To jest dobry artykuł

Krzysztof Krauze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Krzysztof Krauze
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1953
Warszawa

Data i miejsce śmierci

24 grudnia 2014
Warszawa

Zawód

reżyser, scenarzysta, operator

Współmałżonek

Małgorzata Szurmiej
Ewa Sałacka
Joanna Kos-Krauze

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Krzysztof Krauze (ur. 2 kwietnia 1953 w Warszawie, zm. 24 grudnia 2014 tamże) – polski reżyser, scenarzysta i operator filmowy, komandor Orderu Odrodzenia Polski.

Swoją karierę zaczynał jako reżyser filmów krótkometrażowych (Deklinacja, 1979) oraz dokumentów (Jest, 1984). Sławę twórcy zajmującego się problematyką społeczną zdobył obficie nagradzanymi filmami Dług (1999) oraz Plac Zbawiciela (2006). Realizował też biografie Nikifora Krynickiego (Mój Nikifor, 2004) oraz Bronisławy Wajs (Papusza, 2013). Przy Placu Zbawiciela oraz Papuszy współpracował ze swoją małżonką Joanną Kos-Krauze, która dokończyła po jego śmierci film Ptaki śpiewają w Kigali (2017).

W filmach Krauzego przeważały albo fabularyzowane warianty prawdziwych historii, albo biografie prawdziwych postaci, w których istotną rolę odgrywały wartości chrześcijańskie takie jak empatia, miłosierdzie, przebaczenie. Laureat licznych nagród, między innymi nagrody FIPRESCI na Krakowskim Festiwalu Filmowym (za Deklinację), Złotych Lwów na Festiwalu Polskim Filmów Fabularnych (za Dług i Plac Zbawiciela) oraz Kryształowego Globusa na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach (za Mojego Nikifora).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 2 kwietnia 1953 w Warszawie jako syn aktorki Krystyny Karkowskiej oraz warszawskiego adwokata[1], dyrektora Caritas i założyciela Komitetu do Walki z Gruźlicą[2]. W 1976 ukończył studia na Wydziale Operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. W latach 1978–1983 związany był ze Studiem Małych Form Filmowych Se-Ma-For, natomiast w latach 1983–1985 – ze Studiem Filmowym im. K. Irzykowskiego. W okresie stanu wojennego mieszkał w Wiedniu, gdzie pracował jako sprzątacz, szatniarz i członek ekipy remontowej[3].

Od 1985 do 1995 współpracował z Zespołem Filmowym „Tor”. W 2001 został członkiem Europejskiej Akademii Filmowej, a w 2007 – członkiem Zarządu Głównego Stowarzyszenia Filmowców Polskich. W roku 2008 objął funkcję przewodniczącego Rady Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej[4].

Filmy krótkometrażowe i dokumenty[edytuj | edytuj kod]

Krótkometrażowym debiutem fabularnym Krauzego były Symetrie (1977), po których reżyser nakręcił Elementarz (1978) oraz Dwa listy (1979), aczkolwiek z niechęcią się o nich wypowiadał. Uznanie międzynarodowe początkującemu reżyserowi przyniosła dopiero Deklinacja (1979), dotycząca patologicznej relacji między nadopiekuńczą samotną matką a bezwolnym synem[5]. Za Deklinację Krauze otrzymał Brązowego Lajkonika oraz nagrodę FIPRESCI na Krakowskim Festiwalu Filmowym[5].

Gdy w 1981 wprowadzony został w Polsce stan wojenny, Krauze mieszkał jako emigrant zarobkowy w Austrii oraz we Francji. Powróciwszy w 1983 roku do kraju, w Studiu im. Karola Irzykowskiego bez niczyjego zamówienia nakręcił godzinny dokument Jest (1984), relację ze współczesnej pielgrzymki wielopokoleniowej społeczności na Jasną Górę i dwudziestoletniej walki o wybudowanie kościoła w wiosce, w której społeczność ta mieszka. Dystrybuowany nieoficjalnie film Krauzego okazał się jednym z najważniejszych filmów drugiego obiegu wydawniczego[6].

