Kustosze Ziemi Świętej

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kustosze Ziemi Świętej – najwyżsi przełożeni Kustodii Ziemi Świętej.

Posiadają tytuł „Gwardiana Świętej Góry Syjon”, w odniesieniu do klasztoru w Wieczerniku na Syjonie, który dzisiaj nie znajduje się w rękach braci mniejszych z Kustodii. Kustosze wciąż dopominają się zwrotu swojej własności, utraconej w 1551 na rzecz muzułmanów[1]. W historii kustosze prawnie byli gwardianami wspólnoty franciszkańskiej na Syjonie, kustoszami (ranga niższa niż prowincjał) oraz, jak to jest i dzisiaj, fraktycznymi ministrami prowincjalnymi. Tytuł kustosza jest więc tytułem wynikającym z tradycji, chociaż faktycznie nie zawsze odpowiadał czy odpowiada stanowi prawnemu zgodnie z powszechnie przyjętą w Zakonie Braci Mniejszych nomenklaturą[2].

Pierwszym, który sporządził swego rodzaju listę Kustoszy Ziemi Świętej, był franciszkanin Girolamo Golubovich OFM w dziele Serie cronologica dei reverendissimi superiori di Terra Santa wydanej w Jerozolimie w 1898[3]. Obecny przełożony Kustodii Francesco Patton OFM jest 163. kustoszem. Pierwszych kilkunastu gwardianów na Syjonie i przełożonych Prowincji Zamorskiej nie wlicza się do oficjalnej listy chronologicznej. Nie jest też do tej listy wliczany św. Franciszek z Asyżu, którego Golubovich wymienia jako pierwszego przełożonego misji minorytów w Lewancie. Lista Golubovicha uzupełniona została o dane pochodzące ze Status Descriptivi z 1951 oraz opracowania I Custodi di Terra Santa dal 1937 al 2004 – Appunti di cronaca o. Basilio Talatiniana OFM z 2005[4].

Czasy Królestwa Jerozolimskiego[edytuj | edytuj kod]

Pod koniec tego okresu Jerozolima znalazła się w rękach muzułmańskich. Siedzibą kustosza było Akko, a następnie Cypr[5].

Lp. Imię i nazwisko Kraj pochodzenia Lata
urzędowania 		Uwagi
Św. Franciszek z Asyżu Italia 1219 ustanowienie Prowincji Zamorskiej
Eliasz Bombarone[6] Italia 1219 misja w Syrii
Łukasz[6] Italia ok. 1220 misja w Syrii
Benedykt Sinigardi[7] Italia ok. 1221-1247 błogosławiony
Wit z Kortony Italia przed 1246 misja w Syrii
Jakub Pannizzari z Parmy Italia ok. 1240 gwardian na Syjonie
Henryk z Pizy Italia ok. 1247 gwardian na Syjonie
Jakub z Puy Italia ok. 1266 błogosławiony, męczennik
Andrzej z Bolonii[8] Italia ok. 1270 prowincjał Ziemi Świętej
Bartłomiej ze Sieny[8] Italia ok. 1278 prowincjał Ziemi Świętej
Jan z Parmy[8] Italia koniec XII w. Kustosz Ziemi Świętej
Mateusz[8] Italia 1282 biskup Famagusty
Geleberto[8] Italia 1286 w Akko, Kustosz Ziemi Świętej

Epoka mameluków[edytuj | edytuj kod]

Po upadku Akko w 1291 skończył się okres dominacji krzyżowców w Ziemi Świętej. Władzę przejęli władcy muzułmańscy z Egiptu. Franciszkanie stopniowo starali się utrzymywać obecność w Ziemi Świętej, najpierw jako kapelani na statkach kupieckich, potem w nowych zakładanych przez siebie konwentach. Od 1333 kustosze rezydowali w Jerozolimie na Syjonie, po 1551 w Klasztorze Najświętszego Zbawiciela na Garebie[9].

