La strada
| ||
 Plakat do filmu | ||
| Gatunek | dramat | |
| Data premiery |  6 września 1954 30 grudnia 1954
| |
| Kraj produkcji |  Włochy
| |
| Język | włoski | |
| Czas trwania | 94 min | |
| Reżyseria | Federico Fellini | |
| Scenariusz | Federico Fellini Tullio Pinelli Ennio Flaiano | |
| Główne role | Anthony Quinn Giulietta Masina Richard Basehart | |
| Muzyka | Nino Rota | |
| Zdjęcia | Otello Martelli | |
| Nagrody | ||
| 1954: Srebrny Lew na 15. MFF w Wenecji 1957: Oscar dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego | ||
La strada – włoski film fabularny z 1954 roku w reżyserii Federico Felliniego, przez krytykę określany zgodnie jako jedno z arcydzieł tego reżysera, doniosłe w historii sztuki filmowej[1].
Tytuł[edytuj | edytuj kod]
Wyrazy tytułowe (rodzajnik z rzeczownikiem) znaczą po włosku „droga, wędrówka”. Tytuł w kontekście akcji filmu ma sens kolokwialnego wyrażenia przyimkowego lub imiesłowu: Na drodze lub Wędrując (co w pełni oddałby zwrot „la strada facendo”). W polskich kinach i telewizji film wyświetlany był pod oryginalnym tytułem, którego nie tłumaczono też w polskich pracach krytycznych[2].
Melodyjnie brzmiący tytuł włoski w wielu krajach nie był tłumaczony w toku dystrybucji kinowej, także w pracach filmoznawczych. We Francji (jak w Polsce) funkcjonuje wersja oryginalna tytułu, zamiast przekładu. W Niemczech stosuje się obocznie tytuł oryginalny i jego zdeformowany przekład: Das Lied der Straße (który ujednoznacznia tytuł w kierunku melodramatycznym). W krajach anglosaskich tytuł tłumaczono jako The Road (Droga).
Zarys fabuły[edytuj | edytuj kod]
Fabuła osnuta jest wokół motywu drogi, a większość zdjęć zrealizowano w plenerze. Film stanowi odrealnioną, poetycką historię o uczuciach i braku umiejętności ich wyrażania, o odpowiedzialności za drugiego człowieka oraz o cierpieniu, osadzoną w realiach powojennych Włoch – ma wymiar gatunkowy paraboli o potrzebie miłości.
Para głównych bohaterów to wrażliwa i lekko upośledzona umysłowo dziewczyna Gelsomina, podróżująca z prymitywnym i brutalnym cyrkowym siłaczem Zampano, dającym przedstawienia w różnych miasteczkach. Mimo doznawanych od niego upokorzeń, Gelsomina kocha go. Jest jednak mało pomocna w pracy, zamknięta we własnym świecie. Zampano porzuca ją. Po latach, usłyszawszy jej ulubioną melodię (którą nuci kobieta, kojarząca Gelsominę i mówiąca, że tamta zmarła jakiś czas temu), Zampano uświadomi sobie, że także ją kochał. W finalnej scenie kamera, zwrócona w dół, ukazuje go płaczącego nocą nad brzegiem morza.
W rolach głównych wystąpili Anthony Quinn i brawurowa aktorsko (w ocenach filmoznawców) Giulietta Masina (żona reżysera)[3].
Wysmakowane plastycznie czarno-białe zdjęcia (zwłaszcza nieco odrealnione pejzaże), pełna emocji muzyka zaprzyjaźnionego z Fellinim Nino Roty (z przejmującym, lirycznie, ujętym „motywem Gelsominy”) zbliżają styl filmu do realizmu magicznego, czyniąc tę historię przypowieścią, osnutą fabularnie wokół toposu wędrówki[4].
Nagrody i wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
Oprócz wyróżnień europejskich, La strada została nagrodzona w 1957 pierwszym w historii Oscarem dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego.
W 1995, z okazji stulecia narodzin kina, film znalazł się na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[5][6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Garbicz, Klinowski..., s. 155.
- ↑ Maria Kornatowska: Fellini. Warszawa, Wyd. Artystyczne i Filmowe, 1972, brak numeru ISBN.
- ↑ Geneviève Agel: Les chemins de Fellini. Paris, Éd. du Cerf, 1958, rozdziały: „La strada” (s. 51-66) Petit hommage à Giulietta Masina (s. 67-69), brak numeru ISBN, książka w jęz. francuskim.
- ↑ Chris Wiegand: Federico Fellini. the complete films. Köln, Taschen, 2003, rozdział: Three films of redemption (1954-1957), s. 43-58, ISBN 3-8228-1590-X - książka w jęz. angielskim.
- ↑ Niektóre ważne filmy czyli tzw. lista watykańska. www.kultura.wiara.pl. [dostęp 22.04.2010].
- ↑ usccb.org Film and Broadcasting –Vatican Best Films List (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. Podróż druga. 1950-1959. Wyd. I. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1987, s. 154-156. ISBN 83-08-01377-5. (pol.)
- The best of video - poradnik: kino, tv, sat., video. Warszawa: Oficyna Wydawnicza COMFORT, 1994.
| ||||||||||||||
