dokumentalny

W swej pracy dyplomowej Kieślowski wyłożył podstawowe cechy swojej twórczości dokumentalnej. Jego zdaniem dokument pokazuje prawdziwe wydarzenia, więc na jego potrzeby nie jest konieczne przekształcanie rzeczywistości. Celem jego początkowej twórczości było zatarcie granicy między dokumentem a fikcją fabularną, w celu uzyskania jak największego realizmu. Manifest Kieślowskiego zakładał bardziej precyzyjne ukazywanie rzeczywistości, poszukiwanie w niej cech charakterystycznych dla filmu fabularnego[95].

Kieślowskiego w dokumentalnej fazie twórczości cechowała wrażliwość na los innych ludzi oraz zdolność dokładnej obserwacji świata[96]. Nie oceniał on bohaterów swoich filmów, pozwalając im na własną ocenę zjawisk i wartości[97]. Jego dokumenty demaskowały zarazem wady represyjnego systemu komunistycznego, który nie uznawał indywidualności[98].

Styl filmów fabularnych

W pierwszej fazie swej twórczości fabularnej Kieślowski kontynuował założenia dokumentu, wyrażające się w opisywaniu rzeczywistości Polski przełomu lat 70. i 80. XX wieku. W filmach kręconych przez reżysera w latach 70. XX wieku silnie zaznaczone są wątki autobiograficzne (Personel, Amator)[99], w których Kieślowski ukazał swe rozczarowanie teatrem i odkrycie niebezpieczeństw, jakie kryją się za realizacją dokumentów. W Amatorze dokonana została rewizja poglądów reżysera na opisywanie świata: bohater tego filmu decyduje się ostatecznie na poznanie samego siebie[100]. Bohaterowie filmów społecznych Kieślowskiego (Spokój, Przypadek, Bez końca) dążą do zachowania neutralności i czystości moralnej w obliczu problemów społeczno-politycznych Polski, co prowadzi do ich klęski[101]. Reżyser często (Blizna, Krótki dzień pracy, Przypadek) ukazywał podrzędne osoby z władzy komunistycznej, nie unikając ich schematycznego podziału na ludzi uczciwych, o czystych intencjach oraz pełnych podłości i odizolowanych od społeczeństwa[102]. Ostatecznie w Bez końca Kieślowski porzucił opisywanie rzeczywistości, tworząc metaforyczny obraz społeczeństwa polskiego bez ukazywania władzy w jakiejkolwiek postaci[103].

Druga faza twórczości fabularnej reżysera była skupiona na zagadnieniach z zakresu metafizyki. Rozpoczął ją Dekalog, w którym Kieślowski odciął się ostatecznie od polityki i starał się postawić uniwersalne pytania moralne, jednocześnie odbiegając od realiów współczesnej Polski[104]. Przemiana ta spowodowała, że z braku zaczepienia w rzeczywistości reżyser zaczął tworzyć własny, odrębny świat[105]. W Podwójnym życiu Weroniki między dwiema bohaterkami występuje szczególna więź, która pozwala drugiej z nich na niepowtórzenie błędów pierwszej[106]. Trylogia Trzy kolory z kolei traktowała o różnych formach miłości w świecie racjonalnym końca XX wieku, łącząc melodramat z kinem autorskim i inspiracją postmodernizmem na poziomie bliskim kiczowi[107]. Niebieski podejmował polemikę z formułą klasycznego melodramatu, jednocześnie ukazując proces otrząśnięcia się człowieka z tragedii rodzinnej[108]. Biały z kolei stanowi szereg cytatów i aluzji do klasyków kina[82]. Czerwony, będący najbardziej odległym od rzeczywistości i metaforycznym filmem reżysera, zamyka dzieje bohaterów tryptyku, stanowiąc jednocześnie refleksję o znaczącej roli przypadku w życiu człowieka[109].

Strona estetyczna

Filmy dokumentalne, a także wczesne fabularne w dorobku Kieślowskiego, ukazywały Polskę w całej swej brzydocie, uwypuklając jej bezbarwny krajobraz[104]. Twórczość wczesną Kieślowskiego wyróżniają ascetyczna forma, chłodne ukazywanie ponurej rzeczywistości PRL-u oraz brak różnic między głównymi bohaterami a statystami[104].

W Dekalogu Kieślowski zaczął stosować wyszukane zabiegi wizualne, na przykład budowę drugiego planu w głębi sceny czy też ujęcia pod światło z zastosowaniem kontrastu[110]. Zastosował też liczne niedomówienia fabularne; dzieła z tego cyklu były utworami kontemplacyjnymi, o powolnym rytmie. W związku z tym francuska krytyk Véronique Campan opisała Kieślowskiego jako „reżysera bezczynności, nudy, powolności” i „mistrza opisów”[111].