Lp. Imię i nazwisko Kraj pochodzenia Lata
urzędowania 		Uwagi
Jordan[8] Italia 1306 prowincjał Ziemi Świętej, na Cyprze
Guido[8] Italia 1306 prowincjał Ziemi Świętej, na Cyprze
Bonawentura[8] Italia 1310 prowincjał Ziemi Świętej, na Cyprze
1. Roger Guarini[8] Francja 1310-1328 oraz 1333-1337 gwardian na Syjonie
2. Giovanni di Stefano Italia 1337 gwardian na Syjonie
3. Jakub Norman[10] 1337 prowincjał Ziemi Świętej, na Cyprze
4. Bernardyn z Padwy[10] Italia 1363-1372 prowincjał Ziemi Świętej
5. Antonio di Giacomo[10] Italia 1372 gwardian na Syjonie
6. Mikołaj z Krety 1376
7. Jan 1382
8. Mikołaj z Wenecji[10] Italia 1384
9. Gerardo Calvetti Italia 1388-1395
10. Polo z Wenecji Italia 1395 gwardian na Syjonie
11. Nicolò Coronario 1400
12. Nicolò di Pietro Italia 1405-1414
13. Pascutius Davini de Assisio Italia 1414-1421
14. Giacomo di Antonio Italia 1421
15. Giovanni Belloro Italia 1424-1430
16. Luigi z Bolonii Italia 1430
17. Giacomo Delfino Italia 1434
18. Gandolfo Sycylijczyk Italia 1438-1446
19. Baldassare da Santa Maria Italia 1446
20. Antoni z Mugnano Italia 1455-1462
21. Gabriele Mezzavacca z Bolonii Italia 1462-1463 zmarł w 1463
22. Paolo d’Albenga Italia 1464-1472(?)
23. Francesco z Piacenzy Italia 1467
24. Andrzej z Parmy[11] Italia 1472
25. Jakub z Aleksandrii[11] Italia 1475-1477 zmarł w 1477 w Egipcie
26. Jan Toamcelli[11] 1478-1481
27. Paweł z Canneto[11] Italia 1481 zrezygnował
28. Bernardyn z Parmy[11] Italia 1484-1487
29. Francesco z Perugii[11] Italia 1487 zmarł w trakcie
30. Bernardino Caimi z Mediolanu[11] Italia 1487-1489
31. Bartłomiej z Piacenzy[11] Italia 1489-1493
32. Francesco Suriano[11] Italia 1493-1495
33. Anioł z Foligno[11] Italia 1495-1496
34. Bartłomiej z Piacenzy[11] Italia 1496-1499 drugi raz
35. Antonio Gozze de Regnis Dalmacja 1499-1501
36. Mauro z San Bernardino Italia 1501-1504
37. Luigi z Neapolu Italia 1504-1507
38. Bernardino del Vecchio Italia 1507 zrezygnował
39. Francesco Suriano Italia 1512-1514 drugi raz
40. Nicolò z Tossignano Italia 1514-1517

Epoka turecka[edytuj | edytuj kod]

W 1517 Palestynę zdobyli Turcy. Rozpoczął się okres naznaczony rywalizacją o miejsca święte pomiędzy franciszkanami jako przedstawicielami Kościoła łacińskiego a Patriarchatem prawosławnym faworyzowanym przez władze tureckie. Grecy byli poddanymi imperium osmańskiego, co sytuowało ich na uprzywilejowanej pozycji. Franciszkanie mogli w niektórych okresach liczyć na wsparcie dyplomacji mocarstw europejskich, takich jak np. Francja. Stopniowo prawosławie zyskało nowego protektora w Imperium Rosyjskim[12].

