Kur bankiwa
| ||
| Gallus gallus[1] | ||
| (Linnaeus, 1758) | ||
_-_Thailand.jpg) Samiec | ||
 Samica | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ptaki | |
| Podgromada | Neornithes | |
| Infragromada | ptaki neognatyczne | |
| Rząd | grzebiące | |
| Rodzina | kurowate | |
| Podrodzina | bażanty | |
| Plemię | Gallini | |
| Rodzaj | Gallus | |
| Gatunek | kur bankiwa | |
| Synonimy | ||
| ||
| Podgatunki | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
Kur bankiwa[4], bankiwa[4] (Gallus gallus) – gatunek ptaka z rodziny kurowatych (Phasianidae), uważany za dzikiego przodka kury domowej. Udomowiony został ok. 8000 lat temu[5]. Występuje w północno-wschodnich Indiach i południowo-wschodniej Azji.
Podgatunki i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniono kilka podgatunków G. gallus[6][2]:
- G. gallus murghi – północne Indie, Nepal, Bhutan, Bangladesz.
- G. gallus spadiceus – północno-wschodnie Indie do południowych Chin, Półwysep Malajski i północna Sumatra.
- G. gallus jabouillei – południowe Chiny do północnego Wietnamu i północny Laos.
- G. gallus gallus – południowa Mjanma do Indochin.
- G. gallus bankiva – Jawa.
Forma udomowiona:
- G.gallus domesticus – cały świat z wyjątkiem Antarktydy.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała samca 65–75 cm, z czego na ogon przypada 26–28 cm. Samica mierzy 42–46 cm, z czego ogon zajmuje 14–16 cm. Masa ciała samca wynosi około 1 kg, samicy – 0,8 kg. Z kur domowych najbardziej kura bankiwa przypominają zielononóżka kuropatwiana i niektóre kury liliputki[7].
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Kur bankiwa zamieszkuje dżunglę i gęste lasy o zwartym podszycie. Wczesnym rankiem ptaki wychodzą z gąszczu, by żerować w otwartych miejscach w lesie lub na śródleśnych polanach. Przebywają w grupach z jednym samcem i kilkoma lub kilkunastoma kurami. Pożywienie stanowią nasiona, owoce i owady[7].
Gniazdo to kupka listowia i trawy. Samica składa 8–12 jaj. Inkubacja trwa około 19 dni. Podobnie jak u kury domowej samiec nie zajmuje się ani inkubacją, ani opieką nad młodymi[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kura bankiwę za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Trend liczebności populacji jest spadkowy[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gallus gallus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b Red Junglefowl (Gallus gallus) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b Gallus gallus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PHASIANIDAE Horsfield, 1821 - KUROWATE - PARTRIDGES, PHEASANTS, GROUSE (wersja: 2020-07-21). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-29].
- ↑ Raman Akinyanju Lawal i inni, The wild species genome ancestry of domestic chickens, „BMC Biology”, 18, 2020, DOI: 10.1186/s12915-020-0738-1, ISSN 1741-7007, PMID: 32050971, PMCID: PMC7014787 [dostęp 2020-08-04].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Pheasants, partridges, francolins (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-29].
- ↑ a b c Albin Łącki: Wśród zwierząt. Ptaki. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988, s. 94. ISBN 83-09-01320-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.