Krzysztof Kolberger

Krzysztof Marek Kolberger
Krzysztof Kolberger (2005); Foto: Paweł Matyka
Data i miejsce urodzenia	13 sierpnia 1950 Gdańsk
Data i miejsce śmierci	7 stycznia 2011 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Anna Romantowska (rozwód)
Lata aktywności	1974−2011
Zespół artystyczny
Teatr Narodowy
Odznaczenia

Krzysztof Kolberger (po lewej) czyta fragment felietonu Władysława Kopalińskiego (po prawej), Warszawa 26 października 2006

Grób aktora na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (marzec 2012)

Pomnik w Międzyzdrojach (autor Michał Selerowski)

Pasaż Krzysztofa Kolbergera w Warszawie

Krzysztof Marek Kolberger (ur. 13 sierpnia 1950 w Gdańsku, zm. 7 stycznia 2011 w Warszawie) – polski aktor i reżyser teatralny.

Życiorys

Nazwisko ojca i jego zostało zmienione w roku 1953; pierwotnie zapisywane było jako Kohlberger. Absolwent IX LO w Gdańsku.

Warszawską PWST ukończył w 1972; debiutował na deskach Teatru Śląskiego. Po okresie górnośląskim zaangażował się w Teatrze Narodowym w Warszawie, gdzie grał m.in. w „Dziadach”, „Wacława dziejach” i „Weselu”.

Jako reżyser wystawił „Krakowiaków i górali” (Opera Wrocławska, później Teatr Wielki w Poznaniu), „Nędzę uszczęśliwioną” (również Teatr Wielki w Poznaniu), „Żołnierza królowej Madagaskaru” (Opera Szczecińska) oraz „Królewnę Śnieżkę i siedmiu krasnoludków”.

Współpracował także z Teatrem Polskiego Radia jako aktor i reżyser. Zapisał się w pamięci słuchaczy Programu 1 Polskiego Radia recytując wiersze w ramach cyklu Strofy dla ciebie. Za swoją działalność radiową został nagrodzony przez Polskie Radio Złotym Mikrofonem oraz Wielkim Splendorem (zob. niżej sekcję „Nagrody”).

Wyreżyserował album muzyczny dla dzieci pt. Bajki Natalki (wyd. 1988) – płytę, która jako pierwsza w historii polskiej fonografii zdobyła status platynowej.

W jego ocenie jednym z najważniejszych zadań aktorskich w jego karierze było powierzenie mu przez Telewizję TVN przeczytania testamentu papieża Jana Pawła II w czasie żałoby po jego śmierci w kwietniu 2005. Wystąpił także jako narrator i solista u boku Krystyny Tkacz, Beaty Rybotyckiej i Krzysztofa Gosztyły w „Mszy Polskiej” H.F. Tabęckiego, do słów ks. Twardowskiego. Był jednym z bohaterów książki „Odnaleźć dobro” (autor Marzanna Graff), w której opowiadał w formie pamiętnika o swoim osobistym spotkaniu z prawdziwym dobrem tkwiącym w człowieku. Znany był z m.in. z ról w Romeo i Julii, Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny, Kornblumenblau oraz Najdłuższej wojnie nowoczesnej Europy.

Choroba i śmierć

Krzysztof Kolberger przez wiele lat zmagał się z rakiem nerki. Był honorowym przewodniczącym Stowarzyszenia Chorych na Raka Nerki oraz członkiem Honorowego Komitetu Rozwoju Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli. Aktora dwukrotnie operowano, co – jak sam twierdził – w istotny sposób zmieniło jego podejście do życia i do wykonywanego zawodu, w tym wpłynęło na podjęcie się przez niego – prócz grania na scenie – także reżyserowania. Mówi o tym opublikowana przez Edycję św. Pawła w 2007 roku książka-wywiad pt. „Przypadek nie-przypadek. Rozmowa między wierszami księdza Jana Twardowskiego”. Po latach walki z nowotworem, zmarł 7 stycznia 2011 roku. Bezpośrednią przyczyną śmierci była niewydolność krążenia.

