Lake Fryxell
77°37′00″S 163°11′00″E/-77,616667 163,183333 Tafla Lake Fryxell (2002) | |
| Położenie | |
| Terytorium | |
|---|---|
| Wysokość lustra |
18 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie Antarktyki  | |
| 77°37′00″S 163°11′00″E/-77,616667 163,183333
| |
Lake Fryxell[1] – niewielki antarktyczny zbiornik wodny w Taylor Valley, jednej z dolin McMurdo Dry Valleys, pomiędzy Canada Glacier a Commonwealth Glacier, na Ziemi Wiktorii.
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Nazwa upamiętnia amerykańskiego geologa Fritiofa Fryxella (1900–1986)[1].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Lake Fryxell leży ok. 8 km od Morza Rossa[2], na wysokości 18 m n.p.m.[3] w Taylor Valley, jednej z dolin McMurdo Dry Valleys na Ziemi Wiktorii[1]. Znajduje się pomiędzy Canada Glacier a Commonwealth Glacier[1]. Powstało w depresji morenowej[3].
Jezioro ma ok. 5 km długości, 1,6 km szerokości i osiąga maksymalną głębokość ok. 19 m[4]. Zasilane jest przez przynajmniej dziewięć strumieni wypływających z Canada Glacier, Commonwealth Glacier i Howard Glacier[4]. Charakteryzuje się obecnością wysp morenowych i płytszych obszarów[3]. Na jednej z wysp znajduje się stacja meteorologiczna[5].
Jezioro jest pokryte lodem, przy czym w miesiącach letnich przy brzegu tworzy się na ogół pas wody wolny od lodu[3]. Permanentna pokrywa lodowa ma 4–6 m grubości[6]. Poziom wody w jeziorze podniósł się o ok. 2 m w latach 1971–1996[3]. Górna warstwa wody jest przesycona tlenem, natomiast poniżej 10 m woda staje się beztlenowa i coraz bardziej siarczkowa, co zbiega się ze stopniowym wzrostem zasolenia[6]. Nie ma odpływów powierzchniowych, a jedyną znaną formą utratą wody jest ablacja[3].
W wodach jeziora stwierdzono występowanie fototroficznych bakterii purpurowych[7], bakterii siarkowych[8] oraz okrzemek, m.in. Craticula molestiformis czy Hantzschia amphioxys[3].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Jezioro zostało zmapowane przez członków Ekspedycji Terra Nova w latach 1910–1913 pod kierownictwem Roberta Falcona Scotta (1868–1912)[1]. W latach 1957–1958 do jeziora dotarł Troy L. Péwé podczas Operation Deep Freeze U.S.Navy[1].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f SCAR Composite Gazetteer of Antarctica and United States Gazetteer ↓.
- ↑ Laybourn-Parry i Wadham 2014 ↓, s. 98.
- ↑ a b c d e f g Spaulding i inni 2022 ↓.
- ↑ a b Vincent i Ellis-Evans 2012 ↓, s. 130.
- ↑ The McMurdo Dry Valleys LTER project ↓.
- ↑ a b Karr i inni 2005 ↓, s. 6353.
- ↑ Karr i inni 2005 ↓, s. 6353–6359.
- ↑ Karr i inni 2006 ↓, s. 1664.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Karr, E. A., Ng, J. M., Belchik, S. M., Sattley, W. M., Madigan, M. T., & Achenbach, L. A. Biodiversity of methanogenic and other archaea in the permanently frozen Lake Fryxell, Antarctica. „Applied and environmental microbiology”. 72 (2), s. 1663–1666, 2006. DOI: 10.1128/AEM.72.2.1663-1666.2006. (ang.).
- Karr, E. A., Sattley, W. M., Rice, M. R., Jung, D. O., Madigan, M. T., & Achenbach, L. A. Diversity and distribution of sulfate-reducing bacteria in permanently frozen Lake Fryxell, McMurdo Dry Valleys, Antarctica. „Applied and environmental microbiology”. 71 (10), s. 6353–6359, 2005. DOI: 10.1128/AEM.71.10.6353-6359.2005. (ang.).
- Lake Fryxell (United States Gazetteer). W: Scientific Committee on Antarctic Research (SCAR): SCAR Composite Gazetteer of Antarctica. (ang.).
- Lake Fryxell Meteorological Station. [w:] The McMurdo Dry Valleys LTER project [on-line]. [dostęp 2022-03-26]. (ang.).
- Laybourn-Parry, Johanna, Wadham, Jemma: Antarctic Lakes. OUP Oxford, 2014. ISBN 978-0-19-164931-8. [dostęp 2022-03-21]. (ang.).
- Spaulding, S., Esposito, R., Lubinski, D., Horn, S., Cox, M., McKnight, D., Alger, A., Hall, B., Mayernick, M., Whittaker, T., and Yang, C: McMurdo Dry Valleys LTER: Lake Fryxell, Fryxell basin, Taylor Valley, Waterbody ID: 14. [w:] Antarctic Freshwater Diatoms web site [on-line]. [dostęp 2022-03-26]. (ang.).
- Vincent, W.F., Ellis-Evans, J.C.: High Latitude Limnology. Springer Science & Business Media, 2012, seria: Developments in Hydrobiology. ISBN 978-94-009-2603-5. [dostęp 2022-03-21]. (ang.).