Kultura w Gdańsku

Gdańsk jest jednym z największych ośrodków kulturalnych w północnej Polsce. Działa tu kilka teatrów, opera, filharmonia, siedem kin i szereg innych instytucji kultury. Gdańsk bezskutecznie ubiegał się o uzyskanie tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku.

Festiwale i imprezy cykliczne

• teatralne: Festiwal Wybrzeże Sztuki, Gdański Festiwal Tańca, Festiwal Szekspirowski, Ogólnopolski Festiwal Sztuk Autorskich i Adaptacji – Windowisko, Festiwal Monodramu Monoblok, Spotkania Trójmiejskich Teatrów Niezależnych (organizowane przez Windę Gdańskiego Archipelagu Kultury);
• muzyki poważnej: Gdański Festiwal Muzyczny, Muzyczne Lato (w tym między innymi: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej w Oliwie, Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej Chóralnej i Kameralnej), Gdański Festiwal Carillonowy, Mozartiana, Solidarity of Arts, Międzynarodowy Bałtycki Konkurs Pianistyczny, Gdańska Jesień Pianistyczna, Festiwal Gdańscy Pianiści Miastu, Gdańskie Dni Wokalistyki Musica Vocale, Wrzeszczańskie Dni Muzyki Organowej;
  • muzyki dawnej: Muzyka w Zabytkach Starego Gdańska (cykl koncertów w ramach Muzycznego Lata), Festiwal Goldbergowski, Festiwal Actus Humanus, cykl Cappella Angelica – Muzyka Aniołów Mariackich, Festiwal EUROPA+/-1700;
  • muzyki współczesnej: Dni Muzyki Nowej, Festiwal NeoArte – Spektrum Muzyki Nowej;
• muzyki jazzowej: Gdańskie Noce Jazsowe, Festiwal Jazz Jantar;
• muzyki świata i muzyki folkowej: Siesta Festival, Festiwal Kultur Świata – Okno Na Świat;
• muzyki alternatywnej i niezależnej: Soundrive Fest (impreza międzynarodowa, jedyny tego typu festiwal na Pomorzu), Space Fest;
• piosenki poetyckiej i poezji śpiewanej: Łagodne Spotkania Muzyczne;
• sztuk wizualnych: Festiwal Malarstwa Monumentalnego Monumental Art (zob. też mural), Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wizualnej Alternativa, Festiwal Narracje – Instalacje i Interwencje w Przestrzeni Publicznej;
• literackie i sztuk pokrewnych: Krakowski Salon Poezji w Gdańsku (cyklicznie kilka razy w roku), Europejski Poeta Wolności, Bałtyckie Spotkania Ilustratorów, Blog Forum Gdańsk (konkurs i konferencja dla blogerów);

Inscenizacja bitwy morskiej

• inne dziedziny sztuki lub interdyscyplinarne: All About Freedom Festival (skupia się na przestrzeniach wolności w sztuce), Międzynarodowy Festiwal Grassomania (inspirowany twórczością Güntera Grassa), Metropolia jest Okey (kilkudniowa impreza prezentująca artystów trójmiejskich – muzyka popularna i alternatywna, literatura popularna oraz teatr tańca), Festiwal Akcept;
• filmowe: Festiwal Filmów i Form Jednominutowych – The One Minutes; EuroShorts – Europejski Festiwal Fabuły, Dokumentu i Reklamy;
• imprezy masowe i plenerowe: Streetwaves (dwa dni eventów artystycznych realizowanych w przestrzeni miejskiej), Jarmark św. Dominika, Festiwal Teatrów Ulicznych Feta, Międzynarodowy Festiwal Gdańsk Dźwiga Muzę (muzyka popularna i warsztaty tańca), Wehikuł Czasu na Twierdzy Wisłoujście (rekonstrukcje historyczne);
• popularnonaukowe: Święto Gdańskiej Nauki – urodziny Jana Heweliusza, Bałtycki Festiwal Nauki, Europejska Noc Naukowców, Festiwal Temperatury im. Daniela Gabriela Fahrenheita;
• wybranych kultur i mniejszości: Bałtyckie Dni Kultury Żydowskiej, Festiwal Kultury Żydowskiej Zbliżenia, Dni Kultury Prawosławnej, Festiwal Wilno w Gdańsku, Dzień Jedności Kaszubów, Biografie Gdańskie – Dni Mniejszości Narodowych;
• muzealne: Noc Muzeów.