Pogrzeb

Uroczystości pogrzebowe odbyły się 13 stycznia 2011 roku, w kościele św. Karola Boromeusza na warszawskich Powązkach, następnie tamże na Cmentarzu Powązkowskim Krzysztof Kolberger został pochowany. Podczas ceremonii na cmentarzu, przy grobie Krzysztofa Kolbergera odtworzono nagranie Leonarda Cohena – Dance Me to the End of Love.

Skwer Krzysztofa Kolbergera

26 czerwca 2012 roku w gdańskiej dzielnicy Strzyża otwarto skwer jego imienia, nieopodal domu, w którym mieszkał.

Szkoła im. Krzysztofa Kolbergera

21 stycznia 2015 absolwent IX Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku Krzysztof Kolberger został patronem tej szkoły.

Filmografia

• 1974
  • Ile jest życia – Kacper Janas, aktor, syn Jerzego
  • Koniec babiego lata – Józek
  • S.O.S. (serial telewizyjny) – Marek, chłopak Elżbiety Kostroń.
• 1975
  • Mazepa – Zbigniew
• 1977
  • Palace Hotel – młody człowiek
  • Trzy po trzy
  • Żołnierze wolności – powstaniec
• 1979
  • Hotel klasy lux – Michał Wojtan
• 1979-1981: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy – Dezydery Chłapowski
• 1980
  • Kontrakt – Piotr
  • W biały dzień – Radziejowicz
• 1981
  • Cień – Andrzej Korwin
• 1982
  • Epitafium dla Barbary Radziwiłłówny – Anonimus
  • Jeśli się odnajdziemy – Maciek
• 1983
  • Na straży swej stać będę – Janek Klimza
• 1984
  • Przyspieszenie – reżyser Maciek
  • The Ninja Mission – Mason
• 1985
  • Dziewczęta z Nowolipek – Ignacy
  • Przyłbice i kaptury – narrator
  • Rajska jabłoń – Ignacy
• 1987
  • Droga mogiłami znaczona – lektor
  • Klątwa Doliny Węży – Tarnas
  • Komediantka – Henryk Zaleski
  • Polska historia kina
  • Rzeka kłamstwa – Kaj Gozdawa
  • Zabij mnie glino – mężczyzna w windzie
• 1988
  • Kornblumenblau – blokowy Kornblumenblau
  • Oszołomienie – Korowicz
• 1989
  • Nim słońce wejdzie...
  • Kanclerz – Reinhold Heidenstein
  • Modrzejewska – Karol Chłapowski
  • Ostatni prom – Marek Ziarno
  • Żelazną ręką – Reinhold Heidenstein
• 1990
  • Zakład – Marek
• 1991
  • Kuchnia polska (1991-1993) – Jerzy Bergman
  • Kuchnia polska – Jerzy Bergman
• 1992
  • 1968. Szczęśliwego Nowego Roku – Jerzy Bergman
• 1993
  • Dwa księżyce – Jerzy
• 1994
  • Komedia małżeńska – Waldi
  • Nieprzyjaciel – Jakub
• 1995
  • Dzieje mistrza Twardowskiego – dworzanin
  • Ekstradycja – Jerzy, szef UOP
• 1996
  • Ekstradycja 2 – Jerzy, szef UOP
• 1997
  • Kroniki domowe – ojciec
  • Opowieści weekendowe: Ostatni krąg – konferansjer
  • Ucieczka (Szokes) – Ory
  • Lider – czyli jak przewodzić ludziom
• 1998
  • Adama... tajemnice
  • Ekstradycja 3 – Jerzy, szef UOP
  • Życie pośmiertne Adama Mickiewicza – lektor
• 1999
  • Pan Tadeusz – Adam Mickiewicz
  • Wszyscy moi bliscy (Vsichni moji blizci) – Leo
• 2000
  • Przeprowadzki – doktor Zygfryd Reutt
  • Teatr
  • Twarze i maski – reżyser Wieluński
  • Zakochani
  • Dom – Prezes Radiokomitetu
• 2001
  • Marszałek Piłsudski – Kapitan Ignacy Boerner
  • W kogo ja się wrodziłem – Ryszard Lechotycki
  • W pustyni i w puszczy – Linde
  • W pustyni i w puszczy (serial) – Linde
• 2002
  • Sfora: Bez litości – Starewicz
  • Sfora – Starewicz
• 2003
  • Tak czy nie? – Jerzy Barniłowski
• 2004
  • Oficer − Kierowca Taksówki (odc.12, niewymieniony w napisach końcowych)
• 2005
  • Rozdroże Cafe – senator
  • Spadek (The Inheritance) – Grzegorz
• 2006
  • Fałszerze – powrót Sfory – Starewicz
• 2007
  • Katyń – ks. Jasiński
  • Z miłości
• 2008
  • Popiełuszko. Wolność jest w nas – ksiądz kanclerz
  • Senność – psychiatra
• 2009
  • Mniejsze zło – ksiądz
  • Moja krew – lekarz neurolog
• 2013
  • Sierpniowe niebo. 63 dni chwały – jako profesor Szapiro