Od filmu Podwójne życie Weroniki uwidacznia się zmiana estetyki autorskiej. Kieślowski zaczął tworzyć własną rzeczywistość, w związku w czym filmowany przez niego świat stał się malowniczy, nabrał uroku oraz stylu, przypominając reklamy drukowane i telewizyjne. W związku ze skupieniem się reżysera na twarzach głównych bohaterów znaczenia nabrały ich najdrobniejsze gesty[105].

Zmiany były widoczne także w muzyce. We wczesnej fazie twórczości Kieślowski używał oszczędnej, niekoniecznie powiązanej z dramaturgią filmu ścieżki dźwiękowej[112]. Od filmu Bez końca reżyser podjął stałą współpracę z kompozytorem Zbigniewem Preisnerem, co przełożyło się na zmianę w muzyce; przyczyniała się ona do wzmocnienia dramaturgii i współgrała z obrazem[112].

Kieślowski przywiązywał wielką uwagę do montażu. Po nakręceniu materiału filmowego często wycinał spore fragmenty filmu, tworząc niedomówienia i tajemnice w fabule[113].

Znaczenie

Twórczość Krzysztofa Kieślowskiego wywarła znaczący wpływ na dalszą kinematografię. Inspirację jego kinem dostrzegano w filmach Nuri Bilge Ceylana[114] czy Grzegorza Zglińskiego[115]; do korzystania z dorobku reżysera przyznał się też Cristian Mungiu[116]. Jerzy Stuhr, który wykazywał znaczną inspirację dziełami Kieślowskiego[117], zadedykował mu swój film Historie miłosne, w którym również przedstawił moralitet o miłości[118]; wykorzystał również zarzucony scenariusz Kieślowskiego, tworząc film Duże zwierzę[119]. Kinematografia Kieślowskiego wywarła wpływ również na twórczość Toma Tykwera, który też wykorzystał jego niezrealizowany scenariusz (napisany wraz z Krzysztofem Piesiewiczem) do filmu Niebo, mającego być w zamierzeniu początkiem trylogii[120]; w 2006 roku ukazał się drugi film z nieukończonego tryptyku, Piekło w reżyserii Danisa Tanovicia[121].

Filmografia

Filmy dokumentalne

Rok Film Uwagi
1966 Urząd Etiuda dokumentalna.
1968 Zdjęcie
1969 Z miasta Łodzi Praca dyplomowa.
1970 Byłem żołnierzem
Fabryka
1971 Przed rajdem
1972 Refren
Robotnicy '71: nic o nas bez nas Ocenzurowany na polecenie władz.
Między Wrocławiem a Zieloną Górą
Podstawy BHP w kopalni miedzi
Gospodarze
1973 Murarz
1974 Prześwietlenie
Pierwsza miłość
1975 Życiorys
Legenda
1976 Klaps
1977 Szpital
Z punktu widzenia nocnego portiera
Nie wiem
1978 Siedem kobiet w różnym wieku
1980 Dworzec
Gadające głowy
1988 Siedem dni w tygodniu Część holenderskiej serii dokumentów Życie miejskie.

Filmy fabularne

Rok Film Uwagi
1966 Tramwaj Etiuda fabularna.
1967 Koncert życzeń Etiuda fabularna.
1973 Przejście podziemne Pierwszy półgodzinny film fabularny Kieślowskiego.
1975 Personel Pełnometrażowy debiut Kieślowskiego, premiera w telewizji.
1976 Blizna Debiut Kieślowskiego w kinach.
Spokój Premiera odbyła się w 1981 roku (5 lat zakazu rozpowszechniania).
1979 Amator
1981 Krótki dzień pracy
Przypadek Premiera odbyła się w 1987 roku (6 lat zakazu rozpowszechniania).
1984 Bez końca
1987 Krótki film o zabijaniu Kinowa wersja filmu Dekalog, pięć.
1988 Krótki film o miłości Kinowa wersja filmu Dekalog, sześć.
Dekalog Cykl 10 filmów telewizyjnych.
1991 Podwójne życie Weroniki
1993 Trzy kolory. Niebieski Pierwsza część trylogii Trzy kolory.
Trzy kolory. Biały Druga część trylogii Trzy kolory.
1994 Trzy kolory. Czerwony Trzecia część trylogii Trzy kolory.

