Lambda Boötis

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lambda Boötis
λ Boo
ilustracja
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Wolarz

Rektascensja

14h 16m 23,019s[1]

Deklinacja

+46° 05′ 17,90″[1]

Paralaksa (π)

0,03294 ± 0,00016[1]

Odległość

99,02 ± 0,48 ly
30,36 ± 0,15 pc

Wielkość obserwowana

4,18m[1]

Ruch własny (RA)

−187,33 ± 0,14 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

159,05 ± 0,11 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−7,9 ± 1,6 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Typ widmowy

A0Va_lB[1]

Masa

2 M[2]

Promień

1,7 R[2]

Jasność

16 L[2]

Okres obrotu

<16 h[2]

Prędkość obrotu

128 km/s[2]

Temperatura

8900 K[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 42 Boo
2MASS: J15015676+4023259
Bonner Durchmusterung: BD+40 2840
Fundamentalny katalog gwiazd: FK5 555
Boss General Catalogue: GC 20226
Katalog Henry’ego Drapera: HD 133208
Katalog Hipparcosa: HIP 73555
Katalog jasnych gwiazd: HR 5602
SAO Star Catalog: SAO 45337
Xuange

Lambda Boötis (Xuange, λ Boo) – gwiazda w gwiazdozbiorze Wolarza. Znajduje się około 99 lat świetlnych od Słońca.

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Gwiazda ta ma nazwę własną Xuange, która pochodzi z tradycji chińskiej (chiń. 玄戈; pinyin Xuángē). Dla Chińczyków symbolizowała broń drzewcową ge, podobną do halabardy; chińskie asteryzmy leżące na północ od Arktura były związane z bezpieczeństwem[3]. W tradycji arabskiej gwiazdy Theta, Jota, Kappa i Lambda Boötis nosiły nazwę arab. ‏ألعولد ألذعب‎ al aulād al dhiʼb, „szczenięta hien[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Xuange dla określenia tej gwiazdy[5].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Lambda Boötis to biała gwiazda ciągu głównego, należąca do typu widmowego A0. Ma masę dwukrotnie większą niż Słońce i promień 1,7 raza większy niż promień Słońca. Szybko obraca się wokół osi, jeden obrót zajmuje jej nie więcej niż 2/3 doby. Ma ona bardzo nietypowy skład chemiczny (jest prototypem gwiazd typu Lambda Boötis), gdyż jej zewnętrzne warstwy są zubożone w metale, takie jak chrom, bar, nikiel i tytan mniej więcej dziesięciokrotnie w stosunku do zawartości w Słońcu, podczas gdy inne pierwiastki mają podobną względną zawartość. Gwiazdy o takiej charakterystyce spektralnej są rzadkie. Skład gwiazdy tłumaczy się tym, że w okresie formowania się gwiazdy otaczał ją gęsty obłok pyłowy, którego ziarna zaabsorbowały metale. Ciśnienie promieniowania usunęło później pył z otoczenia gwiazdy, zaś zubożony gaz opadł ku niej[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h Lambda Boötis w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g Jim Kaler: Lambda Boötis. STARS. [dostęp 2017-09-06]. (ang.).
  3. Boötes, the herdsman. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
  4. Boötes. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 105. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
  5. Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-03].