Filmy fabularne[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze filmy (1988–1999)[edytuj | edytuj kod]

Pełnometrażowym debiutem fabularnym Krauzego był Nowy Jork, czwarta rano (1988), do którego napisał scenariusz razem z Andrzejem Rozesłańcem i Janem Tomczakiem. Historia dwojga zakochanych w sobie młodzieńców marzących o szybkim i nielegalnym dorobieniu się oraz wyjeździe do Stanów Zjednoczonych otrzymała na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych nagrodę za najlepszy debiut, choć zdaniem Tadeusza Lubelskiego cechowała się populistycznym przesłaniem, wyrażonym zresztą w jednym z wywiadów przez samego Krauzego[7]:

Współczesny film znużył się już dydaktyką. Nastąpił zmierzch wiary w ideologię, naukę. Minęły czasy, gdy mówiono z ekranu maksymami filozoficznymi, a ludzie pokornie tego słuchali. Koniec mentorstwa, lekcji wychowawczej. [...] Jeżeli reżyser adresuje dzisiaj film do masowej widowni, musi odpowiedzieć sobie na trzy pytania: Czy jest w moim filmie coś, co chciałaby obejrzeć młodzież? Czy opowiadam zdarzenia poprzez młodych, plebejskich bohaterów? Czy opowiadam w konwencji, którą akceptuje młodzież?[8]

Jednak Nowy Jork, czwarta rano okazał się dla młodego reżysera „katastrofą”; reżyser po latach wspominał swoją rozmowę z Krzysztofem Kieślowskim, gdy spytał reżysera Amatora, „dlaczego pozwolił mi ten film zrobić. Odpowiedział, że nie chciał go zatrzymać, bo bał się, że coś we mnie pęknie. I tak pękło. Przez 8 lat nie stanąłem za kamerą”[4]. W pierwszej połowie lat 90. Krauze realizował jedynie filmy dokumentalne, wśród nich Naukę na całe życie (1993), portret farmakologa Ryszarda Grylewskiego; Spadł, umarł, utonął i Kontrwywiad (1994) o okolicznościach śmierci Stanisława Pyjasa; a także Departament IV (1996) o wydziale Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, który w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej inwigilował Kościół katolicki[9].

Z ustaleń poczynionych przez Krauzego w filmach dokumentalnych wynikły Gry uliczne (1996), film fabularny utrzymany w realiach political fiction i dedykowany gustom młodzieży epoki transformacji ustrojowej w Polsce. Krauze z osobistych pobudek wybrał jako swój temat fikcyjne śledztwo w sprawie śmierci Pyjasa, zamordowanego w 1977 za działalność opozycyjną[10]. Jak twierdził Krauze, wybrał ów temat w ramach „zadośćuczynienia za lata 70., gdy studiowałem w szkole filmowej i nie potrafiłem włączyć się w rodzący się wtedy ruch sprzeciwu. Gdybym wtedy powiedział systemowi «nie», musiałbym rozstać się z myślą o robieniu filmów”[11]. Scenariusz do Gier ulicznych Krauze napisał wraz z dziennikarzem Jerzym Morawskim, ukazując śledztwo za pomocą konwencji teledyskowej, streszczanej przez Lubelskiego następująco: „szybkie tempo opowiadania, pełne atrakcji typowych dla neotelewizji (wstawki animowane) i pokoleniowego obyczaju (clubbing, dyskoteki)”[12]. W role reporterów wikłających się w śledztwo wcielili się debiutujący Redbad Klynstra oraz znany wcześniej z Samowolki Robert Gonera[13]. Gry uliczne zostały uhonorowane Nagrodą Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych[14], ale poczynione w nich ustalenia straciły ważność już w 2001 roku, gdy donosicielem odpowiedzialnym za wydanie Pyjasa okazał się nie znany senator (jak w filmie)[15], lecz przyjaciel Pyjasa i redaktor „Gazety Wyborczej”, Lesław Maleszka[16].

