Kur bankiwa
| Gallus gallus[1] | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
_-_Thailand.jpg) Samiec | |||
 Samica | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kur bankiwa | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kur bankiwa[4], bankiwa[4] (Gallus gallus) – gatunek ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), uważany za dzikiego przodka kury domowej. Udomowiony został ok. 8000 lat temu[5]. Występuje w północno-wschodnich Indiach i południowo-wschodniej Azji.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono kilka podgatunków G. gallus[6][2]:
- G. gallus murghi – północne Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz.
- G. gallus spadiceus – północno-wschodnie Indie do południowych Chin, Półwysep Malajski i północna Sumatra.
- G. gallus jabouillei – południowe Chiny do północnego Wietnamu i północny Laos.
- G. gallus gallus – południowa Mjanma do Indochin.
- G. gallus bankiva – Jawa.
Forma udomowiona:
- G.gallus domesticus – cały świat z wyjątkiem Antarktydy.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała samca 65–75 cm, z czego na ogon przypada 26–28 cm. Samica mierzy 42–46 cm, z czego ogon zajmuje 14–16 cm. Masa ciała samca wynosi około 1 kg, samicy – 0,8 kg. Z kur domowych najbardziej kura bankiwa przypominają zielononóżka kuropatwiana i niektóre kury liliputki[7].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Kur bankiwa zamieszkuje dżunglę i gęste lasy o zwartym podszycie. Wczesnym rankiem ptaki wychodzą z gąszczu, by żerować w otwartych miejscach w lesie lub na śródleśnych polanach. Przebywają w grupach z jednym samcem i kilkoma lub kilkunastoma kurami. Pożywienie stanowią nasiona, owoce i owady[7].
Gniazdo to kupka listowia i trawy. Samica składa 8–12 jaj. Inkubacja trwa około 19 dni. Podobnie jak u kury domowej samiec nie zajmuje się ani inkubacją, ani opieką nad młodymi[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kura bankiwę za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji jest spadkowy[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gallus gallus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Red Junglefowl (Gallus gallus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
- ↑ a b Gallus gallus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PHASIANIDAE Horsfield, 1821 - KUROWATE - PARTRIDGES, PHEASANTS, GROUSE (wersja: 2020-07-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-29].
- ↑ Raman Akinyanju Lawal i inni, The wild species genome ancestry of domestic chickens, „BMC Biology”, 18, 2020, DOI: 10.1186/s12915-020-0738-1, ISSN 1741-7007, PMID: 32050971, PMCID: PMC7014787 [dostęp 2020-08-04].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-29]. (ang.).
- ↑ a b c Albin Łącki: Wśród zwierząt. Ptaki. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 94. ISBN 83-09-01320-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).