Muzea

Dla turystów ważna jest możliwość zwiedzania muzeów, które dokumentują burzliwą przeszłość miasta.

Muzeum Narodowe w Gdańsku

Muzeum Narodowe – Oddział Sztuki Współczesnej – Pałac Opatów

• Muzeum Gdańska
  • Ratusz Głównego Miasta
  • Dwór Artusa
  • Dom Uphagena
  • Wartownia nr 1 na Westerplatte
  • Muzeum Zegarów Wieżowych – kościół św. Katarzyny ul. Wielkie Młyny
  • Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku
  • Muzeum Bursztynu
  • Twierdza Wisłoujście
• Muzeum Narodowe w Gdańsku
  • Oddział Sztuki Dawnej
  • Oddział Zielona Brama
  • Oddział Sztuki Współczesnej – Pałac Opatów
  • Oddział Etnografii – Spichlerz Opacki
  • Gdańska Galeria Fotografii
• Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
  • Spichlerz na Ołowiance
  • Żuraw
  • SS Sołdek
• Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
• Wystawa Drogi do Wolności
• Latarnia Morska Gdańsk Nowy Port
• Izba Pamięci Wincentego Pola w Gdańsku Sobieszewie
• Kuźnia Wodna w Oliwie
• Twierdza Gdańsk
• Muzeum Pedagogiczne
• Muzeum Diecezjalne
• Muzeum Stoczni Gdańskiej ul. Doki 1

Kina

• multipleksy
  • Multikino (10 sal)
  • Kinoplex (8 sal)
  • Cinema City Krewetka (8 sal)
  • Cinema 3D
• kina kameralne
  • Kino Helikon
  • Kino Kameralne
  • Kino Neptun
  • Kino Żak

Teatry

Teatr Wybrzeże

Obecna siedziba klubu Żak, w dzielnicy Wrzeszcz Górny

Miejski Teatr Miniatura

• Teatr Wybrzeże – przez wiele lat jedna z narodowych scen dramatycznych (organizuje też Festiwal Wybrzeże Sztuki)
  • Malarnia
  • Sala Prób 314
• Gdański Teatr Szekspirowski (zob. też Fundacja Theatrum Gedanense, organizuje też Festiwal Szekspirowski)
  • Teatr w Oknie
• scena teatralna klubu ŻAK (organizuje też Gdański Festiwal Tańca)
• Miejski Teatr Miniatura (teatr lalkowy)
  • Gdański Festiwal Impro – Podaj Wiosło (festiwal teatru improwizowanego)
  • Ogólnopolski Festiwal Sztuk Autorskich i Adaptacji – Windowisko (organizowany przez „Windę” Gdańskiego Archipelagu Kultury)
  • Ogólnopolski Festiwal Teatralny MOST (festiwal teatrów amatorskich)
  • Wojewódzki Konkurs Amatorskich Zespołów Teatralnych Szkół Podstawowych (impreza dla dzieci)
• Teatr w Blokowisku (scena działa od połowy 2008 roku w ramach „Plamy” – Gdańskiego Archipelagu Kultury, organizuje też Festiwal Monodramu Monoblok, rezydentem sceny jest Teatr Zielony Wiatrak)
  • Teatr Leśny (scena letnia)
• Teatralna Scena Alternatora (w tym Maybe Theather Company) – instytucja działająca w ramach Akademickiego Centrum Kultury Uniwersytetu Gdańskiego
• Scena Teatralna NOT (impresariat)
• Teatr Wybrzeżak – stowarzyszenie edukacyjno-teatralne (obecnie w zawieszeniu – od 1995 roku sekcja edukacji Teatru Wybrzeże, rozwiązane w 2008 roku)
• inicjatywy prywatne (w tym stowarzyszenia edukacyjne)
  • Teatr Qfer (głównie teatr lalkowy)
  • Stowarzyszenie Teatralne „Ingenium” (stowarzyszenie edukacyjne dla dzieci)