Lp. Imię i nazwisko Kraj pochodzenia Lata
urzędowania 		Uwagi
41. Zenobiusz z Florencji Italia 1517-1518
42. Gabriel Italia 1518-1519
43. Anioł z Ferrary Italia 1519-1528
44. Jan Italia 1528
45. Mario z Messyny Italia 1532 zmarł w trakcie
46. Battista z Maceraty Italia 1532-1535
47. Tomasz z Nursji Italia 1535-1539 zmarł w więzieniu w Damaszku
48. Dionizy z Sarcognano Italia 1541-1543
49. Feliks z Wenecji Italia 1543-1544
50. Jerzy z Bośni Bośnia 1544-1545
51. Feliks z Wenecji Italia 1545-1547 drugi raz
52. Bonaventura Corsetto Dalmacja 1547-1551
53. Bonifacy z Raguzy Dalmacja 1551-1559
54. Antoni z Bergamo Italia 1559-1560
55. Aurelio Griani z Orzinuovi Italia 1560-1562
56. Bonifacy z Raguzy Dalmacja 1564-1565 drugi raz
57. Bernardyn z Collestate Italia 1565-1566
58. Girolamo z Fossato Italia 1566-1568
59. Anioł z Portomaurizio Italia 1568
60. Gian-Francesco d’Arsignano Italia 1568-1571 więziony w 1570
61. Antoni z San Angelo Italia 1571 zmarł w trakcie
62. Jeremiasz z Brescii Italia 1572-1580
63. Jan z Bergamo Italia 1580 zrezygnował
64. Angelo Stella Italia 1581-1583 zmarł w trakcie
65. Paolino Olivoli z Pizy Italia 1584 zmarł po czterech dniach
66. Akursjusz z Quinzano Italia 1584-1586
67. Gian-Battista z Montegiano Italia 1588-1590
68. Francesco ze Spello Italia 1590-1592 zmarł we Włoszech
69. Felice Ranieri z Fratta Italia 1593 zmarł po 15 dniach, pochowany na cmentarzu ormiańskim w Jerozolimie
70. Gian-Francesco z Salandry Italia 1593-1597
71. Ewangelista z Gabbiano Italia 1597-1600
72. Francesco Manerba Italia 1600-1603
73. Cesario z Trino Italia 1603-1608
74. Gaudenzio Saibanti z Werony Italia 1608-1612
75. Anioł z Messyny Italia 1612-1616
76. Basilio Basili z Caprarola Italia 1616-1619
77. Francesco Dulcedo Italia 1619-1620
78. Tomaso Obicini da Novara Italia 1620-1622 zrezygnował w trakcie
79. Francesco Spinelli Italia 1622 zmarł w trakcie
80. Ambroży z Pola Italia 1622-1625
81. Sante z Messyny Italia 1625-1628
82. Diego Campanile Italia 1628-1632 otrzymał Tabor
83. Paolo z Lodi Italia 1632-1635(?)
84. Francesco da Cattaro Dalmacja 1634 zmarł w trakcie
85. Andrea d’Arco Italia 1637-?
86. Pietro Verniero z Montepiloso Italia 1642-1645
87. Francesco Merisi z Como Italia 1645-1648
88. Antoni z Gaety Italia 1648-1651
89. Ambroży z Pola Italia 1651-1652
90. Mariano Morone z Maleo Italia 1652-1657
91. Euzebiusz Zerboni z Valles Italia 1658-1662 zmarł w trakcie
92. Francesco Maria Rhini z Polizio Italia 1664-?
93. Teofilo Testa z Noli Italia 1669-1673
94. Klaudiusz z Lodi Italia 1673-1674 zmarł w drodze do Istambułu
95. Tomasz z Caltagirone Italia 1675
96. Giovanni Bonsignori z Legnano Italia 1675-1678
97. Pier-Marino Sormanni z Mediolanu Italia 1678-?
98. Pier-Antonio Grassi z Cantù Italia 1683-1685 zmarł w trakcie
99. Angelico z Mediolanu Italia 1686-1688
100. Grzegorz z Parghelia Italia 1689-1691
101. Gian-Battista D’Atina Italia 1691-1694
102. Baldassare Caldera z Mediolanu Italia 1695-1697
103. Francesco z Santo Floro Italia 1697-1699
104. Bonawentura z Majori Italia 1701-1705(?)
105. Benedykt z Bari Italia 1704-1705 zrezygnował z powodu choroby
106. Konstantyn Ultorchi z Mediolanu Italia 1705 zmarł po sześciu miesiącach
107. Gaetano Potestà z Palermo Italia 1706-1708
108. Lorenzo Cozza z San Lorenzo Italia 1710-1715 kardynał
109. Giuseppe Maria z Perugii Italia 1716-1719
110. Gian-Filippo z Mediolanu Italia 1720-1722 zmarł w trakcie
111. Jakub z Lukki Italia 1722-1728 kustosz od 1723
112. Andrzej z Montoro Italia 1730-1734
113. Angelico z Gazolo Italia 1735-1740
114. Paolo z Lurino Italia 1740-1743
115. Jakub z Lukki Italia 1743-1744 zrezygnował
116. Dezyderiusz z Casabasciana Italia 1744-1750
117. Prospero Zinelli z Brescii Italia 1751-1754
118. Pius z Mentone Italia 1754-1756
119. Dominik z Wenecji Italia 1756-1761
120. Paolo z Piacenzy Italia 1762-1767
121. Luigi z Bastii Italia 1767-1771 zmarł w trakcie
122. Valeriano Bellandi z Prato Italia 1773
123. Gian-Domenico z Levigliano Italia 1773-1795 mandat 14 lat
124. Placyd z Rzymu Italia 1795-1798
125. Władysław z Viterbo Italia 1798-1801 zmarł w trakcie
126. Zenobio Puccini z Florencji Italia 1801-1804
127. Bonawentura z Noli Italia 1805-1808
128. Giuseppe Maria Pierallini Italia 1808-1811 zmarł w trakcie
129. Hieronim z Osimo Italia 1815 zmarł w trakcie
130. Salvatore Antonio z Malty Malta 1817-1820 zrezygnował
131. Ugolino Cesarini z San Marino Italia 1820 zmarł w trakcie
132. Gian-Antonio z Rogliano Corso Italia 1822-1824 zmarł w trakcie
133. Tomasz z Montasola Italia 1825-1830
134. Francesco z Grotte di San Lorenzo Italia 1831-1834 zrezygnował w trakcie
135. Francesco Saverio Malta 1835-?
136. Perpetuo Guasco z Salero Italia 1838-1840 biskup
137. Cherubino Maria da Cori Italia 1841-1843 zmarł w trakcie
138. Cherubino z Civezza Italia 1843-1847 zrezygnował w trakcie
139. Bernardino Trionfetti z Montefranco Italia 1847-1856 generał franciszkanów, biskup
140. Bonawentura z Solero Italia 1857-1863
141. Serafino Milani Italia 1863-1873
142. Gaudenzio Bonfigli da Matelica Italia 1874-1880
143. Guido Corbelli z Kortony Italia 1880-1886
144. Aurelio Briante z Buia Italia 1886 zrezygnował w trakcie
145. Giacomo Ghezzi z Castelmadama Italia 1888-1894
146. Aurelio Briante z Buia Italia 1894-1900 drugi mandat
147. Frediano Giannini Italia 1900-1906
148. Roberto Razzoli Italia 1906-1913
149. Serafino Cimino Italia 1914-1918
150. Ferdinando Diotallevi[13] Italia 1918-1925