Po realizacji Gier ulicznych Krauzego i Morawskiego zainteresowała sprawa dwóch młodych warszawskich biznesmenów, Artura Brylińskiego i Sławomira Sikory, którzy na początku lat 90. XX wieku byli terroryzowani, torturowani i zastraszani przez gangstera Grzegorza Gmitrzaka, który obiecał im przedtem pomoc w poręczeniu kredytu, a potem wymuszał na nich spłacenie nieistniejącego długu. Nie mogąc znaleźć wsparcia w prokuraturze i policji, w nocy z 8 na 9 marca 1994 dokonali samosądu na Gmitrzaku oraz jego osobistym ochroniarzu, Mariuszu Kłosie. Ich proces sądowy skończył się w listopadzie 1997, zostali skazani na 25 lat więzienia. Tego samego miesiąca Krauze wraz z Morawskim odwiedzili obu skazanych, zbierając materiały mające posłużyć do realizacji filmu, który przyczyniłby się do ich rehabilitacji[17]. Na bazie zebranego materiału powstał scenariusz do kolejnego filmu Krauzego, Długu (1999). Role ekranowych postaci, których pierwowzorami stali się Bryliński i Sikora, odegrali Robert Gonera i Jacek Borcuch. Dług wywołał poruszenie w polskich mediach[18], a z czasem doczekał się miana polskiego odpowiednika Funny Games (1997) Michaela Hanekego[19]; za jego realizację Krauze otrzymał Złote Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, a po latach od jego produkcji wobec Sikory i Brylińskiego zostało zastosowane (decyzją odpowiednio prezydentów Aleksandra Kwaśniewskiego i Bronisława Komorowskiego) prawo łaski[18][20].

Krzysztof Krauze w 2009, na otwarciu 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych

Współpraca z Joanną Kos-Krauze (po 1999)[edytuj | edytuj kod]

Gdy zakończyła się realizacja Długu, Krauze zajął się reżyserią miniserialu telewizyjnego Wielkie rzeczy. Gwałtowną zmianę w jego twórczości zapoczątkowała żona, Joanna Kos-Krauze, która nakłoniła go, aby zainteresował się nakręceniem filmu poświęconego malarzowi-prymitywiście Nikiforowi Krynickiemu. W Moim Nikiforze (2004) brawurową kreację tytułowego malarza stworzyła Krystyna Feldman, aczkolwiek główna uwaga Krauzego skupiła się na postaci Mariana Włosińskiego, niespełnionego artysty, który poświęcił swoją karierę i życie osobiste dla roztoczenia opieki nad bardziej utalentowanym malarzem. Katarzyna Jabłońska z pisma „Więź” pisała, iż Mój Nikifor „to dzieło skończone – od pierwszego kadru po zaskakujący i fascynujący finał, w sensie artystycznym kompletne, a jednocześnie pełne przestrzeni”[21]. Film Krauzego odniósł również sukces międzynarodowy, zdobywając główną nagrodę (Kryształowy Globus) na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Karlowych Warach[22].

Kolejny film Krauzego, zrealizowany już wspólnie z Joanną Kos-Krauze, Plac Zbawiciela (2006) również powstał na podstawie reportażu opublikowanego na łamach „Super Expressu”, opisującego losy porzuconej przez męża kobiety z Warszawy, która próbowała odebrać życie sobie oraz dwóm kilkuletnim synom (została odnaleziona niedaleko placu Zbawiciela i odratowana wraz z dziećmi)[23]. Para reżyserów obsadziła w roli matki Jowitę Budnik; rolę jej męża odegrał Arkadiusz Janiczek, podczas gdy wrogą jej teściową zagrała Ewa Wencel. Plac Zbawiciela został pozytywnie oceniony przez polskich krytyków; Tadeusz Sobolewski twierdził, że dzieło małżeństwa Krauze jest „najważniejszym filmem polskim ostatnich lat”[24], podczas gdy Kazimiera Szczuka odczytywała film jako utwór o pogardzanej pracy kobiet w gospodarstwach domowych, „degradacji i wykluczeniu z rynku pracy”, a także prorodzinnej polityce kryjącej w sobie brutalność skierowaną przeciwko kobiecości[25]. Plac Zbawiciela został nagrodzony kolejnymi Złotymi Lwami[26]. W 2009 Krauze przewodniczył jury 34. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych[27].

Papusza (2013), kolejna produkcja małżeństwa Krauze, poświęcona została romskiej poetce Bronisławie Wajs. Zmagała się ona z ostracyzmem swojej społeczności, gdy przetłumaczony i opublikowany przez Jerzego Ficowskiego tomik poezji Wajs został uznany przez Romów za przejaw zdrady ich tajemnicy[28]. Ewelina Wejbert-Wąsiewicz pisała, iż „z perspektywy feministycznej Papusza to film o kobiecie, która wystąpiła przeciw obowiązującym w jej społeczności normom, miała silną potrzebę tworzenia i determinację wewnętrzną”[29]. Był to ostatni film ukończony przez Krzysztofa Krauzego; w trakcie realizacji utworu Ptaki śpiewają w Kigali (2017) o ludobójstwie w Rwandzie reżyser zmarł, a film dokończyła jego małżonka[30].