Filmy o Krzysztofie Kieślowskim

  • 1989 Z rzeczywistości Film dokumentalny
  • 1993 Krzysztof Kieślowski. "Trzy kolory" Film dokumentalny
  • 1994 Kieślowski spotyka Wendersa Film dokumentalny
  • 1995 Krzysztof Kieślowski: I'm so-so... Film dokumentalny
  • 1996 Krótki film o Krzysztofie Kieślowskim Film dokumentalny
  • 1999 Kieślowski i jego amator Film dokumentalny
  • 2001 Krzysiek Kieślowski Film dokumentalny
  • 2005 Still alive Film dokumentalny
  • 2005 Rosja - Polska. Nowe spojrzenie Film dokumentalny odc. Mój Kieślowski

Nagrody, wyróżnienia i odznaczenia

Gwiazda Krzysztofa Kieślowskiego na łódzkiej Alei Gwiazd, odsłonięta w 1998 roku[2]

Krzysztof Kieślowski zdobył liczne nagrody na festiwalach międzynarodowych, między innymi Grand Prix w Mannheim (1975), Złoty Medal w Moskwie (1979), Złotego Hugona w Chicago (1980), Europejską Nagrodę Filmową „Felix” (1988), Złotego Lwa w Wenecji (1993) i Główną Nagrodę „Air Canada” w Vancouver. Dwukrotnie otrzymał Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Został też wielokrotnie uhonorowany nagrodą FIPRESCI (1979, 1988, 1989, 1991). Za swoje zasługi dla kinematografii został w 1993 roku odznaczony Orderem Sztuki i Literatury[2][122].

Kieślowski otrzymywał też prestiżowe wyróżnienia. W 1990 roku otrzymał status honorowego członka Brytyjskiego Instytutu Filmowego, natomiast w 1995 roku stał się członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej. W grudniu 2000 roku uchwałą senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach Wydział Radia i Telewizji otrzymał imię reżysera[2]. Jego imieniem nazwano niektóre szkoły: licea ogólnokształcące (na przykład V LO w Zielonej Górze[123], XXIX LO w Krakowie[124], XXXIV LO w Łodzi[125]) oraz gimnazja (na przykład gimnazjum nr 36 w Warszawie, nr 36 w Łodzi i Publiczne Gimnazjum w Mieroszowie)[126]. Od 2011 roku Fundacja Sztuki Współczesnej „In Situ” organizuje w Sokołowsku cykliczny festiwal filmowy skupiony wokół twórczości reżysera – Sokołowsko Festiwal Filmowy Hommage à Kieślowski[127].

