Lapoński Rezerwat Biosfery

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Lapoński Rezerwat Biosfery
Лапландский государственный природный биосферный заповедник
Ilustracja
Na pierwszym planie fragment rezerwatu (pasmo Niawka-tundra), w oddali pasmo górskie Chibiny
rezerwat przyrody
Państwo

 Rosja

Obwód

 murmański

Siedziba

Monczegorsk

Data utworzenia

17 stycznia 1930 roku

Powierzchnia

2784,35 km²

Powierzchnia otuliny

279,98 km²

Ochrona

kategoria IUCNIa (ścisły rezerwat przyrody)

Położenie na mapie obwodu murmańskiego
Mapa konturowa obwodu murmańskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Lapoński Rezerwat Biosfery”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Lapoński Rezerwat Biosfery”
Ziemia67°49′00″N 32°28′00″E/67,816667 32,466667
Strona internetowa

Lapoński Rezerwat Biosfery[1] (ros. Лапландский государственный природный биосферный заповедник) – ścisły rezerwat przyrody (zapowiednik) w obwodzie murmańskim w Rosji. Znajduje się w rejonach miejskich Apatyty i Monczegorska oraz rejonach kowdorskim i kolskim. Jest jednym z największych rezerwatów przyrody w Europie. Jego obszar wynosi 2784,35 km², a strefa ochronna 279,98 km². Rezerwat został utworzony dekretem Komitetu Wykonawczego Leningradzkiej Obwodowej Rady Deputowanych Ludowych z dnia 17 stycznia 1930 roku. W 1984 roku otrzymał status rezerwatu biosfery UNESCO[2]. Na wschód od niego znajduje się Park Narodowy „Chibiny”. Dyrekcja rezerwatu mieści się w Monczegorsku[3][4][5].

Renifery tundrowe
Pasmo Czuna-tundra wiosną

Opis[edytuj | edytuj kod]

Rezerwat obejmuje dziewiczy obszar w zachodniej części Półwyspu Kolskiego, na zachód od jeziora Imandra. Znajduje się tutaj 168 jezior i pięć pasm górskich (Czuna-tundra, Moncze-tundra, Niawka-tundra, Bolszaja Niał-tundra i Małaja Niał-tundra) o wysokości od 600 do 1114 m n.p.m. Płyną 63 rzeki, z których największe są Czuna, Niawka i Mawra[6][7][8][9].

Klimat w rezerwacie jest subpolarny. Średnia temperatura w styczniu wynosi -12,4 ºС, a w lipcu +14 ºС. Średnia roczna temperatura wynosi -0,1 °C[10].

Jezioro Eljawr

Szata roślinna[edytuj | edytuj kod]

55% procent powierzchni rezerwatu to lasy, 32% tundra górska i skały, 8% bagna, 3% jeziora i rzeki. Do wysokości 250-350 m n.p.m. rosną lasy, powyżej – do wysokości 250-450 metrów występuje lasotundra. Jeszcze wyżej znajduje się tundra górska i pustynia polarna[11][12].

Lasy tworzą głównie trzy gatunki drzew. Są to sosna zwyczajna, świerk syberyjski i brzoza omszona. Średni wiek sosen to 140 lat, świerka – 200 lat, brzozy – 45 lat[7][13].

W rezerwacie występuje 626 gatunków roślin naczyniowych[13].

Fauna[edytuj | edytuj kod]

Faunę rezerwatu reprezentuje 14 gatunków ryb, 1 gatunek płazów, 2 gatunki gadów, 206 gatunków ptaków, 33 gatunki ssaków. Typowi przedstawiciele ssaków to m.in.: zając bielak, bóbr europejski, rosomak tundrowy, norka amerykańska, łasica pospolita, kuna leśna, lis rudy, wilk szary, niedźwiedź brunatny, sarna europejska, łoś euroazjatycki, renifer tundrowy. Gryzonie stanowią 40% gatunków ssaków rezerwatu. Są to m.in.: wiewiórka pospolita, lemingowiec leśny, leming norweski, piżmak amerykański[14][15][16].

Z ptaków w rezerwacie żyją m.in.: orzeł przedni, bielik, rybołów, łabędź krzykliwy, sowa jarzębata[14][15].

Z gadów można spotkać tylko żmiję zygzakowatą i jaszczurkę żyworodną, a z płazów żabę trawną[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej, 2019, s. 252. ISBN 978-83-254-1988-2.
  2. Laplandskiy Biosphere Reserve, Russian Federation [online], UNESCO, 23 kwietnia 2019 [dostęp 2022-02-05] (ang.).
  3. Добро пожаловать в Лапландский заповедник [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  4. Лапландский | ООПТ России [online], oopt.aari.ru [dostęp 2022-02-05].
  5. Лапландский государственный природный биосферный заповедник [online], www.mnr.gov.ru [dostęp 2022-02-05].
  6. Общая информация [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  7. a b Лапландский заповедник [online], naturerussia.travel [dostęp 2022-02-05].
  8. Водоёмы [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  9. Лапландский заповедник [online], nparks.ru [dostęp 2022-02-05].
  10. Климат [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  11. Ландшафты [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  12. ООПТ России - Лапландский биосферный заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-02-05].
  13. a b Флора [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  14. a b c Фауна [online], laplandzap.ru [dostęp 2022-02-05].
  15. a b Лапландский заповедник [online], www.ecotravel.ru [dostęp 2022-02-05].
  16. ООПТ России - Лапландский биосферный заповедник [online], oopt.info [dostęp 2022-02-05].