Niezrealizowane projekty[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec swojego życia Krzysztof Krauze planował zrobić film biograficzny na temat Czesława Niemena, co zaproponowała mu wdowa po wokaliście – Małgorzata Niemen[31]. Rozważał też nakręcenie wraz z żoną filmu pt. Maestro, w założeniu opartego na książce Marcina Kąckiego pod tym samym tytułem o śledztwie w sprawie molestowania nastoletnich chórzystów w chórze Polskie Słowiki[32]. Śmierć Krauzego spowodowała, że żaden z tych projektów nie doszedł do skutku[33].

Styl filmowy[edytuj | edytuj kod]

Łukasz Maciejewski na łamach „Polityki” streszczał metodę pracy reżyserskiej Krzysztofa Krauzego słowami, iż temu ostatniemu „obce jest tempo Woody’ego Allena. Każdy projekt przygotowuje latami, dopracowuje detale, dyskutuje z ekipą, w tym czasie powstają kolejne wersje scenariusza”[34]. Marcin Mindykowski z „Kina” pisał, że twórczość Krzysztofa Krauzego cechuje się „wiarą w rzeczywistość i wiarą w człowieka”:

Za tą pierwszą stało trafne rozpoznanie – poczynione na długo przed falą popularności literatury faktu – że wydarzenia zaczerpnięte z realnego życia mają w sobie potencjał angażujących i bliskich widzowi opowieści, a przy tym niosą trudną do uzyskania w czystej fikcji prawdę i wiarygodność. Z kolei wiara w człowieka – choć wyznawana przez reżysera bez naiwności i złudzeń – sprawiła, że tworzył kino nie tylko uważne i wrażliwe społecznie, ale po prostu głęboko humanistyczne[35].

Mindykowski zwrócił uwagę, że najważniejsze filmy nakręcone przez Krauzego hołdowały wrażliwości Bohumila Hrabala i Franza Kafki, a zarazem „były albo fabularyzowanymi wariantami historii opartych na faktach, albo biografiami prawdziwych postaci”, w których ważną rolę odgrywają chrześcijańskie wartości: „miłosierdzie, empatia, solidarność, przebaczenie, możliwość odkupienia win”[36]. Sebastian Jagielski lokował twórczość Krauzego oraz jego ostatniej małżonki w tradycji realizmu społecznego spod znaku Mike’a Leigha[37].

Poglądy[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Krauze był zwolennikiem transformacji ustrojowej w Polsce po 1989 roku, ale z przerażeniem obserwował jej dalekosiężne następstwa. Jak twierdził w 2009 roku, „«„Solidarność”» rozumiałem jako emanację tolerancji i demokracji. Byłem zdziwiony, gdy po 1989 r. pod tym szyldem wypłynęła skrajna prawica”. Krauze ze sceptycyzmem wyrażał się o wiecowej polityce przedstawicieli solidarnościowej prawicy: „Człowiek, który sięga po tubę, zaczyna kierować się reakcjami tłumu. [...] A gdy już nadchodzi czas budowania państwa i tworzenia prawa, wiecowa psychologia przestaje się sprawdzać. Potrzeba wtedy ciszy, spokoju, subtelności”[11].

W 2009 roku Krauze wziął udział w bojkocie Telewizji Polskiej, której prezesem był wówczas uznawany za antysemitę Piotr Farfał[38]. Równocześnie protestował przeciwko próbom marginalizacji mediów publicznych przez rządzącą wówczas w Polsce Platformę Obywatelską[39]. Krauze postulował całkowite odpolitycznienie mediów publicznych, albowiem „telewizja w istocie rzeczy jest dla przeciętnego widza przewodnikiem, może rozładowywać napięcia, zapobiegać konfliktom”[40]. W 2011 roku był jednym z sygnatariuszy listu do kolejnego prezesa TVP Juliusza Brauna, protestując przeciwko zwolnieniu dyrektora TVP Kultura Krzysztofa Koehlera[41].