Teatr tańca

W Gdańsku działa kilkanaście grup artystycznych zajmujących się teatrem tańca w tym m.in.

• Teatr Dada von Bzdülöw (przy Teatrze Wybrzeże)
• Bałtycki Teatr Tańca (przy Operze Bałtyckiej)
• Teatr Amareya (przy klubie „Winda” – Gdańskiego Archipelagu Kultury)
• Teatr Tańca i Muzyki Kino Variatino
• Dzikistyl Company
• Teatr Cynada

Kultura muzyczna w Gdańsku

Filharmonia Bałtycka

Opera Bałtycka

Filharmonie i opery

• Polska Filharmonia Bałtycka im. Fryderyka Chopina
• Opera Bałtycka

Inne instytucje i projekty

• Cappella Gedanensis – zespół muzyki dawnej
• SILVA RERUM arte – zespół instrumentów historycznych
• Bałtycka Filharmonia Młodych – projekt Fundacji Sinfonia Artistica Juvenilia dla młodych muzyków w wieku od 15 do 28 lat
• ECEKON – Europejskie Centrum Edukacji Kulturalnej Osób
• Orkiestra Vita Activa

Chóry

Gdańsk to również ważny ośrodek chóralny z bogatą przeszłością, w którym działa kilka grup, w tym między innymi:

• Polski Chór Kameralny – Schola Cantorum Gedanensis
• Akademicki Chór Uniwersytetu Gdańskiego
• Chór Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku
• Chór Politechniki Gdańskiej
• Chór Music Everywhere (dawniej Chór Sceny Muzycznej Gdańsk)
• Gdański Chór Nauczycielski
• Chór Kameralny 441 Hz
• Chór Mieszczan Gdańskich
• Katolickie Stowarzyszenie Śpiewacze i Muzyczne im. Księdza Profesora Józefa Orszulika w Gdańsku

Publiczna edukacja muzyczna

• Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki
• Zespół Szkół Muzycznych
  • Szkoła Muzyczna I st. im. Grażyny Bacewicz w Gdańsku-Wrzeszczu
  • Szkoła Muzyczna II st. im. Fryderyka Chopina w Gdańsku-Wrzeszczu

• 
  Szkoła Muzyczna I st. im. Grażyny Bacewicz przy ul. Dmowskiego 16b
• 
  Szkoła Muzyczna II st. im. Fryderyka Chopina przy ul. Partyzantów 21a

• Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II stopnia im. Feliksa Nowowiejskiego
• Państwowa Szkoła Muzyczna I st. im. Henryka Wieniawskiego w Gdańsku-Oruni

Edukacja artystyczna

Publiczna

• Akademia Sztuk Pięknych
• Ogólnokształcąca Szkoła Baletowa w Gdańsku-Wrzeszczu

Prywatna

• Gdańska Szkoła Artystyczna (dawniej Teatr Znak – Europejski Ośrodek Integracji Twórczej)

Galerie

W Gdańsku działa kilkanaście publicznych i prywatnych galerii sztuki.