Mandat brytyjski[edytuj | edytuj kod]

W czasie mandatu brytyjskiego – lata 1920-1948 – kustosze rezydowali w Jerozolimie[14].

Lp. Imię i nazwisko Kraj pochodzenia Lata
urzędowania 		Uwagi
151. Aurelio Marotta Italia 1925-1931
152. Nazzareno Jacopozzi Italia 1931-1937
153. Alberto Gori[15] Italia 1937-1949 łaciński patriarcha Jerozolimy

Państwo Izrael[edytuj | edytuj kod]

Siedzibą kustosza nadal pozostaje Klasztor Najświętszego Zbawiciela w Jerozolimie[16].

Lp. Imię i nazwisko Kraj pochodzenia Lata
urzędowania 		Uwagi
154. Giacinto Faccio[17] Italia 1950-1955
155. Angelico Lazzeri[18] Italia 1955-1957 wikariusz generalny
156. Alarico Polidori[19] Italia 1957-1962
157. Lino Cappiello[20] Italia 1962-1968
158. Alfonso Calabrese[21] Italia 1968-1969 oficjalnie nie objął urzędu
159. Erminio Roncari[22] Italia 1969-1974
160. Maurillio Sacchi[23] Italia 1974-1980
161. Ignazio Mancini[24] Italia 1980-1986
162. Carlo Cecchitelli[25] Italia 1986-1992
163. Giuseppe Nazzaro[26] Italia 1992-1998 arcybiskup w Aleppo
164. Giovanni Battistelli[27] Italia 1998-2004
165. Pierbattista Pizzaballa[28] Italia 2004-2016 łaciński patriarcha Jerozolimy
166. Francesco Patton[29] Italia 2016-nadal