Życie prywatne, choroba, śmierć[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Krauze w 2012

Krzysztof Krauze był żonaty czterokrotnie. Nie ujawniał, kim była jego pierwsza małżonka, jednak jego małżeństwo zawarte w 1974 rozpadło się po dziewięciu miesiącach. Drugą żoną reżysera w latach 1979–1983 była aktorka Ewa Sałacka, natomiast trzecią, w latach 1983–1999 – Małgorzata Szurmiej, córka dyrektora Teatru Żydowskiego w Warszawie, z którą miał córkę Sarę Karolinę. Od 2005 aż do swej śmierci był żonaty z reżyserką i scenarzystką Joanną Kos-Krauze[1][2].

Od 2006 Krauze chorował na raka prostaty[42][43], bagatelizował jednak swoją chorobę. Dopiero po 2009, gdy miał „przerzuty w kościach”, przyznawał się do swoich zaniedbań: „To nie jest tak, że ja tego raka dostałem w genach albo żyłem w jakimś zatrutym środowisku, tylko po prostu paliłem papierosy. Nie piłem wody z ołowiem, tylko piłem wino. To jest mój styl życia, to ja to wybrałem”[44]. W „Gazecie Wyborczej” deklarował się jako zwolennik eutanazji: „Śmierć to czasami jedyne lekarstwo na życie. Chcę mieć do niego prawo”[44].

Zmarł 24 grudnia 2014 roku po ośmioletniej walce z nowotworem[33], został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim w Kazimierzu Dolnym[45].

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Reżyser Scenarzysta Uwagi
1976 Pierwsze kroki T etiuda szkolna
1977 Symetrie T T film animowany
1978 Elementarz T T film animowany
1979 Dwa listy T T film animowany
Deklinacja T T film krótkometrażowy
1980 Praktyczne wskazówki dla zbieraczy motyli T T film krótkometrażowy
1981 Dzień kobiet T T film krótkometrażowy
1984 Jest T film dokumentalny
Robactwo T film dokumentalny
1988 Nowy Jork, czwarta rano T T
1993 Nauka na całe życie T T film dokumentalny
1994 Spadł, umarł, utonął T film dokumentalny
Ogrody Tadeusza Reichtsteina T film dokumentalny
1996 Gry uliczne T T
Departament IV T T film dokumentalny
1997 Stan zapalny T T film dokumentalny
1999 Dług T T
2000 Wielkie rzeczy T T miniserial
2004 Mój Nikifor T T
2006 Plac Zbawiciela T T współreżyser Joanna Kos-Krauze
2013 Papusza T T współreżyser Joanna Kos-Krauze
2017 Ptaki śpiewają w Kigali T T współreżyser Joanna Kos-Krauze

Nagrody[edytuj | edytuj kod]