• Gdańska Galeria Miejska
  • Gdańska Galeria Miejska 1 – ul. Piwna
  • Gdańska Galeria Miejska 2 – ul. Powroźnicza
  • Gdańska Galeria Güntera Grassa – ul. Szeroka, ul. Grobla 1
• Centrum Sztuki Współczesnej „Łaźnia”
• Galeria Wyspa (zob. też: Instytut Sztuki Wyspa)

Biblioteki

Stary gmach Biblioteki Gdańskiej PAN

Gmach Biblioteki Głównej Uniwersytetu Gdańskiego

• Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego w Gdańsku – 0,73 mln jednostek bibliotecznych (2011), około 30 filii na terenie Gdańska w tym filia Biblioteka Manhattan. Zarejestrowani czytelnicy biblioteki mogą otrzymać Kartę do Kultury, która uprawnia do zniżek w wielu instytucjach kultury działających w Gdańsku i w jego okolicach. Corocznie, pod hasłem Przystanek Książka, biblioteka organizuje obchody Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich (w tym tramwaj literacki)
• Biblioteka Gdańska PAN – 0,8 mln jednostek bibliotecznych
• Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka w Gdańsku – 0,54 mln jednostek bibliotecznych
• biblioteki uczelniane w tym m.in.
  • Biblioteka Główna Uniwersytetu Gdańskiego – 1,3 mln woluminów (stan na 31.12.2008)
  • Biblioteka Główna Politechniki Gdańskiej – 1,2 mln jednostek bibliotecznych
  • Biblioteka Główna Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego – ponad 0,6 mln jednostek bibliotecznych (stan na 31.12.2009)

Inne ważniejsze instytucje kulturalne

• Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku
• Klub Żak
• Gdański Archipelag Kultury
• Instytut Kultury Miejskiej w Gdańsku (organizuje m.in. festiwal i konkurs Europejski Poeta Wolności)
• Pałac Młodzieży w Gdańsku
• Hewelianum

Inne imprezy kulturalne organizowane w Gdańsku

Obecnie organizowane:

• Święto Miasta
• Gdańskie Widowisko Nocy Świętojańskiej (muzyczna impreza plenerowa)
• Święto Pieroga
• Parada Niepodległości

dawniej organizowano też m.in.:

• Festiwal Gwiazd
• Festiwal Polskich Wideoklipów Yach Film
• Festiwal Rzeźby z Piasku
• Gedanit – Mistrzostwa w Poławianiu Bursztynu
• Festiwal Dobrego Humoru
• Światowy Zjazd Gdańszczan

Cykliczne wyróżnienia dla artystów

• Sztorm Roku;
• Splendor Gedanensis – nagrody za wybitne zasługi dla Gdańska w dziedzinie twórczości artystycznej, popularyzacji kultury oraz w dziedzinie mecenatu kultury;
• Nagroda Miasta Gdańska dla Młodych Twórców w Dziedzinie Kultury (dla artystów do 35. roku życia);
• Neptun – od 2006 roku przyznawany polskim i zagranicznym twórcom kultury, którzy pozostawili trwały ślad w historii Gdańska lub promują wartości szczególnie cenione w Gdańsku;
• Pomorskie Nagrody Artystyczne – wyróżnienie przyznawane za osiągnięcia w dziedzinie kultury na obszarze województwa pomorskiego;
• Nagroda Teatralna Marszałka Województwa Pomorskiego.

Budżety wybranych instytucji kulturalnych

Dotacje państwowe do budżetów rocznych wybranych instytucji kulturalnych Gdańska (2013)

Instytucja	Dotacje do budżetu (w mln zł)
Opera Bałtycka	14,1
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska	9,7
Teatr Wybrzeże w Gdańsku	8,5
Gdański Archipelag Kultury	7,0
Instytut Kultury Miejskiej	3,8
CSW Łaźnia	3,8
Miejski Teatr „Miniatura”	2,5
Gdański Teatr Szekspirowski	1,6
Gdańska Galeria Miejska	1,5

Zobacz też

• Kultura w Sopocie
• Kultura w Gdyni
• Sztorm Roku

Linki zewnętrzne

• Pomorze Kultury (teatr)
• Kulturalny Przegląd Tygodnia (wszystkie odcinki wideo dostępne po wybraniu opcji w boksie Cykliczne Programy). pomorska.tv. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-22)].