Przejdź do zawartości

Kysak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kysak
Ilustracja
Stacja kolejowa we wsi
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Słowacja

Kraj

 koszycki

Powiat

Koszyce-okolice

Starosta

Ľubomír Krajňák[1]

Powierzchnia

10,92[2] km²

Wysokość

256[3] m n.p.m.

Populacja (2023)
• liczba ludności
• gęstość


1 428[4]
131,08[5] os./km²

Nr kierunkowy

+421 55[3]

Kod pocztowy

044 81[3]

Tablice rejestracyjne

KS

Położenie na mapie kraju koszyckiego
Mapa konturowa kraju koszyckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kysak”
Położenie na mapie Słowacji
Mapa konturowa Słowacji, po prawej znajduje się punkt z opisem „Kysak”
48°51′30″N 21°13′00″E/48,858333 21,216667
Strona internetowa

Kysak (dawniej również Kysag, węg. Sároskőszeg, Kőszeg) – wieś (obec) w powiecie Koszyce-okolice w kraju koszyckim na Słowacji, w historycznej krainie Šariš. Liczy 1457 mieszkańców (31 grudnia 2016 r.).

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Kysak położony jest na wschodnim krańcu Rudaw Spiskich, u wschodnich podnóży pasma Czarnej Góry, w głębokiej dolinie Hornadu. Leży ok. 15 km na północ od Koszyc, na wysokości 300 m n.p.m.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

W średniowieczu był osadą strażniczą. Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1330 roku[6]. Do XV w. władał nią możny ród Abów, później jako wieś poddańska należała do różnych panów feudalnych. Na zachód od wsi, na wzgórzu Hrad (501 m n.p.m.), stał gotycki zamek, wzniesiony na miejscu starszego – prawdopodobnie słowiańskiego – grodziska tuż po najazdach tatarskich, ok. połowy XIII w. Swą funkcję pełnił do XV stulecia, później już o nim słuch zanika.

Od początku lat 70. XIX w. Kysak stał się znaczącym węzłem kolejowym, w którym od Kolei Koszycko-Bogumińskiej odgałęziała się linia do Preszowa. Już w XX w. powstało tu kilka małych zakładów wapienniczych. W 1919 r. toczyły się tu walki wojsk czechosłowackich z węgierska Armią Czerwoną.

Współczesność

[edytuj | edytuj kod]

Kysak jest ważnym kolejowym węzłem komunikacyjnym. Zbiegają się tu wspomniane, ważne linie kolejowe Żylina – Koszyce i Preszów – Koszyce. Działa zakład produkcji prefabrykatów betonowych.

Wieś jest również węzłem drogowym: krzyżują się tu drogi nr 547 (KoszyceSpiskie Podgrodzie) i nr 546 (Nowa Wieś SpiskaGelnica – Preszów).

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-11-17]. (słow.).
  2. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 10,92S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
  3. a b c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
  4. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
  5. Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
  6. Kysak - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-11-17]. (słow.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Ďurček Jozef a kolektív: Slovenské rudohorie. Volovské vrchy a Čierna hora. Turistický sprievodca ČSSR č. 30, wyd. Šport, slovenské telovýchovné vydavateľstvo, Bratislava 1988, brak ISBN.