Polski dubbing

• 1973: Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków ∼ jako narrator
• 1973: Wielka miłość Balzaka ∼ jako poeta Lesiński w salonie Hańskich w Wiedniu
• 1976: Pogoda dla bogaczy ∼ jako Rudy Jordache
• 1977: Anna Karenina ∼ jako hrabia Aleksy Wroński
• 1986: Piotr Wielki ∼ jako Piotr I
• 1987: Na srebrnym globie ∼ jako Tomasz
• 1987: Dawni kronikarze zapisali... ∼ jako Lektor
• 1995: Akwarium, czyli samotność szpiega ∼ jako Amerykanin zwerbowany przez Suworowa
• 1998: Magiczny miecz – Legenda Camelotu ∼ jako król Artur
• 2000: Baldur’s Gate II: Cienie Amn ∼ jako Jon Irenicus
• 2002: Psie serce ∼ jako Platon
• 2003: August Kardynał Hlond ∼ jako Lektor
• 2003: Nawiedzony dwór ∼ jako Gracey
• 2005: Jan Paweł II ∼ jako Karol Wojtyła/Jan Paweł II
• 2005: Siostry Lilpop i ich miłości ∼ jako Lektor
• 2006: Zniewolony teatr ∼ jako narrator
• 2006: Boskie oblicze ∼ jako narrator
• 2006: Tryptyk rzymski ∼ jako narrator
• 2008: Fallout 3 ∼ jako prezydent John Henry Eden

Dyskografia

• 1988: Bajki Natalki (wyd. Polskie Nagrania „Muza”)
• 2011: Strofy życia (wyd. SOLITON)

Odznaczenia i nagrody

• Nagroda im. Leona Schillera przyznawana przez SPATiF dla młodego aktora (1976)
• Srebrny Krzyż Zasługi (1977)
• nagroda aktorska na KSF „Młodzi i Film” w Koszalinie za film Kontrakt (1981)
• Odznaka Zasłużony Działacz Kultury (1997)
• Złoty Mikrofon (2005) – za wielkie radiowe kreacje w utworach klasyki polskiej i światowej
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi w pracy artystycznej (2005)
• Super Wiktor Specjalny (2006)
• Laureat w konkursie „Mistrz Mowy Polskiej” (2006)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce, za zaangażowanie w walkę o wolność słowa i wolne media, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej (2007)
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)
• Nagroda „Totus” przyznawana z okazji Dnia Papieskiego przez Fundację „Dzieło nowego Tysiąclecia” (2009)
• Wielki Splendor (2009)
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2011, pośmiertnie)

Życie prywatne

Były mąż aktorki Anny Romantowskiej. Ojciec Julii Kolberger.

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Marek Kolberger w bazie IMDb (ang.)
• Krzysztof Marek Kolberger w bazie Filmweb
• Krzysztof Marek Kolberger w bazie filmpolski.pl
• Krzysztof Marek Kolberger w bazie e-teatr.pl
• Krzysztof Kolberger na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
• Krzysztof Kolberger w bazie Akademii Polskiego Filmu