Rok Film Festiwal/organizator Nagroda[46]
1979 Dwa listy Konfrontacje „Młodzi za i przed Kamerą” w Białymstoku Nagroda
1980 Praktyczne wskazówki dla zbieraczy motyli Nagroda Dziennikarzy
Deklinacja Krakowski Festiwal Filmowy Nagroda FIPRESCI
Brązowy Lajkonik
1984 Jest „Kultura” Nagroda
„Solidarność” Nagroda Kulturalna „Solidarności”
Młode Kino Polskie w Gdańsku II Nagroda w kategorii filmu krótkiego
1986 Robactwo III Nagroda w kategorii filmu krótkiego
1988 Nowy Jork, czwarta rano III Nagroda w kategorii filmów fabularnych
Przyjaciele Chińskich Ręczników Nagroda
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Nagroda za debiut reżyserski
1996 Gry uliczne Nagroda Specjalna Jury
miesięcznik „Machina” Machiner za najlepszy film polski
1997 Tarnowska Nagroda Filmowa Grand Prix
Nagroda Publiczności
1999 Dług Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Złote Lwy
Nagroda Publiczności
Klub Krytyki Filmowej Stowarzyszenia Filmowców Polskich Złota Taśma w kategorii filmu fabularnego
Festiwal „Najnowsze Kino Polskie” we Wrocławiu Nagroda Główna
2000 Wielkie rzeczy Stowarzyszenie Filmowców Polskich Nagroda za „twórcze przedstawienie współczesności”
Dług Lubuskie Lato Filmowe Nagroda Organizatorów im. Juliusza Burskiego
miesięcznik „Machina” Machiner w kategorii film masowy
Polskie Nagrody Filmowe Orzeł za najlepszy film
Orzeł za najlepszą reżyserię
Orzeł za najlepszy scenariusz
tygodnik „Polityka” Paszport „Polityki”
Tarnowska Nagroda Filmowa Nagroda Jury Młodzieżowego
Nagroda Publiczności
Nagroda Specjalna „Srebrna Statuetka Leliwity”
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” Nagroda Główna „Jańcio Wodnik” za najlepszy film fabularny
Koło Piśmiennictwa Filmowego Stowarzyszenia Filmowców Polskich Złota Taśma w kategorii filmu polskiego
2001 Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Filadelfii Nagroda za reżyserię
2005 Mój Nikifor Panorama of European Cinema Film Festival Nagroda FIPRESCI
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago Grand Prix „Złoty Hugo”
Festiwal Filmowy w Denver Nagroda im. Krzysztofa Kieślowskiego
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach Nagroda Główna „Kryształowy Globus”
Wyróżnienie Specjalne „Don Kichot”, nagroda FICC
Nagroda „Kryształowy Glob” za reżyserię
Multimedia Festiwal Filmów Optymistycznych „Happy End” we Wrocławiu Nagroda w kategorii fabuła
2006 Festiwal Filmów Polskich w Los Angeles Nagroda „Hollywood Eagle Award”
Plac Zbawiciela Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Złote Lwy
Nagroda Dziennikarzy
Nagroda Prezesa Zarządu Telewizji Polskiej
Nagroda Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej za „szczególną wrażliwość społeczną”
2007 Polskie Nagrody Filmowe Orzeł za najlepszy film
Orzeł za najlepszą reżyserię
TVP Kultura Nagroda w kategorii film
China Golden Rooster & Hundred Flowers Film Festival Nagroda za najlepszą reżyserię
Koła Piśmiennictwa Filmowego Stowarzyszenia Filmowców Polskich Złota Taśma w kategorii filmu polskiego
Ogólnopolski Festiwal Sztuki Filmowej „Prowincjonalia” Nagroda Główna „Jańcio Wodnik” za najlepszy film fabularny
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid Srebrny Kłos
Tarnowska Nagroda Filmowa Nagroda Publiczności
Nagroda dziennikarzy radiowych
2008 Seattle Polish Film Festival Nagroda dla najlepszego dramatu
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Trieście Nagroda Główna
2009 International Images Film Festival for Women Nagroda za scenariusz
2013 Papusza Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Valladolid Nagroda Jury Młodzieżowego
Nagroda za reżyserię
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Salonikach Nagroda w sekcji „Open Horizons”
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Karlowych Warach Wyróżnienie Specjalne Jury
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Złote Kociaki
Nagroda Festiwali i Przeglądów Filmu Polskiego za Granicą
Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce Nagroda Krytyków Chicagowskich
2014 Międzynarodowy Festiwal Filmów Historycznych w Waterloo Nagroda za reżyserię
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Urugwaju Nagroda FIPRESCI
Nagroda Jury Młodzieżowego
Nagroda Publiczności
Nagroda SIGNIS
Tarnowska Nagroda Filmowa Grand Prix
Nagroda Jury Młodzieżowego
Istanbul Film Festival Nagroda Specjalna Jury
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Pune Nagroda dla najlepszego filmu
Nagroda za reżyserię
Festiwal Filmowy im. Krzysztofa Komedy w Ostrowie Wielkopolskim Grand Prix Komeda
The New York Polish Film Festival Nagroda Publiczności
Lubuskie Lato Filmowe Złote Grono
Międzynarodowy Festiwal Kina Niezależnego „Off Camera” Wyróżnienie Specjalne w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych
Kozzi Gangsta Festiwal w Kargowie Nagroda dla najlepszego filmu
TVP Kultura Gwarancja Kultury
2016 Ptaki śpiewają w Kigali Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Locarno Nagroda „First Look” dla filmu polskiego w fazie postprodukcji
2017 Central and Eastern European Film Festival „CinEast” w Luksemburgu Grand Prix
Festiwal Polskich Filmów Fabularnych Srebrne Lwy
Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago „Srebrny Hugo” za reżyserię
2018 The New York Polish Film Festival Nagroda „Ponad Granicami” im. Krzysztofa Kieślowskiego

