Las Bródnowski
52°17′45″N 21°03′53″E/52,295833 21,064722 Fragment Lasu Bródnowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Dzielnica | |
| Powierzchnia |
88,91[1] ha |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°17′45″N 21°03′53″E/52,295833 21,064722
| |
Las Bródnowski, także Las Bródno[2] lub Lasek Bródnowski – las w dzielnicy Targówek w Warszawie znajdujący się pomiędzy Zaciszem, Bródnem a podwarszawskimi Markami, ograniczony ulicami Kondratowicza, Malborską, Głębocką i Bystrą. Jest jednym z czterech uroczysk należących do Obwodu Leśnego "Las Sobieskiego"[3].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Zajmuje obszar wyciętej w połowie XIX wieku Puszczy Bródnowskiej, która charakteryzowała się obecnością licznych strumieni, dlatego też teren był podmokły. W obliczu rozwijającego się osadnictwa, Puszcza Bródnowska była sukcesywnie karczowana pod łąki dla wsi Bródno Stare i niewielki Folwark Lewicpol (sąsiadował z rosyjskim fortem o tej samej nazwie)[3]. Po Puszczy Bródnowskiej nie pozostał najmniejszy ślad - obecny las jest całkowicie stworzony przez człowieka w wyniku prac zalesieniowych prowadzonych na tym obszarze po II wojnie światowej.
Flora[edytuj | edytuj kod]
Las Bródnowski jest urozmaicony, ze względu na zróżnicowanie gleb i warunki wilgotnościowe. Można natknąć się na bory jak i lasy liściaste. Dominują jednak ubogie drzewostany sosnowe na piaszczystych wyniesieniach, gdzie sosnom towarzyszą brzozy i dęby. Na żyznych siedliskach dominują dęby i lipy[3]. W obniżeniach terenu znajdują się skupiska olsów i wiklin, przy głównych alejach szpalery brzozowe. W podszycie dziki bez, czeremchy, jarzębiny, kruszyna pospolita, dąb (również dekoracyjna odmiana czerwona), klon, głóg; niewielkie skupiska lip, modrzewi i przestoje starych topoli. W runie mchy, trawy, niecierpek, pokrzywa, wrotycz, nawłoć, paprocie (paprotka, nerecznica), malina, jeżyna. Las ma powierzchnię 134,08 ha[4]. Drzewostanu Lasu Bródnowskiego nie tworzą drzewa, które osiągnęły wiek stu lat, ponieważ aż 85% powierzchni tego obszaru, została zalesiona w latach 1951-1967[3].
Podczas prowadzonych prac zalesieniowych przyświecał cel, aby powierzchnię pokrył drzewostan jednogatunkowy i jednowiekowy. Mimo takiego zabiegu, obecnie uwidacznia się proces odtwarzania niższych warstw drzewostanu, takich jak krzewy. Wśród nich można wymienić głównie bez czarny, kruszynę pospolitą, jarzęba pospolitego i czeremchę[3].
Fauna[edytuj | edytuj kod]
Las Bródnowski, jak wiele innych lasów na terenie miast, musi mierzyć się z problemem postępującej urbanizacji. Z powodu ciągłego izolowania lasu przez otaczające go zabudowania, staje się coraz mniej atrakcyjny dla zwierząt. Mimo takich trudności, zwierzęta i tak znajdują dogodne warunki, aby przemieścić się do lasu oraz w nim egzystować. Dotyczy to również większych ssaków, takich jak: sarny, dziki czy lisy. Ponadto w Lesie Bródnowskim można natknąć się na inne zwierzęta, takie jak: kuny, wiewiórki, sójki, myszołowy, jastrzębie i bażanty[3].
Rekreacja[edytuj | edytuj kod]
Las, będący terenem rekreacyjnym mieszkańców Bródna i Zacisza, został wyposażony w takie elementy małej architektury jak: ławki, stoliki i śmietniki. W północno-wschodniej części Lasu znajdują się ślady rosyjskiego Fortu Lewicpol, a także polana dawnego folwarku Lewicpol (Górnik), obecnie mała jednostka wojskowa. Przez teren Lasu prowadzi utworzona w 2003 roku ścieżka dydaktyczna „Nauka poszła w las” z planszami o tematyce przyrodniczej, historycznej, archeologicznej i geograficznej. Ponadto w Lesie Bródnowskim nie brakuje miejsc odpoczynku, postoju, jest również ścieżka rowerowa[3]. W 2020 roku odbyła się rewitalizacja placu zabaw i najbliższego otoczenia. Poprzednie wysłużone budowle zostały wymienione na osiem nowych elementów, wśród których znalazły się: huśtawka wahadłowa z siedziskiem gniazdowym, liczydło, panel obrazkowy - kółko i krzyżyk, zjeżdżalnia z piaskownicą, zjeżdżalnia minigrodzisko oraz stolik z szachownicą. Poza pracami rewitalizacyjnymi zostały wybudowane nowe urządzenia: dwie wiaty ze stołami i ławkami oraz cztery wolnostojące ławki. Do wybudowania wymienionych elementów wykorzystano drewno robinii akacjowej, modrzewia, daglezji i dęba. Zostały również wytyczone ścieżki prowadzące do tego miejsca od strony ulicy Głębockiej[5].
Grodzisko[edytuj | edytuj kod]
W Lesie, nieopodal polany, na której znajduje się plac zabaw i tereny rekreacyjne, ulokowane są pozostałości grodziska będącego najstarszą osadą na obszarze współczesnej Warszawy – zachowały się tam wyeksponowane relikty wczesnośredniowiecznego grodziska. Osadę i mały gród bez fosy wzniesiono na wydmie otoczonej z trzech stron bagnami, które obecnie nie istnieją. Przed II wojną światową odkrył go Roman Jakimowicz - ówczesny dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego. Odkrycie musiało jednak poczekać na przeprowadzenie badań archeologicznych, które rozpoczęto już po wojnie, w 1948 roku. Gród najprawdopodobniej powstał w drugiej połowie X wieku, jednak jego historia nie była długa, ponieważ w XI wieku spłonął i nie został odbudowany[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lasy Miejskie Warszawa. Las Bródno. [w:] Lasy Miejskie Warszawa [on-line]. [dostęp 2021-09-01].
- ↑ Nazwa używana w urzędowych dokumentach m.st. Warszawy, por. Program ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2017-2020 z perspektywą do 2023 r. Urząd m.st. Warszawy, 2016. s. 93. [dostęp 2017-06-04]. (Uchwała nr XXXVIII/973/2016 Rady m. st. Warszawy z dnia 15 grudnia 2016 r. w sprawie uchwalenia Programu ochrony środowiska dla m.st. Warszawy na lata 2017 2020 z perspektywą do 2023 r. BIP Urzędu m.st. Warszawy, 2016-12-15. [dostęp 2017-06-04].)
- ↑ a b c d e f g h J. Nowakowska, K. Żak, Lasy Warszawy, Warszawa 2016, ISBN 978-83-946818-0-7.
- ↑ Las Bródno. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl. [dostęp 2017-08-06].
- ↑ Las Bródnowski idealny na piknik? 'Nowy plac zabaw i wiaty ze stołami' [online], tustolica.pl [dostęp 2020-12-11] (pol.).