Kusacz rdzawogłowy
| Nothocercus julius[1] | |||
| (Bonaparte, 1854)[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kusacz rdzawogłowy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[6] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Kusacz rdzawogłowy[7] (Nothocercus julius) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczy (Tinamidae), zamieszkujący północno-zachodnią Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Takson po raz pierwszy opisany przez Bonaparte w 1854 roku pod nazwą Tinamus julius[2]. Jako lokalizację holotypu autor wskazał Kolumbię[2]. W rodzaju Nothocercus umieścił go ten sam autor w 1856 roku[3]. Zasugerowano, że populacja peruwiańska może stanowić nieopisany podgatunek różniący się od reszty populacji tego ptaka, lecz stan ten wymaga badań[8]. Takson monotypowy, nie wyróżniono podgatunków[8][9].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Nothocercus: gr. νοθος nothos „fałszywy, nieprawdziwy”; κερκος kerkos „ogon”[10].
- julius: Jules Pierre Verreaux (1808–1873), francuski przedsiębiorca w dziedzinie historii naturalnej[10].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Ptak ten zamieszkuje środkową Kolumbię i skrajnie zachodnią Wenezuelę do Ekwadoru i Peru (południowo-środkowe Cuzco)[8][9][11][12].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 35–41 cm[8]. Ptak o zmiennym ubarwieniu od bardzo rdzawego do oliwkowego lub brązowego. Czubek głowy barwy od kasztanowatej do czarno-brązowej, boki nieco jaśniejsze. Podbródek i gardło koloru białego[8]. Upierzenie szyi i grzbietu od oliwkowo-brązowego do rdzawo-brązowego. Na grzbiecie wąskie, czarne paski. Pokrywy naskrzydłowe ubarwione podobnie do grzbietu z płowymi plamkami. Lotki brązowo-szare[8]. Pierś i dolna część ciała w kolorze gliny lub cynamonowo-brązowa, z tyłu wąskie, czarne paski. Dziób czarniawy, dolna część żuchwy bledsza[8]. Tęczówki ciemnobrązowe. Nogi koloru niebiesko-szarego[8]. Obie płcie ubarwione podobnie. Młodociane osobniki mają na ogół jaśniejsze ubarwienie.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek prawdopodobnie osiadły. Zamieszkuje lasy deszczowe bogate w drzewa paproci i w epifity takie jak bromelie, mchy, porosty i storczyki do wysokości 1700–3400 (głównie powyżej 2300) m n.p.m.[8] Preferuje otwarte tereny z małymi drzewami[8]. Spotykany też w lasach strefy umiarkowanej tuż poniżej linii drzew. Zwykle spotykany pojedynczo lub w małych grupach. Dieta słabo poznana, najprawdopodobniej spożywa nasiona i owoce, uzupełniając to pokarmem zwierzęcym – bezkręgowcami[8].
Rozród[edytuj | edytuj kod]
Sezon rozrodczy w Kolumbii przypada na czerwiec–sierpień[8]. Gniazdo prawdopodobnie na ziemi[8]. Puchate upierzenie piskląt jest podobne do dorosłych z czarnymi znaczeniami na głowie. Brak informacji na temat ilości składanych jaj i wychowu młodych.
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody został zaliczony do kategorii LC (najmniejszej troski)[6]. Globalna wielkość populacji nie jest znana, ale ptak ten opisywany jest jako rzadki[13]. Główne zagrożenie dla tego gatunku stanowi wylesianie i zmiana jego siedliska na grunty rolne. Siedliska na stromych zboczach stosunkowe nienaruszone[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nothocercus julius, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c d Ch.L. Bonaparte. Notes sur les Collections rapportées en 1853, par M. A. Delattre, de son voyage en Californie et dans le Nicaragua. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 38, s. 663, 1854. (fr.).
- ↑ a b Ch.L. Bonaparte. Tableaux paralléliques de l’ordre des Gallinacés. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 42, s. 881, 1856. (fr.).
- ↑ Ch. Chubb. On a new species of Tinamou (Nothocercus salvadorii) from Ecuador. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 33, s. 95, 1914. (ang.).
- ↑ F.M. Chapman. Description of Proposed New Birds from Columbia, Eucador, Peru and Brazil. „American Museum Novitates”. 18, s. 1, 1921. (ang.).
- ↑ a b Nothocercus julius, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Tinamidae Gray,GR, 1840 (1831) - kusacze - Tinamous (wersja: 2018-03-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-08-01].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n V. Gomes, Tawny-breasted Tinamou (Nothocercus julius), version 1.0, [w:] T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020, DOI: 10.2173/bow.tabtin1.01 [dostęp 2020-05-29] (ang.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ratites: Ostriches to Tinamous. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-01]. (ang.).
- ↑ a b Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- ↑ Species factsheet: Nothocercus julius. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-10-11]. (ang.).
- ↑ Denis Lepage: Kusacz rdzawogłowy (Nothocercus julius) (Bonaparte, 1854). Avibase. [dostęp 2014-05-22].
- ↑ Douglas F. Stotz: Neotropical Birds: Ecology and Conservation. Chicago: The University of Chicago Press, 1996. ISBN 0-226-77629-8. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).