Odznaczenia, wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

Krzysztof Krauze został uznany w 1997 przez redakcję dziennika „Życie” za „Człowieka Roku”. W 2005 otrzymał nagrodę „Wielkiego FeFe” na 12. Festiwalu Filmowym „FeFe Felliniada” w Warszawie, a w 2013 – nagrodę Złotego Glana przyznaną przez kino „Charlie” w Łodzi[46]. W 2010 otrzymał „Koronę Sandomierską” oraz tytuł Reżysera NieZwykłego na Festiwalu Filmów-Spotkań NieZwykłych w Sandomierzu. W 2011 odznaczony został Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski[47][48]. W 2015 roku prezydent Bronisław Komorowski odznaczył go pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w twórczości artystycznej i za zasługi w promowaniu polskiej sztuki filmowej w świecie[49].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Tygodnik Życie na Gorąco nr 3, 15 stycznia 2015, s. 30–31.
  2. ↑ a b Lubelska 2007 ↓.
  3. ↑ Sylwia Milan: Wszystko na jedną kartę. Poznań: Publicat, 2008, s. 56–57. ISBN 978-83-245-1503-5.
  4. ↑ a b Nawój 2013 ↓.
  5. ↑ a b Lubelski 2007 ↓, s. 196–197.
  6. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 198–200.
  7. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 202–203.
  8. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 201.
  9. ↑ Pierwsza rocznica śmierci Krzysztofa Krauze, Polski Instytut Sztuki Filmowej, 23 grudnia 2015 [dostęp 2020-08-27] (pol.).
  10. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 203–204.
  11. ↑ a b Kalukin 2009 ↓.
  12. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 204.
  13. ↑ Gry uliczne, Telewizja Polska, 21 czerwca 2015 [dostęp 2020-08-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-27].
  14. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 206.
  15. ↑ Gry uliczne w bazie filmpolski.pl
  16. ↑ Zob. film Trzej kumpli w bazie filmpolski.pl
  17. ↑ Lubelski 2007 ↓, s. 207–208.
  18. ↑ a b Lubelski 2007 ↓, s. 208.
  19. ↑ Zwierzchowski 2008 ↓.
  20. ↑ Szaniawski 2010 ↓.
  21. ↑ Jabłońska 2004 ↓, s. 120–121.
  22. ↑ „Mój Nikifor” zwycięzcą w Karlowych Warach, RMF24, 9 lipca 2005 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  23. ↑ Szczuka 2011 ↓, s. 191.
  24. ↑ Sobolewski 2006 ↓.
  25. ↑ Szczuka 2011 ↓, s. 204.
  26. ↑ „Złote Lwy” dla filmu „Plac Zbawiciela”, RMF24, 16 września 2006 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  27. ↑ Sendecka 2009 ↓.
  28. ↑ Wejbert-Wąsiewicz 2016 ↓, s. 124–125.
  29. ↑ Wejbert-Wąsiewicz 2016 ↓, s. 135.
  30. ↑ Krukowska 2016 ↓.
  31. ↑ Krauze nakręci film o Niemenie. „To jest temat, który chcemy robić”, „Gazeta Wyborcza”, 10 września 2013 [dostęp 2022-09-24].
  32. ↑ Żytnicki 2014 ↓.
  33. ↑ a b Zmarł Krzysztof Krauze. Przegrał walkę z nowotworem, TVP Info, 24 grudnia 2014 [dostęp 2014-12-24].
  34. ↑ Maciejewski 2013 ↓.
  35. ↑ Mindykowski 2017 ↓, s. 22.
  36. ↑ Mindykowski 2017 ↓, s. 23–25.
  37. ↑ Jagielski 2006 ↓, s. 54–57.
  38. ↑ Stróżyk 2009 ↓.
  39. ↑ Krauze o radach nadzorczych TVP i PR: to dziwne twory, Dziennik Gazeta Prawna, 31 lipca 2009 [dostęp 2020-08-10].
  40. ↑ TVP to piramida korporacyjnego strachu, TVN24, 22 września 2009 [dostęp 2020-08-10].
  41. ↑ Osobistości świata kultury pytają Brauna o zmiany kadrowe w TVP Kultura, dzieje.pl [dostęp 2020-08-10] (pol.).
  42. ↑ Zmarł Krzysztof Krauze.. tvn24.pl, 24 grudnia 2014.
  43. ↑ Szabłowski 2010 ↓.
  44. ↑ a b Piotrowicz 2019 ↓.
  45. ↑ Dziś pogrzeb Krzysztofa Krauzego. Reżyser spocznie w Kazimierzu Dolnym, TVN24, 7 stycznia 2015 [dostęp 2020-09-03].
