Langur szary
| ||
| Presbytis hosei[1] | ||
| Thomas, 1889 | ||
 Presbytis hosei ssp. canicrus | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Podgromada | żyworodne | |
| Nadrząd | łożyskowce | |
| Rząd | naczelne | |
| Podrząd | wyższe naczelne | |
| Nadrodzina | koczkodanowce | |
| Rodzina | koczkodanowate | |
| Podrodzina | gerezy | |
| Rodzaj | langur | |
| Gatunek | langur szary | |
| Synonimy | ||
| ||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | ||
 | ||
| Zasięg występowania | ||
| ||
Langur szary[3] (Presbytis hosei) – endemiczny gatunek roślinożernego, nadrzewnego ssaka naczelnego z rodziny koczkodanowatych (Cercopithecidae), występujący w Azji[4].
Langury szare występują w indonezyjskim regionie Kalimantan w północno-wschodniej indonezyjskiej części Borneo, koło Darussalam w Brunei, oraz w rejonie Sarawak i Sabah (Malezja). Południowy zasięg występowania langura szarego nie jest jasno oznaczony. Populacje podgatunków sukcesywnie się zmniejszają. Główną przyczyną tej tendencji są polowania. Na przestrzeni 30 lat liczebność gatunku spadła o 30–50%[2]. Langur kalimantański (P. h. canicrus) był od 2004 roku uznawany za wymarły, ale w 2012 roku „American Journal of Primatology” poinformował o odkryciu żyjących przedstawicieli P. h.canicrus na terenie rezerwatu Wehea w indonezyjskim Kalimantan[5][6][7].
Spis treści
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy opisany naukowo przez O. Thomasa w 1889 roku pod nazwą Semnopithecus hosei[8]. Jako miejsce typowe autor wskazał Niah w stanie Sarawak w Malezji[8].
Podgatunki[edytuj | edytuj kod]
W obrębie Presbytis hosei wyodrębniono cztery podgatunki[4][3]:
- P. hosei canicrus – langur kalimantański (status IUCN: EN)[9]
- P. hosei everetti – langur brunejski (status IUCN: VU)[10]
- P. hosei hosei – langur szary (status IUCN: DD)[11]
- P. hosei sabana – langur siwoczuby (status IUCN: EN)[12]
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Langur szary zamieszkuje zróżnicowane tereny – zarówno niziny na poziomie morza, jak i lasy deszczowe na wysokości 1000 m n.p.m. (Mount Kinabalu). Zoolodzy odnotowali nawet sporadyczne występowanie gatunku na terenach położonych na poziomie ponad 1600 m n.p.m. Presbytis hosei chętnie odwiedzają plantacje i mimo, że są zaliczane do foliofagów to nie gardzą owocami i nasionami. Wyjadają także jaja i pisklęta z napotkanych gniazd[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Presbytis hosei, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Nijman, V., Meijaard, E. & Hon, J. 2008, Presbytis hosei [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-11] (ang.).
- ↑ a b Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 50. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Presbytis hosei. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2012-01-12]
- ↑ Krzysztof Kowalski. Naczelne trzymają się mocno. „Rzeczpospolita”, 2012-01-20 (pol.).
- ↑ Rare Miller's Grizzled Langur Rediscovered in Borneo (ang.). sciencedaily.com, 2012-01-23. [dostęp 2012-01-23].
- ↑ Stanislav Lhota, Brent Loken, Stephanie Spehar, Eric Fell i inni. [ajp Discovery of Miller's Grizzled Langur (Presbytis hosei canicrus) in Wehea Forest confirms the continued existence and extends known geographical range of an endangered primate]. „American Journal of Primatology”, 2012. International Primatological Society. DOI: 10.1002/ajp.21983. ISSN 0164-0291 (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. Description of a new Bornean Monkey belonging to the Genus Semnopithems. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1889, s. 159, 1889 (ang.).
- ↑ Nijman, V., Meijaard, E. & Hon, J. 2008, Presbytis hosei ssp. canicrus [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-11] (ang.).
- ↑ Nijman, V., Meijaard, E. & Hon, J. 2008, Presbytis hosei ssp. everetti [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-11] (ang.).
- ↑ Nijman, V., Meijaard, E. & Hon, J. 2008, Presbytis hosei ssp. hosei [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-11] (ang.).
- ↑ Nijman, V., Meijaard, E. & Hon, J. 2008, Presbytis hosei ssp. sabana [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015-3 [dostęp 2015-10-11] (ang.).
