Ksawery Prauss

Ksawery Prauss

Data i miejsce urodzenia	12 listopada 1874 Warszawa
Data i miejsce śmierci	14 grudnia 1925 Arco, Królestwo Włoch
Minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego
Okres	od 17 listopada 1918 do 16 stycznia 1919
Przynależność polityczna	Polska Partia Socjalistyczna
Poprzednik	Antoni Ponikowski (Królestwo Polskie (regencyjne))
Następca	Jan Łukasiewicz
Odznaczenia

Franciszek Ksawery Prauss (ur. 12 listopada 1874 w Warszawie, zm. 14 grudnia 1925 w Arco) – polski polityk, związany z PPS, minister w okresie 1918–1919, senator II RP I kadencji.

Życiorys

Absolwent Petersburskiego Instytutu Technologicznego. Jako działacz niepodległościowy działał w środowisku polskim Petersburga. Od 1895 był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej. W maju 1901 zorganizował w Kijowie tajną drukarnię „Robotnika”. Aresztowany w 1902. Od 1905 do 1906 był członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego PPS. Uwięziony w 1906, skazany na opuszczenie Królestwa Polskiego, wyjechał do Francji.

W czasie I wojny światowej początkowo służył w I Brygadzie Legionów, później działał w Polskiej Organizacji Narodowej, był członkiem Naczelnego Komitetu Narodowego. W 1917 został dyrektorem Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie, zastępując powołanego do wojska właściciela szkoły, Mariana Rychłowskiego.

Od 17 listopada 1918 do 16 stycznia 1919 pełnił funkcję ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego. W 1922 wybrany senatorem jako kandydat PPS.

Jego żoną była Zofia Praussowa, posłanka na sejm RP, żołnierz ZWZ-AK. Córki: Jadwiga Jędrzejowska, zamężna za Henrykiem Jędrzejowskim i Ewa Prauss-Płoska, żołnierz Kedywu Armii Krajowej (oddział dyspozycyjny Komendanta Kedywu „Dysk” – Dywersja i Sabotaż Kobiet), żona Stanisława Płoskiego, matka Zofii Romaszewskiej.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 19 grudnia 1930 za pracę w dziele odzyskania niepodległości.

Upamiętnienie

• ulica na Osiedlu im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi (od 25 IX 1930)

Zobacz też

• Kolonia Praussa

Bibliografia

• Przedmowa i komentarze T. Bohun. W: Tomasz Parczewski: Pamiętniki gubernatora Kronsztadu. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Mówią Wieki”, 2006. ISBN 83-86156-23-6.

Linki zewnętrzne

• Praca K. Praussa pt. W sprawie realizacjii powszechnego nauczania w Królestwie Polskiem w zbiorach Biblioteki Narodowej – wersja cyfrowa w Polona.pl
• Akt chrztu nr 145 z 18 stycznia 1875 r. w Kościele Św. Krzyża w Warszawie