  46. ↑ a b Krzysztof Krauze w bazie filmpolski.pl
  47. ↑ Prezydent odznaczył ludzi kultury, Oficjalna Strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 17 stycznia 2011 [dostęp 2020-09-03].
  48. ↑ Prezydent wręczył odznaczenia na Zamku Królewskim, Oficjalna Strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, 3 maja 2011 [dostęp 2020-09-03].
  49. ↑ Reżyser Krzysztof Krauze pochowany w Kazimierzu Dolnym. Dzieje.pl, 2015-01-07. [dostęp 2020-09-03].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Katarzyna Jabłońska, Nikifor... i inni, „Więź” (553), 2004, s. 119–123.
  • Sebastian Jagielski, Kino zamknięte na świat, „Kino”, 40 (12), 2006, s. 54–57.
  • Rafał Kalukin, Krauze: Ucieczka od wolności, „Gazeta Wyborcza”, 4 czerwca 2009 [dostęp 2020-08-10].
  • Magdalena Krukowska, Pomysły przynosi życie, „Forbes”, 30 czerwca 2016 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  • Krystyna Lubelska, Krauze Krzysztof, „Polityka”, 7 marca 2007 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  • Tadeusz Lubelski, Krzysztof Krauze – młodszy brat kina moralnego niepokoju, [w:] Grażyna Stachówna, Bogusław Zmudziński (red.), Autorzy kina polskiego, t. 3, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2007, s. 197–220.
  • Łukasz Maciejewski, Krzysztof Krauze i jego „Papusza”, „Polityka”, 2013 [dostęp 2020-08-10].
  • Marcin Mindykowski, Pokazywał życie tak gorące, że aż parzy w ręce, „Kino”, 52 (9), 2017, s. 22–25.
  • Ewa Nawój, Krzysztof Krauze, Culture.pl, lipiec 2013 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  • Paweł Piotrowicz, Świat utracony. Mija piąta rocznica śmierci Krzysztofa Krauzego, Onet Kultura, 23 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-02] (pol.).
  • Magda Sendecka, Krzysztof Krauze przewodniczy Gdyni, „Kino”, 43 (7–8), 2009, s. 103.
  • Tadeusz Sobolewski, „Plac Zbawiciela” – Nie pytaj, skąd to zło, „Gazeta Wyborcza”, 6 września 2006 [dostęp 2019-10-07].
  • Jarosław Stróżyk, Krzysztof Krauze wzywa do bojkotu TVP, „Rzeczpospolita”, 7 kwietnia 2009.
  • Witold Szabłowski, Antyrakowy dekalog Krzysztofa Krauzego, „Gazeta Wyborcza”, 6 września 2010 [dostęp 2020-03-09].
  • Paweł Szaniawski, Artur Bryliński ułaskawiony. „Długo na to czekałem”, „Newsweek”, 16 grudnia 2010 [dostęp 2018-12-21].
  • Kazimiera Szczuka, Plac Zbawiciela Joanny Kos-Krauze i Krzysztofa Krauzego, czyli kobieta jako parias, [w:] Agnieszka Wiśniewska, Piotr Marecki (red.), Kino polskie 1989-2008. Historia krytyczna, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2011, s. 191–204.
  • Ewelina Wejbert-Wąsiewicz, Biografia artystyczna i mit (na przykładzie Papuszy J. Kos-Krauze i K. Krauzego), „Kultura i Edukacja”, 111 (1), 2016, s. 117–139, DOI: 10.15804/kie.2016.01.07 [dostęp 2020-08-02].
  • Piotr Zwierzchowski, Najbardziej przerażająca jest bezsilność, czyli „Dług” i „Funny Games”, „Kwartalnik Filmowy”, 61, 2008, s. 184–199.
  • Piotr Żytnicki, Krauze nakręci film o historii molestowania w Polskich Słowikach, „Gazeta Wyborcza”, 28 lutego 2014 [dostęp 2022-09-24].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Filmy w reżyserii Krzysztofa Krauzego
kręcone indywidualnie
wspólnie z Joanną Kos-Krauze

Krzysztof Krauze (2).jpg

Polskie Nagrody Filmowe za najlepszą reżyserię
1990–1999
2000–2009
2010–2019
2020–2029
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Krzysztof_Krauze&oldid=68300131”