Krzysztof Wędzony
| Imię i nazwisko urodzenia |
Krzysztof Tadeusz Wędzony[1] |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
20 lutego 1955 |
| Data i miejsce śmierci |
19 listopada 2016 |
| Zawód, zajęcie |
neurofarmakolog, |
| Tytuł naukowy |
profesor |
| Odznaczenia | |
| |
Krzysztof Tadeusz Wędzony (ur. 20 lutego 1955 w Krakowie, zm. 19 listopada 2016 tamże) – polski neurofarmakolog i neurobiolog, profesor nauk medycznych, autor niemal stu pięćdziesięciu publikacji naukowych, organizator życia naukowego, członek Polskiej Akademii Umiejętności, w latach 2007–2016 dyrektor Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1980 roku ukończył studia na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Jagiellońskiego[2].
Całe swoje życie zawodowe i karierę naukową związał z Instytutem Farmakologii Polskiej Akademii Nauk w Krakowie[2]. Tam w 1987 roku uzyskał stopień doktora, a następnie w 1998 roku stopień doktora habilitowanego[2]. W 2001 roku został kierownikiem Pracowni Farmakologii i Biostruktury Mózgu Zakładu Farmakologii, a w latach 2003–2006 był zastępcą dyrektora Instytutu Farmakologii PAN do spraw naukowych. Od 2008 był kierownikiem Zakładu Farmakologii[2]. Był członkiem Rady Naukowej Instytutu[3].
W 2006 roku uzyskał tytuł profesora nauk medycznych[2].
Od 2007 roku aż do nagłej śmierci w 2016 pełnił funkcję dyrektora Instytutu Farmakologii PAN[2]. W ocenie jego współpracowników, Krzysztof Wędzony „przyczynił się w istotny sposób do rozwoju Instytutu”[2]. Pod jego kierunkiem Instytut pozyskał grant badawczy Depresja–Mechanizmy–Terapia (DEMETER), przyznany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a finansowany ze środków Unii Europejskiej[2]. Krzysztof Wędzony był również współautorem wniosku, na podstawie którego przyznano Instytutowi status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego[2]. Doprowadził do utworzenia i finansowania międzywydziałowego, interdyscyplinarnego studium doktoranckiego (MOLMED)[2]. Dzięki „jego staraniom Instytut uzyskał duży grant na cele inwestycyjne i remontowe, dzięki któremu powstało w nim pięć innowacyjnych pracowni badawczych i przeprowadzono kapitalny remont jego infrastruktury”[2].
Swoje badania prowadził w szeregu ośrodków naukowych w różnych krajach, m.in. w Instytucie Badań Mózgu w Amsterdamie (Holandia), Instytucie Medycyny Doświadczalnej Maxa Plancka w Getyndze (Niemcy), Instytucie Farmakologii Doświadczalnej i Klinicznej Uniwersytetu we Freiburgu (Niemcy), Zakładzie Psychologii Uniwersytetu Tuftsa w Bostonie (USA) oraz Ośrodku Badawczym Centralnego Układu Nerwowego firmy farmaceutycznej Boehringer-Ingelheim w Mediolanie (Włochy)[2].
Opublikował jako autor lub współautor niemal sto pięćdziesiąt oryginalnych prac badawczych w recenzowanych czasopismach naukowych, m.in. Journal of Neuroscience, European Journal of Neuropsychopharmacology, European Journal of Neuroscience, Neuroscience[2]. W pracy badawczej zajmował się głównie mechanizmem działania leków przeciwdepresyjnych, neurobiologii i farmakoterapii schizofrenii oraz farmakologii antagonistów receptorów dla pobudzających aminokwasów (NMDA)[2].
Był członkiem Komitetu Neurobiologii Polskiej Akademii Nauk oraz Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN[2], członkiem Rady Naukowej Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej im. M. Mossakowskiego PAN oraz Rady Naukowej Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie[2], przewodniczącym Rady Redakcyjnej czasopisma naukowego Pharmacological Reports[2]. W 2011 roku został wybrany na członka korespondenta Polskiej Akademii Umiejętności[2].
Był promotorem w czterech przewodach doktorskich[1][2].
Udzielał się społecznie jako wiceprzewodniczący Fundacji im. Jadwigi i Janusza Supniewskich przy Instytucie Farmakologii PAN[1]
Zmarł 19 listopada 2016. Został pochowany 25 listopada 2016 na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie[4].
Nagrody i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Nagroda im. Tadeusza Browicza Wydziału Lekarskiego Polskiej Akademii Umiejętności „za cykl prac pod ogólnym tytułem Udział receptorów serotoninowych w regulacji transmisji dopaminergicznej − potencjalne znaczenie dla terapii schizofrenii” (2001)[5];
- Złoty Krzyż Zasługi „za zasługi w pracy naukowej i organizacyjnej” (2005)[6];
- Nagroda Naukowa im. Mikołaja Kopernika (2005)[2];
- Nagroda Sekretarza Naukowego Polskiej Akademii Nauk[2];
- Nagroda Polskiego Towarzystwa Farmakologicznego[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Prof. Krzysztof Tadeusz Wędzony, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2020-05-12].[martwy link]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Edmund Przegaliński, Ryszard Przewłocki. Krzysztof Wędzony (20 II 1955–19 XI 2016). „Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności”. Rok 2016/2017.
- ↑ Pro Memoria − Prof. dr hab. Krzysztof Wędzony. Instytut Farmakologii im. Jerzego Maja PAN. [dostęp 2020-05-12].
- ↑ Nekrolog Krzysztofa Wędzonego opublikowany przez Instytut Farmakologii PAN. Gazeta Wyborcza, 24 listopada 2016. [dostęp 2020-05-12].
- ↑ Laureaci Nagrodu im. Tadeusza Browicza. Polska Akademia Umiejętności. [dostęp 2020-05-12].
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 8, poz. 126
- Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Komitetu Neurobiologii PAN
- Członkowie Komitetu Nauk Fizjologicznych i Farmakologicznych PAN
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Pochowani na cmentarzu Salwatorskim w Krakowie
- Polscy psychofarmakolodzy
- Urodzeni w 1955
- Zmarli w 2016
- Laureaci Nagrody Naukowej im. Mikołaja Kopernika w dziedzinie medycyny