Księga rodzaju narodu ukraińskiego (Prawo Boże)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Okładka wydania z 1921 roku
Mykoła Kostomarow - domniemany autor tekstu

Księga rodzaju narodu ukraińskiego (ukr. Книга буття українського народу, Knyha buttia ukrajinśkoho narodu) – klasyczny tekst ukraińskiego romantyzmu napisany w 1846, najprawdopodobniej autorstwa Mykoły Kostomarowa. Tekst był manifestem rodzącego się ukraińskiego ruchu narodotwórczego[1]. Przesłaniem tekstu jest misja Ukrainy w tworzeniu zrzeszenia państw słowiańskich na podstawach równości i braterstwa. Był on wyrazem słowianofilstwa, obecnego również w myśli rosyjskiej, zarazem carat traktowany był jako przeszkoda na drodze do wolności, traktowanej jako najwyższa wartość.

Autorstwo utworu i czas jego powstania[edytuj | edytuj kod]

Napisany w 1846 najprawdopodobniej autorstwa Mykoły Kostomarowa członka tajnego Bractwa Cyryla i Metodego w Kijowie, adiunkta Uniwersytetu Kijowskiego[2]. Odnaleziony przez policję carską w roku 1847 w trakcie rewizji i aresztowań w kręgu Bractwa Cyryla i Metodego[3].

Tekst jest inspirowany utworem Adama MickiewiczaKsięgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego” (1832) a także Słowami wieszczymi Hugues-Félicité-Robert de Lamennais. Ten ostatni utwór inspirowany był też utworem Adama Mickiewicza. Oryginalny tekst napisano po rosyjsku, ale w obiegu publiczny krążył on po ukraińsku.

Znaczenie utworu[edytuj | edytuj kod]

Miał wpływ m.in. na takich twórców jak Taras Szewczenko. Jest świadectwem oddziaływania romantyzmu polskiego w szczególności Adama Mickiewicza na ukraiński ruch narodotwórczy. W tekście widoczny jest także wpływ romantyzmu niemieckiego w szczególności myśli Johanna Herdera i Friedricha Schlegla oraz utopistów francuskich takich jak Saint-Simon.

Wydania i tłumaczenia[edytuj | edytuj kod]

Księga rodzaju narodu ukraińskiego funkcjonuje dotychczas w języku ukraińskim oraz w tłumaczeniu angielskim[4] Istnieje polskie niepublikowane dotychczas w krytycznym wydaniu tłumaczenie na użytek wykładów w Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego. Sam tytuł utworu Władysław Serczyk tłumaczy na Ksiegi bytu narodu ukraińskiego. Tekst angielski używa jednak słowa Genesis, które odpowiada też językowi polskiemu epoki romantyzmu, biorąc pod uwagę np. tytuł utworu Juliusza Słowackiego Genezis z Ducha. Możliwe jest też tłumaczenie Księga rodzaju narodu ukraińskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Stefan Kozak, U źródeł romantyzmu i nowożytnej myśli społecznej na Ukrainie, Ossolineum, 1978.
  2. Władysław A.Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 2009, s. 178-179, ISBN 978-83-04-04938-3.
  3. W.Woźniak, Kryryło-Nefodijiwskie Bractwo, Lviv 1921.
  4. The Books of the Genesis of the Ukrainian People, [w:] Ralph Lindheim and George S.N. Lucky (wyd.), Towards an Intellectual History of Ukraine: An Antolology of Ukrainian Thought from 1710 to 1995, Toronto: University of Toronto Press, 1996, s. 94-100, ISBN 0-8020-7855-9.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stefan Kozak, U źródeł romantyzmu i nowożytnej myśli społecznej na Ukrainie, Ossolinuem 1978.
  • W. Wozniak, Kyryło-Mefodijiwskie Bractwo, Lwiw 1921.
  • K. Kostiw, Knyhy buttia ukrajińskoho narodu, Toronto 1980
  • Władysław A.Serczyk, Historia Ukrainy, Wrocław 2009

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]