Przypisy

  1. ↑ a b Historia Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego. [dostęp 11 grudnia 2019]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e f Krzysztof Kieślowski. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  3. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 11.
  4. ↑ Hanna Krall, Sublokatorka, wyd. 1989, Warszawa, ISBN 83-207-1155-X.
  5. ↑ Hanna Krall, Elżbieta Janicka, Joanna Tokarska-Bakir, „Sublokatorka” po latach. Z Hanną Krall rozmawiają Elżbieta Janicka i Joanna Tokarska-Bakir. Warszawa, 28 lutego i 8 marca 2013 roku, „Studia Litteraria et Historica”, 2, 30 czerwca 2014, s. 3–26, ISSN 2299-7571 [dostęp 2018-02-24].
  6. ↑ Portret Kieślowskiego. film.interia.pl, 2005-10-27. [dostęp 2018-02-24].
  7. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 11–12.
  8. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 18.
  9. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 16–19.
  10. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 20.
  11. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 21.
  12. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 79.
  13. ↑ a b Ewa Nawój, Jan Strękowski: Krzysztof Kieślowski. Culture.pl. [dostęp 2012-05-09].
  14. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 24.
  15. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 30–31.
  16. ↑ Krzysztof Kieślowski - Biografia - Film - WP.PL. Wirtualna Polska. [dostęp 2016-02-09].
  17. ↑ Tramwaj (1966). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  18. ↑ Urząd. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  19. ↑ Koncert życzeń. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  20. ↑ Zdjęcie. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  21. ↑ Z miasta Łodzi. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-09].
  22. ↑ PAP: Przegląd filmów dokumentalnych Krzysztofa Kieślowskiego. dzieje.pl. [dostęp 2019-01-18].
  23. ↑ Fabryka (Kieślowski K.). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-17].
  24. ↑ Byłem żołnierzem (1970). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-17].
  25. ↑ Przed rajdem. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-17].
  26. ↑ Refren. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  27. ↑ Robotnicy 1971: Nic o nas bez nas. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-17].
  28. ↑ a b c Jacek Szczerba: Krzysztof Kieślowski: Naprawdę już nic nie nakręci. „Gazeta Wyborcza” (wyborcza.pl), 2011-03-08. [dostęp 2012-05-17].
  29. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 51.
  30. ↑ Między Wrocławiem a Zieloną Górą. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  31. ↑ Podstawy BHP w kopalni miedzi. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  32. ↑ Gospodarze. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  33. ↑ Przejście podziemne. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  34. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 75–77.
  35. ↑ Murarz. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  36. ↑ Pierwsza miłość (Kieślowski Krzysztof). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  37. ↑ Prześwietlenie. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  38. ↑ a b Personel. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-25].
  39. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 79–80.
  40. ↑ Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 213–214.
  41. ↑ Życiorys (Kieślowski K.). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  42. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 55–56.
  43. ↑ Legenda. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  44. ↑ Blizna. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  45. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 82.
  46. ↑ Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 214–219.
  47. ↑ Klaps. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  48. ↑ a b Spokój. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  49. ↑ Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 224–225.
  50. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 67–68.
  51. ↑ Nie wiem. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  52. ↑ Szpital. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-28].
  53. ↑ Z punktu widzenia nocnego portiera. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-29].
  54. ↑ Siedem kobiet w różnym wieku. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-29].
  55. ↑ a b Amator. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-29].
  56. ↑ Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 219-224.
  57. ↑ Gadające głowy. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-30].
  58. ↑ Dworzec (Kieślowski K.). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-30].
  59. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 73–74.
  60. ↑ Krótki dzień pracy. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-30].
  61. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 93–101.
  62. ↑ Przypadek. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-30].
  63. ↑ Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 235–241.
  64. ↑ Bez końca. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-31].
  65. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 102–107.
  66. ↑ a b Mirosław Przylipiak: Filmy fabularne Krzysztofa Kieślowskiego w zwierciadle polskiej krytyki filmowej. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 226–235.
  67. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 116–117.
  68. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 119.
  69. ↑ a b Dekalog. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-05-31].
  70. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 130.
  71. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 131.
  72. ↑ a b Krótki film o zabijaniu. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-01].
  73. ↑ Réne Prédal: Recepcja krytyczna filmów Kieślowskiego we Francji. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 255–257.
  74. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 135–136.
  75. ↑ a b Krótki film o miłości. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-01].
  76. ↑ a b Réne Prédal: Recepcja krytyczna filmów Kieślowskiego we Francji. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 257–258.
