Kto przyprowadził Doruntinę?

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kto przyprowadził Doruntinę?
Kush e solli Doruntinën
Autor

Ismail Kadare

Typ utworu

powieść

Data powstania

1979

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Albania

Język

albański

Data wydania

1979

Wydawca

Shtepia Botuese Naim Frashëri

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1991

Wydawca

Wydawnictwo Kurpisz

Przekład

Anna Laurent

Kto przyprowadził Doruntinę? (alb. Kush e solli Doruntinën) – powieść albańskiego pisarza Ismaila Kadare. Po raz pierwszy została wydana w roku 1979. Polski przekład powieści, dokonany z języka francuskiego przez Annę Laurent i wydany w 1991 r., był trzecim przekładem powieści Kadarego na język polski.

Opis fabuły[edytuj | edytuj kod]

Powieść Kadare nawiązuje do średniowiecznej przeszłości Albanii, w której rozgrywają się wydarzenia związane z legendą o Konstantynie i jego siostrze Doruntinie. Spośród dziesięciorga dzieci starej Albanki została przy życiu tylko jej córka Doruntina i syn Konstantyn. Córka poślubia mężczyznę z dalekich stron, ale matka obawia się o jej los. Wtedy syn Konstantyn składa uroczystą przysięgę, że przyprowadzi siostrę do domu, jeśli tylko matka zechce ją zobaczyć. Przedwczesna śmierć Konstantyna wprowadza matkę w rozpacz. Złorzeczy zmarłemu synowi, że nie dotrzymał besy (przysięgi), choć przysięga w prawie zwyczajowym jest ważniejsza niż śmierć. Ktoś, kto przypomina zmarłego Konstantyna jednak przyprowadza do domu Doruntinę. W powieści Kadare główną rolę odgrywa lokalny urzędnik, kapitan Gjergj Stres, który na polecenie Księcia ma sporządzić raport na temat tajemniczych okoliczności śmierci matki i córki, które zmarły w ciągu jednej październikowej nocy. Krążące plotki o naruszeniu grobu Konstantyna i o kazirodztwie skłaniają Stresa do szczególnej ostrożności, ale i zatuszowania ewentualnego skandalu.

Podobnie jak w innych utworach pisarza z początkowej fazy jego twórczości podstawą jest przekaz folklorystyczny i atmosfera tajemniczości, w której żadne z podstawowych pytań nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Powieść należy do najczęściej tłumaczonych dzieł Ismaila Kadare - doczekała się przekładu na trzynaście języków. Na motywach powieści w 1989 zrealizowano film pod tym samym tytułem (reż. Llazi Sërbo).

Recenzje (w języku polskim)[edytuj | edytuj kod]

  • A. Cebulska, Pytanie, Wprost 1992/6, s.67.
  • Jan Marx, Baśń kryminalna z politycznym morałem, Dziś 1992/9, s.167-170.

Inne tłumaczenia powieści[edytuj | edytuj kod]

  • 1988: Doruntine (ang. tłum. Jusuf Vrioni)
  • 1988: Qui a ramené Doruntine ? (franc. tłum. Jusuf Vrioni)
  • 1988: Vem förde hem Doruntine? (szw. tłum. Marianne Eyre)
  • 1989: Koj zowede Doruntina (bułg. tłum. Marina Marinowa)
  • 1990: El viaje nupcial (hiszp. tłum. Ramón Sánchez Lizarralde)
  • 1990: Doruntinas Heimkehr (niem. tłum. Joachim Röhm)
  • 1990: Hvem hjemførte Doruntine? (duńs. tłum. Gerd Have)
  • 1990: Hvem fulgte Doruntine hjem? (norw. tłum. Christine Amadou)
  • 1994: Dare ga doruntina o turemodositaka (jap. tłum. Atusi Hiraoka)
  • 1997: Wie bracht Doruntina (niderl. tłum. Roel Schuyt)
  • 1997: چه كسى دورونتين را باز آورد (pers. tłum. Qāsim Sanʻavī)
  • 2011: Kdo přivezl Doruntinu? (czes. tłum. Orkida Borshi)
  • 2016: من أعاد دورونتين؟ : روايه / (arabs. tłum. Anṭwān Abū Zayd)

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]