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Donato Baldi OFM: W Ojczyźnie Chrystusa. Przewodnik po Ziemi Świętej. Aleksander Kowalski (tłum. i uzupełn.). Wyd. 2. Kraków-Asyż: Franciszkanie, 1993, s. 109.
  2. ↑ Reguła i konstytucje generalne Zakonu Braci Mniejszych. Wrocław: Wydawnictwo św. Antoniego, 2005, s. 149. ISBN 83-88598-60-0.
  3. ↑ Girolamo Golubovich OFM: Serie cronologica dei reverendissimi superiori di Terra Santa. Jerozolima: Tipografia del Convento di S. Salvatore, 1898.
  4. ↑ Basilio Talatinian OFM: I Custodi di Terra Santa dal 1937 al 2004. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (wł.).
  5. ↑ Paolo Acquistapace: Guida biblica e turistica della Terra Santa. Milano: Istituto Propaganda Libraria, 1992, s. 56–57. (wł.).
  6. ↑ a b Abraham Sobkowski OFM. Poczet Kustoszy Ziemi Świętej (1). „„Ziemia Święta””. 1 (61) 2010, s. 6. Kraków: Komisariat Ziemi Świętej. ISSN 1233-5738. 
  7. ↑ Abraham Sobkowski OFM. Poczet Kustoszy Ziemi Świętej (2). „„Ziemia Święta””. 2 (62) 2010, s. 6. Kraków: Komisariat Ziemi Świętej. ISSN 1233-5738. 
  8. ↑ a b c d e f g h i Abraham Sobkowski OFM. Poczet Kustoszy Ziemi Świętej (4). „„Ziemia Święta””. 4 (64) 2010, s. 6. Kraków: Komisariat Ziemi Świętej. ISSN 1233-5738. 
  9. ↑ Pierbattista Pizzaballa OFM: Franciszkańska obecność w Ziemi Świętej. Jerozolima: Franciscan Printing Press, 2011, s. 11.
  10. ↑ a b c d Dariusz Sambora OFM. Poczet Kustoszy Ziemi Świętej (5). „„Ziemia Święta””. 1 (65) 2011, s. 6. Kraków: Komisariat Ziemi Świętej. ISSN 1233-5738. 
  11. ↑ a b c d e f g h i j k Dariusz Sambora OFM. Poczet Kustoszy Ziemi Świętej (8). „„Ziemia Święta””. 4 (68) 2011, s. 6. Kraków: Komisariat Ziemi Świętej. ISSN 1233-5738. 
  12. ↑ Paolo Pieraccini: Gerusalemme, luoghi santi e comunità religiose nella politica internazionale. Bologna: Edizioni Dehoniane, 1996, s. 67-79. ISBN 88-10-40795-4. (wł.).
  13. ↑ Ferdinando Diotallevi OFM, Daniela Fabrizio: Diario di Terrasanta 1918-1924. Mediolan: Edizioni Biblioteca Francescana, 2002. ISBN 88-7962-096-7.
  14. ↑ Paolo Pieraccini: Cattolici di Terra Santa (1333-2000). Firenze: Pagnini e Martinelli Editori, 2003, s. 69-86. ISBN 88-8251-162-6. (wł.).
  15. ↑ Basilio Talatinian OFM: Sua Ecc. Rev.ma Mons. Alberto Gori OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]. (wł.).
  16. ↑ Claudio Baratto OFM: Guida di Terra Santa. Jerozolima-Mediolan: Edizione Custodia di Terra Santa, 1999, s. 41. (wł.).
  17. ↑ Basilio Talatinian OFM: The Very Reverend Father Giacinto M. Faccio OFM. www.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (ang.).
  18. ↑ Basilio Talatinian OFM: Rev.mo padre Angelico Lazzeri OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-04)]. (wł.).
  19. ↑ Basilio Talatinian OFM: Rev.mo padre Alfredo Polidori OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (wł.).
  20. ↑ Basilio Talatinian OFM: The Very Reverend Father Vincenzo Cappiello OFM. www.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (ang.).
  21. ↑ Marco Adinolfi OFM: The Very Rev. Father Alfonso Calabrese OFM. www.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-28)]. (ang.).
  22. ↑ Basilio Talatinian OFM: Rev.mo padre Erminio Roncari OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-28)]. (wł.).
  23. ↑ Basilio Talatinian OFM: Rev.mo padre Maurillio Sacchi OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]. (wł.).
  24. ↑ Ignazio Mancini. www.edizioniterrasanta.it. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (wł.).
  25. ↑ Basilio Talatinian OFM: The Very Reverend Father Carlo Cecchitelli OFM. www.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-05)]. (ang.).
  26. ↑ Basilio Talatinian OFM: Rev.mo padre Giuseppe Nazzaro OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (wł.).
  27. ↑ Basilio Talatinian OFM: The Very Rev. Father Giovanni Battistelli OFM. it.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-16)]. (ang.).
  28. ↑ The current Custos. www.custodia.org. [dostęp 2011-12-14]. (ang.).
  29. ↑ Comunicato della Sala Stampa: Nuovo Custode di Terra Santa. press.vatican.va, 2016-05-20. [dostęp 2016-05-20]. (wł.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Girolamo Golubovich OFM: Serie cronologica dei reverendissimi superiori di Terra Santa. Jerozolima: Tipografia del Convento di S. Salvatore, 1898. (wł.).
  • Paolo Pieraccini: Gerusalemme, luoghi santi e comunità religiose nella politica internazionale. Bologna: Edizioni Dehoniane, 1996. ISBN 88-10-40795-4. (wł.).
  • Basilio Talatinian OFM: I Custodi di Terra Santa dal 1937 al 2004. Appunti di cronaca. Jerozolima: Franciscan Printing Press, 2005. (wł.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kustosze_Ziemi_Świętej&oldid=70718546”