  77. ↑ Siedem dni tygodnia - Warszawa. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-01].
  78. ↑ a b Podwójne życie Weroniki. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-01].
  79. ↑ Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. s. 183.
  80. ↑ a b Trois couleurs. Bleu. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-02].
  81. ↑ a b Trzy kolory. Biały. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-02].
  82. ↑ a b c Grażyna Stachówna: „Trzy kolory” – wariacje na jeden temat. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 97–99.
  83. ↑ a b Trois couleurs. Rouge. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-02].
  84. ↑ Tadeusz Sobolewski: Dziwoląg Tarantino. Gazeta Wyborcza (wyborcza.pl), 2009-09-10. s. 1. [dostęp 2012-06-02].
  85. ↑ a b Biofilmografia. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 307.
  86. ↑ Życiorys – wszystkie realizacje. [w:] e-teatr.pl [on-line]. Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. [dostęp 2012-06-04].
  87. ↑ Szach królowi. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-04].
  88. ↑ Dwoje na huśtawce. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-04].
  89. ↑ Kartoteka (1979). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-04].
  90. ↑ a b Krzysztof Kieślowski nie żyje. „Nowiny”. Nr 53, s. 1, 14 marca 1996. 
  91. ↑ Krzysztof Kieślowski. polska.gov.pl. [dostęp 2012-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  92. ↑ Cmentarz Stare Powązki: KRZYSZTOF KIEŚLOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-11-08].
  93. ↑ Zbydlęcenie złodziei sięga zenitu. Zdewastowano słynny nagrobek Kieślowskiego. wnas.pl, 2013-06-01. [dostęp 2013-06-02]. (pol.).
  94. ↑ a b Tadeusz Szczepański: Kieślowski wobec Bergmana, czyli Tam, gdzie spotkały się równoległe. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 167.
  95. ↑ Wojciech Kałużyński: Krzysztofa Kieślowskiego „opowiadanie rzeczywistością”. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 24–25.
  96. ↑ Rafał Marszałek: Między dokumentem a fikcją. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 13.
  97. ↑ Rafał Marszałek: Między dokumentem a fikcją. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 15.
  98. ↑ Rafał Marszałek: Między dokumentem a fikcją. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 16.
  99. ↑ Tadeusz Lubelski: Od Personelu do Bez końca, czyli siedem faz odwracania kamery. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 34–35.
  100. ↑ Tadeusz Lubelski: Od Personelu do Bez końca, czyli siedem faz odwracania kamery. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 36–38.
  101. ↑ Tadeusz Lubelski: Od Personelu do Bez końca, czyli siedem faz odwracania kamery. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 40–43.
  102. ↑ Tadeusz Lubelski: Od Personelu do Bez końca, czyli siedem faz odwracania kamery. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 43–46.
  103. ↑ Tadeusz Lubelski: Od Personelu do Bez końca, czyli siedem faz odwracania kamery. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 46–49.
  104. ↑ a b c Maria Kornatowska: Podwójne życie Krzysztofa Kieślowskiego. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 117–118.
  105. ↑ a b Maria Kornatowska: Podwójne życie Krzysztofa Kieślowskiego. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 120.
  106. ↑ Alicja Helman: Kobiety w kinie Krzysztofa Kieślowskiego. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 148–149.
  107. ↑ Grażyna Stachówna: „Trzy kolory” – wariacje na jeden temat. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 93–94.
  108. ↑ Grażyna Stachówna: „Trzy kolory” – wariacje na jeden temat. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 95–97.
  109. ↑ Grażyna Stachówna: „Trzy kolory” – wariacje na jeden temat. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 101.
  110. ↑ Véronique Campan: Dziesięć krótkich filmów: od pojedynku do dialogu. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 73–74.
  111. ↑ Véronique Campan: Dziesięć krótkich filmów: od pojedynku do dialogu. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 75–76.
  112. ↑ a b Iwona Sowińska-Rammel: Czułe miejsca. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 152–156.
  113. ↑ Paul Coates: Usuwanie się w cień: wcielenia Kieślowskiego. W: Kino Krzysztofa Kieślowskiego. s. 136–137.
  114. ↑ Barbara Hollender: Świat pełen brudu. „Rzeczpospolita” (rp.pl), 2012-03-06. [dostęp 2012-06-11].
  115. ↑ Barbara Hollender: Przebojowy Greg Zgliński. „Rzeczpospolita” (rp.pl), 2011-11-19. [dostęp 2012-06-11].
  116. ↑ Peter Debruge: Cristian Mungiu. Variety, 2008-01-16. [dostęp 2012-06-12]. (ang.).
  117. ↑ David Stratton: A Week in the Life of a Man. Variety, 1999-09-06. [dostęp 2012-06-12]. (ang.).
  118. ↑ Historie miłosne. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-11].
  119. ↑ Duże zwierzę. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-11].
  120. ↑ Heaven. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-11].
  121. ↑ L'Enfer. [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-11].
  122. ↑ Krzysztof Kieślowski (krótki metraż, dokument, animacja). [w:] Internetowa Baza Filmu Polskiego [on-line]. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi. [dostęp 2012-06-14].
  123. ↑ O szkole. V LO im. Krzysztofa Kieślowskiego w Zielonej Górze. [dostęp 2012-06-16].
  124. ↑ XXIX Liceum Ogólnokształcące. Zespół Szkół Odzieżowych nr 1. w Krakowie im. Stanisława Wyspiańskiego. [dostęp 2019-01-18].
  125. ↑ Strona główna. 34 Liceum Ogólnokształcące im. Krzysztofa Kieślowskiego w Łodzi. [dostęp 2012-06-16].
  126. ↑ Krzysztof Kieślowski – życiorys. Angelus. [dostęp 2012-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  127. ↑ „Hommage a Kieślowski” – Festiwal w Sokołowsku, edycja II. Fundacja Sztuki Współczesnej. [dostęp 2012-06-28].

Bibliografia

  • Krzysztof Kieślowski: Autobiografia. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2006. ISBN 83-240-0648-6.
  • Kino Krzysztofa Kieślowskiego. Kraków: Universitas, 1997. ISBN 83-7052-926-7.

Linki zewnętrzne

Filmy w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego
1960-69
1970-79
1980-89
1990-99

Srebrny Niedźwiedź dla najlepszego reżysera
1956–1979
1980–1999
2000–2019
2020–
Laureaci Nagrody Sonninga
XX wiek
XXI wiek
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Kieślowski&oldid=59877023”